Зоя Багынанова: «Көрөөччү буруйа суох… артыыс оонньуохтаах»

Бөлөххө киир:

Бүгүн Былатыан Ойуунускай аатынан Саха тыйаатырын уонна киинэ артыыската, СӨ норуодунай, САССР үтүөлээх уонна норуот тапталлаах артыыската Зоя Петровна Багынанова 80 сааһын туолар өрөгөйдөөх күнэ.

Зоя Петровна Үөһээ Бүлүү улууһун Далыр сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. 1966 сыллаахха М.Щепкин аатынан Тыйаатыр үрдүкү училищетын бүтэрбитэ. 1966 -1969 сылларга Ньурбатааҕы көһө сылдьар судаарыстыбаннай дыраматыычаскай тыйаатырга үлэлээбитэ. Онтон 1969 сылтан күн бүгүҥҥэ диэри -– Б.Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатырын ытыктабыллаах  артыыската.

ЗОЯ БАГЫНАНОВА:

«1970-с сыллар саҕаланыыларыгар  Ньурбатааҕы көһө сылдьар дыраматыычаскай тыйаатыртан Саха тыйаатырыгар үлэлии  кэлэн эрэр кэмим этэ.
САССР норуодунай артыыһа Дмитрий Федорович Ходулов «Күн күөрэйиэн иннинэ» диэн испэктээки гуруора сылдьара, РСФСР уонна САССР үтүөлээх артыыһа Федот Федотович Потапов эмиэ көмөлөһөрө.  Кыргыттар уһун таҥастаах үҥкүүлүүллэр этэ. Аҕыйах сыл иннинэ Сэбиэскэй сойуус ансаамбылын кэнсиэрдигэр сылдьан, артыыстар  дьууппалаахтарын көрбүтүм, ону үтүктэн дьууппа кэппиппит. Дьэ, миигиттэн биир эрэ сыл балыс Миша Семеновтыын  үҥкүүлээн тэйиэхтээхпит. Сотору буолан баран, ыалдьан хааллым. 40 кыраадыс буоллум, инньэ гынан испэктээккэ кыайан барбатым… Ити кэмҥэ бииргэ үлэлиир артыыскабыт барахсан өлөн хаалаахтаабыт этэ, мин нэһиилэ 9 эрэ хонугар тиийбитим.


Кэлбитим кэннэ Мария Никифоровна Белолюбская диэн биир салайааччыбыт: «Испэктээги  саамай киэргэтэр  үчүгэй оруолгар  кэлбэтиҥ, үҥкүүлээбэтиҥ»,   -–  диэн үрдүбэр түспэтэ дуо? Күүскэ ыалдьан сыппытым туһунан этинэ сатаабыппын да истибэтэ. «Артыыс өлбөтөх буоллаҕына, кэлэн оонньуохтаах!» диэн кытаанах-кытаанахтык саҥарбыта күн бүгүҥҥэ диэри өйбөр-санаабар иҥэн хаалбыт.


Аны Москваҕа сыанаҕа саҥарарга үөрэтэр педагогпыт Олимпиада Михайловна Головина кэмиэдьийэҕэ оонньуур кэмигэр ийэтэ өлөн хаалбытын, ол да буоллар, баран оонньообутун туһунан кэпсиирэ. «Онно көрөөччү буруйа суох, артыыс хайа да ыарахан түгэҥҥэ көрөөччүтүн иннигэр тахсан оонньуур эбээһинэстээх!» диирэ.

«Наһаа дьикти… 80 саас диэн эттэххэ —  элбэх саас. Оттон урут  Москваҕа үөрэнэ сылдьан 25 саастаах уолаттары «оҕонньоттор» диэн куота көтөрбүт. 25 саастаах Лаврентий диэн Чурапчы уола баара, ону олох кырдьаҕас диэн чугаһаппат буоллаҕым, барахсаным ытык бэлэхтээбитэ. Биһигиттэн аҕа саастаахтар диир дьоммут — Никандр Саввинов, Афанасий Мунхалов уо.д.а. Москваҕа үөрэнэ сылдьар уолаттар этилэр. Мин били оскуолабар үөрэхпин бүтэрээри сылдьан, кылааһым оҕолорун сопхуоска тахсан үлэлиэҕиҥ диэн ыҥырыы таһааран баран «күрээбит» киһи буоллаҕым. Ону Афанасий Мунхалов хантан истибитэ буолла, «Эһиги ыанньыксыттаабакка манна кэлэн сылдьаҕыт!» диэбититтэн наһаа хомойбутум…».

(Зоя Петровналыын сэһэргэһиини  сиһилии «Саха сирэ» хаһыат 28.04.22 күнүнээҕи нүөмэригэр ааҕыҥ).

Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0