Кэлэр 2021 сылтан тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар үлэтин өйөөһүн саҥа мэхэньиисимэ олоххо киллэриллэр.
edersaas.ru.
Бу мэхэньиисим Ил Дархан Айсен Николаев 2019 сыл ахсынньы 16 күнүгэр оҥорбут Анал этиитигэр туруорбут соруктарынан салайтаран оҥоһуллан, тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын саҥа сокуонун барылыгар киллэрилиннэ. Өйөбүл саҥа көрүҥэ «толуйар» уонна «көҕүлүүр» диэн икки чаастан турар, ону таһынан таба иитиитигэр өйөбүл туспа көрүҥэ баар.
Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ иһитиннэрэринэн, субвенция толуйар чааһа сүөһү-сылгы, сибиинньэ иитиитин сайыннарыыга уонна сиртэн үүнээйини ылыы салаатыгар агротехнологическай үлэни тэрийиигэ көрүллэр. Кээмэйэ тустаах улуус кэлиҥҥи үс сыллаах көрдөрүүтүнэн быһаарыллар. Онуоха тэрээһиннээх хаһаайыстыбалар бурдукка, хортуоппуйга, оҕуруот аһыгар ыһыыларын иэнэ, тэрээһиннээх уонна кэтэх хаһаайыстыбаларга сүөһү-сылгы ахсаана, тирэх хаһаайыстыбаларга төрүөҕү биэрэр сибиинньэ ахсаана учуоттаналлар. Кэтэх хаһаайыстыбаларга биир ыанар ынахха 35 000 солк. субсидия көрүллэр.
Субвенция көҕүлүүр чааһа тыа хаһаайыстыбатын табаарын (үүтү, эти, бурдугу, хортуоппуйу уонна оҕуруот аһын) оҥорон таһаарыыны өйүүр сыаллаах. Кээмэйэ тустаах улуустар тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын соҕотуопкатыгар былааннарыттан тутулуктанар. Көрүҥнэринэн маннык: Биир туонна үүккэ 50 тыһ. солк., биир туонна ынах сүөһү этигэр 70 тыһ. солк., биир туонна сылгы этигэр 55 тыһ. солк., биир туонна бурдукка 13 тыһ. солк., биир туонна хортуоппуйга уонна оҕуруот аһыгар 10 тыһ. солк.
Тэрээһиннээх хаһаайыстыбалары өйүүр, көҕүлүүр сыалтан, үүт соҕотуопкатын өйөбүлүн мэхэньиисимэ оннунан хаалларылынна, ону ааһан биир киилэ үүккэ субсидия 35 солкуобайтан 50 солкуобайга диэри үрдэтилиннэ. Онон киилэ үүт билигин ортотунан 45 солк. буоллаҕына, кэлэр сылтан 60 солк. буолуоҕа (мантан 10 солк. соҕотуопкалыыр тэрилтэ угар). Ааспыт 2019 сылга биир киилэ ыаммыт үүт бэйэҕэ турар сыаната 59,35 солк. суоттанан, үүт харчыта маннык быһылынна. Өйөбүл харчыта эмиэ соҕотуопкалыыр тэрилтэлэр, кэпэрэтииптэр нөҥүө ыытыллыаҕа.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» edersaas.ru.