- Үтүө үгэс салҕанар
Д.П.Коркин аатынан Чурапчытааҕы өрөспүүбүлүкэтээҕи олимпийскай эрэллэри бэлэмниир спортивнай интэринээт-оскуолаҕа быйылгы 2020-2021 саҥа үөрэх дьыла уратылаах – чулуу олимпиецтары бэлэмнээн, дойдубутун аатырдыбыта 45 сыла, спортивнай үөрэх кыһата тэриллибитэ 55 сыла!
Оскуола бүгүн үрдүкү кылаастаах спортсмен-үөрэнээччилэри өйүүр, сайыннарар соруктаах, онуоха туох баар усулуобуйалары тэрийэргэ дьулуһан, өрөспүүбүлүкэ спортивнай уонна интеллектуальнай элиитэтин иитэн таһаарар сыаллаах, айымньылаахтык үлэлиир.
— Бүгүн оскуолабытыгар Саха сирин 27 улууһуттан 436 оҕо үөрэнэр. Оттон Дириҥнээҕи, Мугудайдааҕы, Сылаҥнааҕы уонна Болтоҥоҕо, Төлөйгө, Мындаҕаайыга баар 6 филиалбытын холбоон, уопсайа 1 084 оҕо успуордунан дьарыктанар. Биллэн турар, пандемия кэмигэр ыраахтан үөрэнии ирдэбилинэн үлэлии-үөрэнэ сылдьабыт. Инники өттүгэр олоххо бэлэмнээх ыччаты иитэн таһаарар сыал-сорук туруорунабыт. 2019-2020 үөрэх дьылыгар билии хаачыстыбата 66 бырыһыаҥҥа тэҥнэстэ, 6 оҕо оскуоланы кыһыл көмүс мэтээлинэн бүтэрдэ. Выпускниктарбыт 90 бырыһыаннара үрдүк уонна орто анал үөрэххэ киирдилэр.
Сыл устата шашкаҕа, буулдьанан ытыыга, көҥүл тустууга уонна чэпчэки атлетикаҕа Арассыыйа, Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурук уонна аан дойду, Европа чөмпүйүөннэрэ, призердара бэлэмнэнилиннилэр. Кэлэр 2021 сылга Дмитрий Петрович Коркин үөрэнээччилэрэ, кини төрүттээбит спортивнай оскуолатын иитиллээчилэрэ — олимпиецтарбыт чаҕылхай кыайыылары ситиспиттэрэ 45 уонна спортивнай интэринээтоскуола төрүттэммитэ 55 сылларын туолууларыгар аналлаах декада кэмигэр “Олимпийскай искибиэр” аһыллыаҕа. Бу бэлиэ дааталары дьоһуннаахтык көрсөргө дьулуһабыт, — диэн дириэктэр, РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ физическэй култууратын уонна успуордун үтүөлээх үлэһитэ Николай ГУЛЯЕВ Д.П.Коркин аатынан өрөспүүбүлүкэтээҕи спортивнай интэринээт-оскуола олоҕуттан кылгастык билиһиннэрдэ.
Оттон устуоруйабытыгар эргиллэн көрдөхпүтүнэ, Улуу тириэньэр Дмитрий Куоркун кэмигэр кинини кытта тэбис-тэҥҥэ үлэлээн-хамсаан, кини идиэйэлэрин олоххо киллэрэригэр күүс-көмө, өйөбүл буолбут, ааттара ааттаммат сэмэй, оҕолор тустарыгар кыһамньылаах үлэһит дьахталлары – “Куоркун хамаандатын” Далбар хотуттарын бүгүн, дьэ, ааттаталаан ылыаҕы баҕарыллар. Саатар сорохторун. Онуоха, көрдөһүүбүн ылынан, Д.П. Коркин аатынан “Спортивнай Албан аат” мусуойун научнай үлэһитэ, РФ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үөрэҕириитин бочуоттаах бэтэрээнэ, Учууталлар учууталлара, успуорт бэтэрээнэ Анна Петровна Спиридонова бүтүн 78 педагогическай үлэһит уонна 71 тиэхиньиичэскэй үлэһит дьахталлар ааттарын, тугу үлэлээбиттэрин сиһилии суруйан ыыппытыгар олус махтанабын. Бу – Дмитрий Петрович кэмигэр, спортивнай интэринээт-оскуолаҕа 1959-1977 сылларга (үгүстэрэ онтон да салгыы) үлэлээбит кэлэктииптэр. Холобур, бу улахан испииһэктэн түбэһиэх биир-икки лоскуйтан сороҕун ылан көрүөҕүҥ:
1959-60 сс. ҮӨРЭХ ДЬЫЛА
Педсастаап: Пелагея Старостина – 3 кылаас учуутала; Мария Захарова – 4 кылаас учуутала; Роза Парфенова – 1 кылаас иитээччитэ; Анна Седалищева – 2 кылаас иитээччитэ; Варвара Сидорова – 3 кылаас иитээччитэ; Евдокия Барашкова – 4 кылаас иитээччитэ; Марфа Шадрина – 5 кылаас иитээччитэ; Александра Иванова – 6 кылаас иитээччитэ; Мария Михалева – 1 кылаас иитээччитэ; Нина Палина – фельдшер; Мария Дьячковская – фельдшер.
Техсастаап: Ирина Кирсанова – шеф-повар; Клара Монастырева – иһит сууйааччы; Елена Атласова – иистэнньэҥ; Мария Спиридонова — кастелянша; Елена Местникова – таҥас сууйааччы; Маруся Макарова – муоста сууйааччы; Мария Рязанская – оһох оттооччу, о.д.а.
1969-1970 cc.
ҮӨРЭХ ДЬЫЛА
Педсастаап: Анастасия Старостина – алын сүһүөх кылаас учуутала; Екатерина Максимова – 3 кылаас учуутала; Люция Павлова – иитээччи.
Техперсонал: Прасковья Захарова – шеф-повар; Анна Сазонова — кастелянша; Мария Дьячковская – түүҥҥү ньээҥкэ.
Көстөрүн курдук, бастакы сылларыттан спортивнай интэринээт-оскуолаҕа Саха сирин араас муннуктарыттан кэлэн үөрэнэр, успуордунан дьарыктанар оҕолорго төһө кыалларынан дьиэлэрин курдук усулуобуйа тэриллэ сатаабытын, кинилэргэ асчыт, иистэнньэҥ, таҥас сууйааччы, оһох оттооччу, о.д.а. идэлээх, ийэлэрин курдук саныыр дьонноро, иитээччилэрэ мэлдьи аттыларыгар бааллара туоһулуур. Учууталларын састааба эмиэ күүстээх. Алексей Спиридонович Шадрин – дириэктэр. Нуучча тылын учуутала, завуч, тириэньэр — Дмитрий Петрович Коркин. Итиэннэ бу спортивнай оскуола аһыллыытыгар биир улахан оруолу ылбыт киһинэн буойун-учуутал Гаврил Дмитриевич Ефимов буоларын эмиэ умнубаппыт. Ону Анна Спиридонова сөпкө санатта. Манна даҕатан эттэххэ, Анна Петровна аҕата Петр Егорович Спиридонов, сэрии бэтэрээнэ, Кыһыл Сулус уордьан кавалера, 1957 сыллаахтан интэринээт-оскуолаҕа ыстаарсай иитээччинэн, ийэтэ лабараанынан, эбэтэ ньээҥкэнэн үлэлээбиттэрэ. Онон, бүтүн династия эбиттэр. Оттон оччолорго алын сүһүөх кылаастар учууталларын, Ленинград блокадатын кыттыылааҕын, айылҕаттан айдарыылаах педагогу, кэрэ киһини Анастасия Тихоновна Старостинаны билигин өрөспүүбүлүкэ барыта билэр, өйдүүр-саныыр… Кэлэктиип уопсастыбаннай үлэҕэ мэлдьи олус көхтөөх. Холобур, түүҥҥү ньээҥкэ Мария Ивановна Дьячковская идэлээх сойуус бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Петровичка солбуйааччытынан талыллыбыта. Ити курдук, номох буолбут тириэньэр Куоркун кэмигэр чахчы да дьон чулуута үлэлээн-хамсаан ааспытын, быйыл, үбүлүөйдээх бэлиэ дьылга, бука бары ахтан-санаан ыларбыт сиэрдээх.
“ОЛИМПИЙСКАЙ ИСКИБИЭР” ТУТУЛЛУО
Оттон быйыл, чуолаан, выпускниктар көҕүлээһиннэринэн, кинилэр ыҥырыы таһаараннар, үөрэммит-иитиллибит оскуоларын иннигэр “Олимпийскай искибиэр” диэн өйдөбүнньүк тутуллуохтаах.
Семен МОРФУНОВ, ССРС успуордун маастара, Чурапчы улууһун бочуоттаах олохтооҕо:
— Биһиги иитиллэн тахсыбыт кыһабыт быйыл үбүлүөйдээх дьыла. Сахабыт сирин Олимпийскай хамсааһыныгар сүдү кылааттарын киллэрбит үтүө-мааны педагогтарбыт, тириэньэрдэрбит, кэлэктиип барыта, Улуу Куоркун салалтатынан үлэлээн-хамсаан, үс олимпиеһы иитэн-үөрэтэн таһаарбыттара. Үбүлүөйдээх 2021 сылга манна “Олимпийскай искибиэр” аһыллыаҕа. Биһиги, 1969 сыллааҕы выпустар, бу искибиэр тутуллуутугар бэйэбит сэмэй кылааппытын биир бастакынан киллэрбиппит.
Бүгүн биһиги өссө төгүл ыҥырабыт: Олимпийскай хамсааһыны, успуорду, көҥүл тустууну, олимпийскай кыайыылары ытыктыыр-убаастыыр бар дьоммут, араас сыллардааҕы выпускниктарбыт, Сахабыт сирин бары олохтоохторо, бу искибиэр ситэриллиитигэр, үбүлүөйдээх сылга олоххо киириитигэр күүс-көмө буолуҥ!
Саха сирин бүттүүнүн киэн туттуута, саха норуотун тулхадыйбат баайа-дуола – бу биһиги олимпиецтарбыт буолаллар! Ыччаттарбытын, эдэр спортсменнарбытын, кэлэр көлүөнэлэрбитин, инники кэскилбитин биһиги чулуу олимпиецтарбыт чаҕылхай кыайыылара-хотуулара дьүккүөрдээх, дьулуурдаах буоларга, мэлдьи үтүөҕэ-кэрэҕэ угуйа, үрдүккэ кынаттыы турдуннар!
* * *
Дмитрий Петрович КОРКИН дьонун-норуотун туһугар, успуорт туһугар, көҥүл тустуу туһугар сүрэх уйарынан үлэлииргэ бэлэммин, диэн дэбиистээх айымньылаахтык, билиитин-көрүүтүн, күүһүн-кыаҕын бүүс-бүтүннүү ууран, үлэлээбитэ-хамсаабыта. Ол иһин уолаттарбыт Олимп чыпчаалыгар тахсыбыттара.
Бүгүн биһиги бу Улуу тириэньэр үөлээннээхтэрин, улаханнык суруллубат, кэпсэммэт сэмэй көмөлөһөөччүлэрин – кини хамаандатын Далбар хотуттарын туһунан быйылгы циклбытын түмүктүөхпүтүн баҕарабыт. Өрөспүүбүлүкэҕэ ыччаты иитиигэ улахан үлэни ыыта сылдьар, бу оскуоланы бүтэрбит Татьяна Гоголеваҕа, матырыйаалынан көмөлөспүтүгэр истиҥник махтанабын. Үлэ салҕанар. Ол иһин, арааһа, кэпсэтии манан бүппэтэ буолуо диэн сэрэйэбин. Тоҕо диэтэххэ, бастакытынан, сурулла, кэпсэнэ илик дьоһуннаах дьон элбэх, иккиһинэн, олох бэйэтин хаамыытынан баран иһэр, саҥа дьоруойдары үөскэтэр, оттон үсүһүнэн — үтүө үгэстэр салҕанар өрүттээхтэр.
Сүрүн хаартыскаҕа: РФ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үөрэҕириитин бочуоттаах бэтэрээнэ, успуорт бэтэрээнэ А.П.Спиридонова.
Татьяна МАРКОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru