Бу күннэргэ талааннаах эдэр кириитик, Россия Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ баара-суоҕа 36 сааһыгар Орто дойдуттан барбыт Николай Рыкунов суруйан хаалларбыт ырытыыларын, айымньыларын хомуурунньуга “Тыыннаах айымньы” диэн ааттанан бэчээттэнэн таҕыста.
Аграфена КУЗЬМИНА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru.
Кинигэҕэ ааптар араас кэмҥэ суруйбут ырытыылара уонна уус-уран холонуулара таҥыллан киирдилэр. Бу айымньыларын бииргэ үөрэммит доҕотторо Россия Суруйааччыларын сойууһун чилиэннэрэ Рустам Каженкин уонна Гаврил Андросов чөкөтөн бэлэмнээтилэр.
Николай устудьуоннуур сылларыттан эдэр суруйааччылар сүбэ мунньахтарыгар көтүппэккэ сылдьан, проза салаатыгар саха биллэр суруйааччыларын айар лабораторияларын ааспыта. Литератураҕа дьиҥ-чахчы ылсан, үөлээннээхтэрин, аҕа көлүөнэ суруйааччыларын айымньыларын ырытара, ону таһынан. прозаҕа ылсан кэпсээн, сэһэн жанрдарыгар үлэлэспитэ. Кириитикэҕэ дьоһун үлэтинэн Н.М.Заболоцкай – Чысхаан саха литературатын туһунан уочаркаларын саҥалыы тыыннаан, иккиһин хомуйан таһаартарбыта буолар. Кини бу кинигэтинэн 2009 с. “Саха сирин Бэчээтин тиэргэнэ” регионнар икки ардыларынааҕы быыстапка-дьаарбаҥкаҕа “Литературнай олимп” анал аат I истиэпэннээх лауреата буолбута.
Кинигэҕэ аан тылы суруйбут саха народнай поэта Наталья Харлампьева, Николай Рыкунов саха литературатыгар кириитик быһыытынан дьоһуннук киирбитин, ону кини Н.М.Заболоцкай – Чысхаан саха литературатын туһунан уочаркаларын саҥаттан таһаарарга туруорсан, онно ылсыһан үлэлэһэн кинигэ буолан тахсарын ситиспитинэн толору дакаастыырын бэлиэтиир.
“Николай бэйэтэ киһи быһыытынан көнө, кэм-кэрдии ситимин болҕойон көрөр дьоҕурдаах буолан Чысхаан кинигэтин таһаартарарга ылсыбыта. Хайдах да буолбутун иһин, бу олоххо кырдьык кырдьыкка тардыһар. Ол сокуонун Николай бэйэтин кылгас олоҕор холобурунан көрдөрдө. Бу үлэтинэн кини, бастатан туран, кириитик быһыытынан сүрүн тутуһар принциптэрин, критерийдэрин биллэрбитэ. Иккиһинэн, бу кинигэнэн саха литературатын эйгэтигэр саҥа киирбит ыччат дьон литература сайдыытын ситимин үчүгэйдик өйдүүллэрин, очурдаах-чочурдаах историялаах сүдү литература сорҕото буолалларын билинэллэрин туоһулаабыта. Николай Рыкунов прозаик да быһыытынан сайдар, дьоһун айымньыларга киирсэр кыахтааҕа. Кини кылгас олоҕор саха литературатыгар, бэйэтин көлүөнэтигэр, эдэр суруйааччыларга иэһин толордо, ону ааһан дьоһун холобуру көрдөрдө”, — диэн этэр.
Былырыын Николай Рыкунов “Үтүө үгэстэри тирэх оҥостон” диэн кинигэтэ күн сирин көрбүтэ. Манна эмиэ кириитикэҕэ туһуламмыт айымньылара киирбиттэрэ. Бу саҥа тахсыбыт кинигэ Николай иккис анал хомуурунньуга буолар. Кинигэ СӨ Ыччат дьыалаларыгар уонна дьиэ кэргэн бэлиитикэтигэр министиэристибэтин үбүлээһининэн, саҥа олохтоммут “Саха сирин эдэр суруйааччыта” сериянан таҕыста.
Кинигэ сүрэхтэниитэ сэтинньи 2 күнүгэр киэһэ 5 чаастан П.А.Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай литературнай музейга буолуоҕа.
Ыспыраапка: Рыкунов Николай Николаевич – кириитик, прозаик, Россия Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.
1980 с. алтынньы 26 күнүгэр Нам улууһун Партизан нэһилиэгэр төрөөбүтэ;
1998 с. Партизан орто оскуолатын үөрэнэн бүтэрбитэ;
2002 с. М.К.Аммосов аатынан СГУ Саха филологиятын уонна култууратын факультетыгар үөрэнэ киирбитэ;
2002-2005 сс. Дьокуускай куорат 3-с нүөмэрдээх уһуйааныгар үлэлээбитэ;
2005-2007 сс. П.А.Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай литературнай музей научнай үлэһитэ;
2007-2009 сс. “Чуораанчык” сурунаал салаатын сэбиэдиссэйэ;
2009-2012 сс. П.А.Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай литературнай музей научнай үлэһитэ;
2012 с. Нам улууһун Партизан нэһилиэгин модельнай библиотекатын сэбиэдиссэйэ;
2012-2013 сс. Бүтүн Россиятааҕы “Биир ньыгыл Россия” партия Нам улууһунааҕы салаатын сүрүннүүр үлэһитэ;
2013-2016 сс. П.А.Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай литературнай музей научнай үлэһитэ, “Саха” НКИХ “Аал-Луук Мас” студиятын эрэдээктэрэ;
2016 с. от ыйын 21 күнүгэр ыалдьан эмискэ Орто дойдуттан барбыта.
Аграфена КУЗЬМИНА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru.