Бу күннэргэ Арассыыйа бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Михаил Мишустин Сибиир уонна Уһук Илин федеральнай уокуруктарыгар оробуочай сырыы чэрчитинэн Дьокуускайга кэлэн барыытын үгүс киһи кэрэхсии ылынна, кэккэ мунньахтары тэлэбиисэринэн, араадьыйанан сэргии көрдө-иһиттэ, хаһыаттарга уонна интэриниэт ситимиттэн үгүһү биллэ.
СӨ Бочуоттаах гражданина, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, бэлиитик Климент Иванов бу сырыы туһунан санаатын маннык үллэһиннэ:
— Биһиги өрөспүүбүлүкэбит 2003-2004 сыллартан саҕалаан бэйэбитин бэйэбит көрүнэр, сайдыыбытын миэстэтигэр былааннаан быһаарар статуһу сүкпүтэ. Урут дойдубут салайааччылара кэлэ сылдьыылара улахан сабыытыйа этэ. Өрөспүүбүлүкэ салалтата дойду интэриэһигэр ыытар бэлиитикэлэрин өйүүллэрэ, көмөлөһөллөрө.
Ол курдук, улахан кириисис кэмигэр ССРС бырабыыталыстыбатын баһылыга В.С. Павлов, кэлин Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Б.Н. Ельцин, бырабыыталыстыба баһылыга В.С. Черномырдин кэлэ сылдьыбыттара. Сир баайын туһаныыга уонна өрөспүүбүлүкэ сайдыытыгар бэйэтин күүһүн туһанарын өйөөбүттэрэ, биһирээбиттэрэ. Кэлин РФ бырабыыталыстыбатын баһылыга М.Е. Фрадков 2007 сыллаахха кэлэ сылдьан,
урукку бэйэ күүһүгэр, бэйэ бырамыысыланнаһын сайыннарыыттан киирэр дохуоту туһаныы суотугар сайдар суолбутун мэһэйдээбитэ. «2020 сылга диэри сайдыы схематын» оҥотторон, РФ бырабыыталыстыбатыгар дьүүллэппитэ уонна өрөспүүбүлүкэҕэ бырамыысыланнас бары көрүҥүн сайыннарыыттан өрөспүүбүлүкэни туоратан, олигархтар илиилэригэр бэрдэрии усулуобуйатын тэрийбитэ. Өрөспүүбүлүкэ боломуочуйаларын сарбыйбыта. Онтон ыла биһиги бырамыысыланнаһы сайыннаран, онтон дохуоту киллэрэн, бүддьүөтү бэйэ күүһүнэн улаатыннарар кыахпытын саппыта. Дотационнай өрөспүүбүлүкэ буолбуппут, киин бүддьүөттэн көмө ылар кээмэйбит (дотация) дойду бары эрэгийиэннэриттэн улааппыта. Сайдыыбыт суолун көрдөһүүнэн эрэ быһаарар буолбуппут.
Билигин арҕаа империалистар сааҥсыйа биллэрэн, бэйэ оҥорон таһаарыытын күүһүрдэр сорук турда. Ити бэлиитикэни олоххо киллэриигэ Владимир Путин уонна Михаил Мишустин күүскэ ылсан эрэллэр. Михаил Мишустин өр сылларга Арассыыйа нолуогун уорганнарын салайбыт буолан, үп-харчы хамсааһынын мэхэньиисимин баһылаабыт күүстээх хаһаайыстыбанньык. Кини өрөспүүбүлүкэбитигэр кэлэ сылдьыыта улахан суолталаах. Ил Дархан Айсен Николаев балаһыанньабытын чуолкайдык быһааран биэрдэ. Чопчу хаһаайыстыбаннай боппуруостары туруорда. Михаил Мишустин өрөспүүбүлүкэ саҥа технологияны баһылааһыҥҥа күүстээх хардыылары оҥорбутун бэлиэтээтэ. Итиннэ олоҕуран аныгылыы сайдыыга саҥа сэдэх табаардары олоххо киллэриигэ, икки улахан тутууга — онкодиспансеры ситэрэргэ, Ытык Күөлгэ оскуола тутуутугар үбүнэн көмөлөһүөх буолла. Көрсүһүү өссө астык буолуоҕун, Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста боппуруоһа таарыллыбатаҕа хомолтолоох. Уопсайынан, Михаил Мишустин өрөспүүбүлүкэҕэ бу билиҥҥи аан дойдуга бүрүүкээбит ыарахан быһыы-майгы бириэмэтигэр кэлэ сылдьыыта, экэниэмикэ сайдыытыгар элбэх боппуруоһу өйөөһүнэ уонна көмөнү эрэннэриитэ инникитин төһүү өйөбүлүнэн буолуоҕа.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат.