Дьиэҕэ олорон үлэлээбиппит номнуо ый буолла. Өскөтүн, устудьуоннар, оскуола үөрэнээччилэрэ ыраахтан олорон көмпүүтэр нөҥүө онлайн, офлайн үөрэнэр эбит буоллахтарына, уһуйаан саастаах оҕолор хайдах дьарыктаналларый?
edersaas.ru
Уһуйаан үлэһиттэрэ дьиэттэн олорон батсаабынан оҕону кытта ханнык тиэмэҕэ кэпсэтэри сүбэлииллэр, араас сорудахтары ыыталлар. Тус бэйэм, Хаҥалас улууһун Уулаах Аан сэлиэнньэтин “Кэскил” уһуйаанын инстаграмыттан элбэххэ үөрэнэбин. Киһи “сык” гына түһэр, “кырдьык даҕаны, хайдах эрдэ толкуйдаабатах бэйэбиний” диэх айылаах төрөппүттэргэ туһалаах араас сүбэлэри биэрэллэр. Уһуйаан сэбиэдиссэйэ Лариса Атласоваттан оҕолору кытта сибээһи хайдах туталларын туоһуластыбыт.
— Лариса Петровна, эһиги уһуйааҥҥыт дьиэҕэ олоруу кэмигэр хайдах быһыылаахтык үлэлиирий?
— Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Владимир Путин ыҥырыытын ылынан, кулун тутар 28 күнүттэн эбии өрөбүл күннэргэ олоробут. Үс харабыл үлэ кыраапыгын быһыытынан солбуһа сылдьан үлэлиир, ону таһынан, дьуһуурустуба олохтоммута. Иитээччилэр эбии өрөбүл күннэргэ оҕо дьиэтигэр олорор кэмигэр үөрэх тохтуо суохтаах, араас ньыманы тобулан, үлэ хайысхатын уларытан биэриэххэ сөп диэн биир санааҕа кэлбиттэрэ. Ол курдук, кинилэр билигин батсаап ситиминэн ыраахтан үлэлии олороллор. Төрөппүттэр оҕолорун кытта бииргэ дьарыктаналларын көҕүлээн, былаан хаамыытынан араас үөрэтэр матырыйаалы, элбэх сорудаҕы биэрэллэр. Сорудах күн аайы уларыйан иһэр. Иитээччилэр оҕолору араас кэтэхтэн күрэхтэргэ кытыннараллар, ситиһиилэрин үксэтэллэр, хаҥаталлар.
— Төрөппүттэр син дьарыктаналлар дуо? Ирдиигит дуу?
— Төрөппүттэр балаһыанньаны өйдөөн, иитээччилэри өйөөн, оҕолор билиилэрэ хаҥыырыгар, сайдалларыгар олус эппиэтинэстээхтик сыһыаннаһалларын, сорудахтары оҕолорун кытта бииргэ толорон иһэллэрин бэлиэтиэхпин баҕарабын. Араас оҥоһуктары оҥорон, ааҕан-суоттаан, уруһуйдаан, күннэрин туһалаахтык атаараллара наһаа үөрдэр. Төрөппүт оҕотун инникитигэр кыһанарын, күүһэ баарынан көмөлөһөрүн көрдөрөр. Күннээҕи сорудаҕы толорон, хаартыскаҕа түһэрэн эбэтэр видеоҕа устан, эмиэ батсаап ситиминэн ыыталлар, хардарыта сибээс олохтууллар. Матырыйаал барыта мунньуллан иһэр.
— Дьиэҕэ олорор кэмҥэ уһуйаан саастаах оҕону хайдах дьарыктыахха, тугу оонньотуохха сөбүй?
— Төрөппүт бириэмэ булан, оҕотун кытта бииргэ дьарыктанара, оонньуура, кэпсэтэрэ олус наадалаах. Сибээс, интэриниэт сайдан турар кэмигэр, баҕалаах төрөппүт наадыйар ыйытыытыгар эппиэт булара кыаллар суол. Оҕо сааһынан уратытын учуоттаан, ханнык баҕар тиэмэҕэ сөптөөх дьарыгы, оонньууну, сүбэни булан ааҕыан, туһаныан сөп. Маныаха уһуйааммыт
@Keskil30 инстаграмыгар сурутан дьарыктары туһаныаххытын, остуоруйа дойдутугар айанныаххытын, оҕолор, үлэһиттэр ситиһиилэрин билсиэххитин сөп.
Тарбах, тыл быччыҥнарын сайыннарар, ахсааҥҥа эрчийэр оонньуулары оонньотуохха сөп. Тулалыыр эйгэни кытта билиһиннэрэргэ айылҕа уларыйыытын кэтээн көрөр, боростуой уопуттары оҥорор табыгастаах. Хоһоон, ырыа үөрэтэн, остуоруйа кэпсэтэн, араас тыйаатырынан оонньоон холонуу оҕо өйгө тутар сатабылын сайыннарар, талаанын арыйар. Оҕо ийэтин, эбээтин кытта тэҥҥэ ас астыырын, көмө буоларын олус сөбүлүүр, онон элбэххэ үөрэтэн, саҥаны билиһиннэрэн хааларгыт төһөлөөх үчүгэй буолуой… Элбэхтэ кэпсэтиҥ, күлүҥ-оонньооҥ, сөбүлүүр дьарыккытыгар оҕолоргутун кыттыһыннарыҥ.
Людмила ПОПОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru