Самаан сайын. Васильевтар диэн боростуой дэриэбинэ ыала, үс буоланнар, оттуу барарга хомуннулар. Кинилэр оттуур сирдэрэ дэриэбинэттэн сүүсчэкэ биэрэстэ ыраах, халыҥ тыа быыһыгар баар киэҥ нэлэмэн алааска баара. Ити курдук, сыл ахсын эр дьон мустан, ыалынан бу ыраас, тыытыллыбатах кэрэ айылҕалаах сиргэ атынан айаннатан тиийэн сылгыларыгар анаан оттуур идэлээхтэрэ.
Дэриэбинэттэн маныаха диэри биир да тиэхиньикэ тиийэр суола суох буолан, атынан астарын-таһаҕастарын бэрэмэдэйгэ тиэнэн, күн устата айанныыр буолаллара. Алаас ортотугар үс эрэ тутуу баар: кыра, буор сарайдаах, былыргылыы оҥоһуулаах үүтээн, хаһаайыстыбаҕа туттуллар саҥалыы тутуу — эргэ баанньык уонна бултуйбут эттэрин, сир аһын, чугастааҕы үрэх бэлэҕин — көмүс балыгы сайын устата сытыарар дириҥ булуус. Чугаһынан, алаас саҕатыгар, сылгыларын үөрэ мэччийэр.
Биир сарсыарда, күн кытарчы үөрбүттүү тахсан сырдыга сабардаабытыгар, ыал аҕата Бүөтүр уонна икки уола – улахана Павлик, кырата Дима – хотуурдарын сүгэн, үүтээнтэн тэйиччи соҕус сытар ходуһаларын диэки сатыы бардылар.
Сарсыардааҥы тымныы салгын сирэйдэрин имэрийэр, от быыһыгар сиик түһэн күлүмүрдүүр.
Арай, ходуһаларыгар чугаһаан иһэн, уолаттар аҕалара хаамарын бытаардан, тохтуу биэрбитин соһуйбуттуу көрдүлэр. Кинилэр иннилэригэр дьикти көстүү арылынна…
Халыҥ тыа быыһынан, кэтитэ сүүрбэччэ миэтэрэ кэриҥэ, уһуна төһө баара биллибэт бырасыака аҥаардаах мастар үөрэ-таҥнары быраҕыллан сыталлар. Ол «суол» устун хас да сыл устата силигилии үүнэн турбут аарыма бөдөҥ тииттэр, күөх сэбирдэхтэринэн бүрүммүт кылбаа-маҥан хатыҥнар силистиин-мутуктуун түөрэ-лаҥкы хостонон, сороҕо ортотунан тостон, биир хайысханан сууллан сыталлар. Маннык улуу тиэхиньикэ да, улахан кээмэйдээх бульдозер да эҥин кэлэн алдьаппатаҕа чахчы. Өссө саамай дьиктитэ – бу тыаҕа биир да тиэхиньикэ суоҕа. Манна атынан мэҥиэстэн кэлэртэн ураты, ханнык да тырааныспар көрүҥэ сылдьыбат сирэ. Аны туран аарыма мастар бэйэлэрэ охтор кыахтара суох, үгүстэрэ доруобай, бөҕө-таҕа, эрбии да кыайбат көрүҥнээхтэр. Эбиитин ити түүн буурҕа да, тыал да түспэтэх.
— Аҕаа, бу туох буолбутай? – диэн Павлик обургу куттаммыттыы аҕатыттан сэрэнэн ыйытта. Бүөтүр саҥарбата. Сирэйэ-хараҕа кубарыйан, бу алдьархайы көрөн, тугу да быһаарар тылы булбакка, баһын эрэ быһа илгистэн кэбистэ. Кини, бу сири оҕо эрдэҕиттэн аҕатын кытта кэрийэн, бултаан-алтаан, бэйэтин биэс тарбахтарын курдук билэр. Маннык дьиибэни олоҕор бастакытын көрөрө.
Ол күн ким да оттооботоҕо. Ыал үүтээнигэр төннөн, ол күн ити түгэн туһунан саҥарбакка, бэйэ-бэйэлэрин сирэйдэрин эрэ көрөллөрө. Түүн устата үүтээҥҥэ араадьыйа тыаһыыра туманынан бүрүллүбүт алааска чугдааран иһиллэрэ…
Күһүн. Сайын бүтэн, отторун хомуйан, Васильевтар дьэ, дэриэбинэлэригэр төнүннүлэр. Сотору кэминэн дэриэбинэҕэ дьикти сурах тарҕанна. Хас да киһи киэһэлик дэриэбинэ үрдүнэн ааһар хас да умайа тыгар сырдык уоттары көрбүттэрин кэпсээбиттэр. Ол уоттар тыаһа-ууһа суох, түүн утуйбут дьон дьиэлэрин үрдүнэн намылыччы көппүттэр уонна халыҥ, хара тыа диэки хайысханан айаннаан сүтэн хаалбыттар. Ол кэннэ дьон арааһынаайдык сэһэргэһэллэрэ иһиллибит: ким эрэ «атын дойду ыалдьыттара» кэлбиттэр дииллэр, сорох нэһилиэк ытык кырдьаҕастара – айылҕа иччилэрэ мэниктээбиттэр диэн быһаардылар. Ол эрээри, Васильевтар сайылыктарын аттыгар буолбут дьикти түбэлтэни ким да, хайдах да быһаарбатаҕа, сөптөөх хоруйу биэрбэтэҕэ… Хайалара эбитэ буолла – биллибэт. Ол кистэлэҥ, биллибэт дьикти күүс билигин да кэпсэл буолан, олохтоохтор ортолоругар билиҥҥэ диэри тарҕанар…