Кэбээйи улууһа урукку сыллартан өрөспүүбүлүкэҕэ саппаас от пуондатын тэрийиигэ таһаарыылаахтык үлэлиир.
edersaas.ru
Быйыл улуус 15 260 туонна оту оттуур, ол иһигэр саппааска анаан 2 850 туоннаны бэлэмниир былааннаах этэ. Кураан буолара эрдэттэн биллэн, илин эҥээр улуустар хаһаайыстыбалара өссө бэс ыйын бүтүүтүттэн саҕалаан кэпсэтии ыытаннар, от атыылаһарга дуогабар түһэрсэн, сорохторо харчыларын 50 % урутатан төлөөбүттэрэ. Бу былаан хайдах толоруллан иһэрин туһунан тыа хаһаайыстыбатын улуустааҕы департаменын начаалынньыга Василий Бессонов маннык кэпсиир:
– Оттооһун хаамыытын хонтуруолга тутан олоробут. Күн-дьыл этэҥҥэ туран биэрдэҕинэ, кыстыыр оппутун хааччыныахпыт. Күн бүгүҥҥү (атырдьах ыйын 24 күнүнээҕи) туругунан, улуус үрдүнэн 11 797 туоннаны оттоотубут, ол эбэтэр былааммытын 76,5 % толордубут. Биирдиилээн нэһилиэктэринэн ылан көрдөххө, 1061 туоннаны оттоон Куокуй нэһилиэгэ былаанын 117 %, Чагда 100 % (900 туонна), Мастаах 82 % (783 туонна), Мукучу 87 % (3282 туонна), Арыктаах 83 % (476 туонна) толордулар. Дьиҥинэн, от ыйын ортотугар диэри олох үчүгэйдик баран испиппит эрээри, ойуур баһаардара тураннар, харгыстыы сырыттылар.
Ордук улахан баһаар Сииттэ нэһилиэгин сиригэр-уотугар турбута, уот оттоммут оту, ходуһалары сиэбитэ. Билигин онно хаһаайыстыбалар ордубут ходуһаларын үллэстэннэр, күүстээхтик оттуу сылдьаллар, былааннарын 46 %-ын номнуо толордулар итиэннэ дуогабардаспыт Чурапчы уонна Мэҥэ Хаҥалас улуустарын хаһаайыстыбалара урутатан төлөөбүт харчыларын отун биэрэр соругу туруоруннулар. Инньэ гынан, саппааска 1 700 туоннаны оттуохпут. Ити иһиттэн 1150 туонна от Сииттэҕэ, 200-түү туонна Кэбээйигэ уонна Куокуйга, 50 туонна Мастаахха оттонуоҕа. Саппааска анаммыт 1 700 туонна оттон 1 525 туонната илин эҥээр улуустарга барыаҕа, ордуга улууспут кырыымчык оттоох хаһаайыстыбаларыгар бэриллиэҕэ.
Баһаар хоромньутун эттэххэ, от умайыытыгар 24 акт, сүөһү эчэйиитигэр 17 акт оҥоһуллубута, уокка атахтарын сиэппиттэр, кыайан аһаабакка ырбыттар. Акт оҥоһуута бүтэ илик, баһаар хаппыт нэһилиэктэригэр сүппүт сүөһү-сылгы сороҕо көстүбэккэ сылдьар.
«Сүөһү аһылыгын тэрийии» бырагырааматынан саас икки хаһаайыстыба, Мукучуга «Сайылык» кэпэрэтиип уонна Кэбээйигэ Андрей Левин бааһынай хаһаайыстыбата, холбоон 206 гектарга от ыспыттара. Үүнүүлэрэ орто. «Сайылык» сиилэс траншеятын, Андрей Левин оту харайар ыскылааты оҥоһуннулар. Ону таһынан быйыл тиэхиньикэ ылынныбыт. Бу бырагырааманан улуус уонна тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин кыттыгас үбүлээһиннэринэн, 13 мөлүйүөн солкуобай харчы көрүллэн, итинник үлэ ыытылынна. Бу хайысханан үлэ өссө да салҕанан иһиэҕэ, быйылгы кураан уонна ойуур баһаардара айылҕа тугу уунарын эрэ кэтиир табыллыбатын көрдөрдүлэр.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru