Сунтаар улууһун «Кириэстээх» кэпэрэтиибэ симменталь сүөһүнү иитиигэ федеральнай таһымнаах племенной хаһаайыстыба буолар.
edersaas.ru
Хаһаайыстыба хас биирдии симменталь ынахтан сыл устата ортотунан 6 146 лиитэрэ үүт ыанар, урут бу көрдөрүү 3 120 лиитэрэ этэ. Ааспыт ыйга үс сайылыгынан 250 ынахха хонтуруолунай ыамы оҥордулар. Ол түмүгэ көрдөрөрүнэн, хас биирдии ынах сарсыардааҥҥы ыамҥа ортотунан 5,36 лиитэрэ, күнүскү ыамҥа 1,2 лиитэрэ, оттон киэһээҥҥи ыамҥа 5,7 лиитэрэ үүтү ыаппыт. Инньэ гынан, биир күҥҥэ хас биирдии ынах ортотунан 10 лиитэрэ үүтү биэрэллэрэ, оттон саамай бастыҥ үүттээх ынахтар 19,1 лиитэрэ үүтү ыаталлара учуоттаммыт.
Кэпэрэтиип салалтата быйыл үүтү ыаһыҥҥа уонна ньирэйи төлөһүтүүгэ күрэхтэһии биллэрбитэ, онон түмүк хас ый ахсын таһаарыллан иһэр. Үүтү ыаһыҥҥа 12 ыанньыксыт күрэхтэһэриттэн, билиҥҥи туругунан, Елена Никифорова, Февралина Кондратьева уонна Анжелика Петрова инники күөҥҥэ иһэллэр. Бу от ыйынан күрэхтэһии түмүктэниэхтээх, онон киирсии сытыырхайар.
Харантыын аастаҕына
Хас да сыллаах племенной анаалыс көрдөрөрүнэн, ынахтары буоһатыыга 50-ча араас атыыр оҕус сиэмэтэ туһаныллыбыт. Бородууксуйа сыанабылын түмүгэ көрдөрөрүнэн, симменталларга үүт бородууксуйатын элбэтээччинэн Веселай уонна Дробнай диэн оҕустар буолбуттар. Истиэп кыһыл өҥнөөх үүт боруода сүөһүлэрин бородууксуйатын элбэтиигэ Лаппас уонна Кардел диэн оҕустар үчүгэйдик «үлэлээбиттэр».
Кэпэрэтиип Алтайтан кыһыл өҥнөөх, үүт хайысхалаах истиэп боруода сүөһүтүн аҕалбыта бэһис сыла буолла. Кылаабынай зоотехник Августина Трифонова бэлиэтииринэн, бу кэм устата племенной үлэ ирдэбилигэр эппиэттиир докумуоннары толорбуттар. Быйылгыттан бу боруодаҕа племенной статус ылыахтаахтара коронавирус дьаҥа туран тардыллыбыт. Харантыын ааста да, докумуоннары Москваҕа илдьэн көмүскүүргэ бэлэмнэр.
Сунтаартан Борис Потапов, «Саха сирэ» edersaas.ru