Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет инклюзивнай үөрэхтээһини сайыннарарга Хотугулуу-Илиҥҥи научнай-инновационнай киинин дириэктэрэ Пантелеймон Егоров Германияҕа командировкаҕа баран кэллэ.
Кини балаҕан ыйын 1 күнүттэн ахсынньы 2 күнүгэр диэри уһун кэмнээх научнай командировкаҕа Арассыыйа-Германия научнай академическай атастаһыыларга (DAAD-Deutscher akademischer Austauschdienst) стипендиальнай бырагыраама чэрчитинэн сырытта.
Пантелеймон Романович Дьокуускайга кэлэн баран, командировка туһунан кылгастык билиһиннэрдэ.
-Германия университеттарыгар научнай командировкалар тус сыаллаах соруктарынан, көрөллөрүгэр кыһалҕаны көрсөр дьоҥҥо инклюзивнай үөрэхтээһин быыстала суох систиэмэтин олоххо киллэрэргэ, Германияҕа баар биир идэлээхтэрбитин кытары научнай-практическай үөрүйэҕи атастаһыы буолла.
Бэрэпиэссэр Вебер Дрезден куорат университетын информатикаҕа факультетыгар киһи—көмпүүтэр хардарыта дьайсыыларыгар үлэни билиһиннэрдэ. Мунньах бүтүүтэ бэрэпиэссэр Вебер Брайлер графическай дисплейын аҕалла. Бу көрбөт дьоҥҥо туһалыыр дьикти тэрили аан дойдуга аан бастаан Германия университеттарын исписэлиистэрэ оҥорбуттара. Брайль графическай дисплейын көмөтүнэн «Гипербрайль” бырайыак (Экэниэмикэ уонна технология федеральнай министиэристибэ үбүлүүр) көрбөт уонна мөлтөхтүк көрөр дьон үөрэнэллэригэр уонна идэлэрин үрдэтэллэригэр, бэл, саҥа идэлэри ылалларыгар кыах улаатарыгар бастакы төрүтү оҥорбуттар.
Көрбөт дьон көмпүүтэринэн ылар иһитиннэриилэрэ эмискэ улаатар. Инникитин, тиэкис абзацтара, табылыыссалар, туһаныллар интерфейс, меню уонна да атын элэмиэннэр курдук эбийиэктэр pegboard толору туһаныллыахтара. Ону сэргэ, геометрия чэрчилэрин, математика уонна научнай формулалары, космическай уруһуйдары, диаграммалары уо.д.а. көрбөт үөрэнээччилэргэ кылааска туһаныы кыаллыан сөп.
Үөрэххэ ураты ирдэбиллээх устудьуоннары өйүүр сулууспа Германия бары университеттарыгар баар буолбатах. Кинилэр атын устудьуоннар курдук, уопсай үөрэхтээһин бырагыраамаларынан үөрэнэллэр, кинилэргэ адаптированнай үөрэх бырагыраамалара оҥоһуллубаттар. Үөрэххэ ураты ирдэбиллээх устудьуоннар бары факультеттарга бааллар, үөрэнэллэр.
Надежда ЕГОРОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru