Быйылгы Туймаада ыһыаҕа 25-с сылын ыытыллар буолан, үбүлүөйгэ бэлэмнэнэнэн, үгүс үлэ ыытыллыбыта харахха чуо быраҕыллар.
Икки сыл буолбатах ыһыаҕы суохтаан, дьон-сэргэ Туймаада ыһыаҕар тоҕо анньан тиийдэ. Онно эбии арааһынай турист элбэх. Куорат мээрэ сылдьарын көрөн, кинини кытта хаартыскаҕа түһүөн баҕалаах дьон үгүс.
Дьокуускай куорат баһылыга Евгений Григорьев, ыһыах кэмигэр үлэтин быыһыгар түгэн булан, үгэс быһыытынан суруналыыстарга пресс-кэмпириэнсийэ тэрийдэ.
— Үбүлүөйдээх Туймаада ыһыаҕар быһа холуйан 200 тыһ. тахса киһи сырытта. Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылыгар анаан 100-тэн тахса спортивнай-култуурунай тэрээһин ыытылынна. Мас тардыһыы аан дойдутааҕы чөмпүйэнээтигэр 50-тан тахса дойду бэрэстэбиитэллэрэ, Татарстан өрөспүүбүлүкэтин күннэрин, «Аан дойду шедеврдэрэ», этническэй Евразийскай муода куонкуруһун кыттыылаахтара курдук бэрт үгүс ыалдьыт сырытта, саха норуотун култууратын, үгэһин кытта билистэ, — диэн куорат мээрэ киирии тылыгар бэлиэтээтэ.
Суруналыыстары кытта кэпсэтии суолтан уонна оптуобус сырыытыттан саҕаланна. Кырдьык, бу боппуруос быйылгы ыһыахха эмиэ олус сытыытык турда. 70 оптуобус тохтоло суох 7-лии мүнүүтэ арыттаах сылдьыахтара диэн буолбута да, автовокзалга мустубут дьон бу тимир көлөнү күүтэн, күннэрин бараатылар.
Ким дьолломмут бэрт анньыһыынан киирэн баран, аны аара массыына аһара элбэҕиттэн, ыһыахха үс-түөрт чаас суолга олорон, сүрүн тэрээһиннэри куоттаран тиийдилэр. Онуоха баһылык суруналыыстар кэпсэтиини «пробка» боппуруоһуттан саҕалаабыттарыттан, куорат үс сүрүн трассатын — Үрүҥ Күөл, Жатай уонна Марха туһаайыыларын тутустахха, быдан түргэтиэххэ сөбүн холобурдаата. Ити туһаайыылары, бастатан туран, оптуобус суоппардарыгар быһаарыахтара хаалбыт.
— Эһиилгиттэн Орджоникидзе болуоссаттан Үс Хатыҥҥа диэри түөрт балаһалаах саҥа аспаал суол оҥоһуллуоҕа. Оччотугар куорат кииниттэн чаас аҥарынан тиийиэххэ сөп буолуо, — диэн киин куорат баһылыга бэлиэтээн эттэ.
Салгыы суруналыыстар суолтан саҕалаан, хаарбах дьиэлэртэн дьону көһөрүүгэ, мээрийэ куорат 17-с кыбартаалыгар көһүүтүн, бэйдиэ сылдьар ыттары кытта туох үлэ барарыгар тиийэ интэриэһиргээтилэр.
Быйылгы көрсүһүүгэ элбэх блогер кытынна. Бурятия Өрөспүүбүлүкэтиттэн кэлбит үс блогер кыыс олус көхтөөхтүк кытыннылар, үгүс ыйытыыны биэрдилэр.
Дьокуускай куоракка көҕөрдүү үлэтин ыытыыны интэриэһиргэтэр ыйытыыга, Евгений Григорьев тииттэри үүннэрэр питомникка сир тыырыллан турарын иһитиннэрдэ. «Тиити үүннэрэн таһаарыы олус уустук үлэ, биһиги сирбитигэр ылбычча үүммэт, кыһамньылаах көрүүнү-истиини эрэйэр. Ити боппуруос хонтуруолга турар«, — диэн эттэ.
«Сабытыыйынай бырааһынньыктары ыытарга үөрүйэх дьон, Арассыыйатааҕы бэлиэ бырааһынньык халандаарыгар киирсэр санаалааххыт дуо?», —диэн ыйытыыга, баһылык «Олох сайдыытын чэрчитинэн ыытыллар маассабай көстүүлээх суолталаах тэрээһиннэр хайаан да дьон болҕомтотун тардаллар. Ол курдук, Туймаада ыһыаҕа Арассыыйа бэлиэ бырааһынньыктарын ахсаанын кэҥэтэн, турист сэҥээриитин бигэтик ылла. Туймаада ыһыаҕар сылдьа таарыйа, Айылҕа пааркатын — Өлүөнэ очуостарын көрүөн баҕалаах турист үгүс. Ол да иһин кэлиҥҥи сылларга Үс Хатыҥ туристарынан туолар буолла. Аны 10 сыллааҕыта Туймаада ыһыаҕар аан дойдутааҕы таһымнаах 50 араас дойду кыттыылаах мас тардыһыытын чөмпүйэнээтин сабыллыыта буолуо диэбиттэрэ буоллар, ким итэҕэйиэ этэй? Онон Туймаада ыһыаҕа киэҥник аатыран эрэрэ итинтэн да көстөр«, — диэн киин куорат мээрэ хоруйдаата.
«Социальнай ситимнэргэ эйигин араастаан суруйалларыгар туох санаалааххыный, биирдэ эмэ сууттаһар санаа киирбэтэҕэ дуо?», — диэн ыйытыыга Евгений Григорьев мичээрдээт, «Аныгы сайдыылаах үйэҕэ дьон санаатын этэрин ханнык да миэрэни ылан, бопсор кыах суох. Мин онтон өһүргэммэппин. Киһи санаата араас, ону утарса сырыттахха, үлэм кэтэһэн турбат буоллаҕа…«, — диэн хоруйдаата.
Ити курдук, куорат баһылыга Евгений Григорьев суруналыыстары кытта аһаҕастык санаатын үллэстэн, инники соруктарын билиһиннэрэн, бэрт интэриэһинэй кэпсэтии буолла.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат.
Салгыы видео-устууну көрүҥ.
Хаартыскаҕа ааптар түһэриитэ уонна видеоҕа устуута.