Саха Өрөспүүбүлүкэтин бочуоттаах олохтооҕо Климент Иванов:
«РФ Президенэ Владимир Путин Арктика зонатын сирин-уотун туһунан ыйааҕар уларытыылары киллэрэр туһунан өр кэтэһиллибит уонна олус наадалаах Ыйаах таҕыста. Өрөспүүбүлүкэ аҕыс улууһун Арктика зонатыгар киллэрии боппуруоһун өрөспүүбүлүкэ иһигэр туруорсубуттара ыраатта. Ол гынан баран, Ил Дархаммыт Айсен Николаев күүскэ уонна ылыннарыылаахтык туруорсан ситистэ.
Хара муора хотугу кытыытыгар уонна Муустаах акыйаан соҕуруу биэрэгэр олорон үлэлээһин тус-туһунан буолалларын киһи барыта өйдүүр. Ирбэт тоҥноох, 70 кыраадыс тымныылаах, үс ый сайыннаах, 9 ый кыһыннаах усулуобуйаҕа олорон, соҕуруу олорор дьону кытары тэҥҥэ үлэлээһин уонна тэҥ сыаналаах бородууксуйаны оҥорон таһаарыы кыаллыбат дьыала. Сэбиэскэй кэм саҕана “хотугу сиргэ тиэйэн аҕалыы” диэн баара, ити чэрчитинэн өрөспүүбүлүкэҕэ таһаҕаһы Осетровоҕа диэри босхо аҕалаллара. Ол иһин, сыана улаханнык үрдээбэт этэ. Онтон сорох табаар уонна уматык туһааннаах сиригэр Хотугу муустаах муора нөҥүө депонация кэннитттэн иккис сылыгар эрэ тиийэр. Ону харайыыга, миэстэтигэр тириэрдиигэ элбэх үп-харчы наада. Онтон ырыынак саҕаланыаҕыттан тоһоҕоттон саҕалаан, улахан табаарга тиийэ соҕурууттан бэйэҥ суоккар сүгэн-көтөҕөн аҕаларыҥ. Сорох табаар Арктика нөҥүө айаннаан, биир сылынан биирдэ тиийэн кэлэрэ. Ити уустуктары бу күннэргэ диэри өйдөөбөккө уонна олоххо киллэрбэккэ кэлбиттэрэ.
Арктика Норвегияҕа, Швецияҕа, Финляндияҕа эмиэ баар, онон кинилэр эмиэ хотугу оройуоннар буолан тахсаллар. Кинилэр хотугу провинцияларыгар улахан чэпчэтиилэри оҥороллор. Ол эбэтэр хотугу биэрэккэ уонна киин оройуоннарга оҥоһуллар бородууксуйа араастаһыытыгар субсидия быһыытынан үбү көрөллөр. Мин ону бэйэм сылдьан көрбүтүм. Онтон биһиэхэ бородууксуйа бэйэҕэ турар сыаната (себестоимоһа) соҕуруу дойдутааҕар быдан улахан эрээри, ол араастаһыыта биһиэхэ учуоттаммат.
Онон, Саха сирин 8 хотугу улууһун Арктика зонатыгар киллэрии — улахан ситиһии, саҥа былаас ситиһиитэ. Аны билигин саамай сүрүнэ хаалар. Ол чэпчэтиилэри, субсидиялары ситиһии. Билиҥҥитэ ыйааҕа эрэ таҕыста. Биһиги дьоммут РФ Президенин, бырабыыталыстыбатын аппаратыгар дакаастааннар, хотугу улуустарга анал бырагырааманы үбүлээһини, бородууксуйа бэйэҕэ турар сыанатын аччатыыга субсидияны, онтон да атын чэпчэтиилэри ситиһиэхтээхтэр. Онон, аан аһылынна, аны «куукунатыгар» киирэн үлэлиэххэ наада.
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaas.ru