Күннээх Италия ультрамарафонеһа чысхаан тымныыга өссө да сүүрэр баҕалаах
Бүгүн СӨ Тас сибээскэ уонна норуоттар дьыалаларыгар министиэристибэ тэрийиитинэн, Национальнай бибилэтиэкэ историяҕа саалатыгар Томтортон Өймөкөөҥҥө диэри 39 килэмиэтири -52 С кыраадыс тымныыга сүүрбүт Италия полициятын үлэһитэ Паоло Вентуринины кытары бэрт сэргэх көрсүһүү буолла.
Бастатан туран, кый ыраахтан анаан-минээн кэлэн тымныыга сүүрбүт ыалдьыт чысхааннаах дойду дьонугар-сэргэтигэр сылаас, истиҥ көрсүһүүлэрин иһин кинини кытары кэлсибит хамаанда аатыттан махтанна. Итинэн кини сэһэргэһии тимэҕин сатабыллаахтык төлө тарта уонна саалаҕа мустубут дьон сүрэҕин-быарын улаханнык долгутта, үөртэ. Онон кини дьоҥҥо-сэргэҕэ туһаайан этиитэ дохсун ытыс тыаһынан харса суох арыалланан истэ. Итиннэ эбэн эттэххэ, киһи эрэ дьиэттэн быкпакка олоруон баҕарар тымныытыгар күннээх Италия сылааһыгар угуттаммыт ультрамарафонец бүүс-бүтүннүү кырыаны бүрүнэн, туманы будулутан сүүрбүтүн туоһулуур видеоматырыйаал көрдөрүллүбүтэ, ордук кэрэ аҥаардары олус сөхтөрдө, кэрэхсэттэ.
— Эрдэттэн биллэриллэр көрдөрүүнү кэтээн олорон, тымныы саамай түһэр күннэрин талбыппыт. Томтортон стартка түһэрбэр -52,2 С тымныы эбит буоллаҕына, сүүрэн истэхпинэ бэрэбиэркэлээбиттэринэн, -52,6 С тымныыга тиийбит этэ. Ортотунан чааска 9,9 килэмиэтири сүүрбүппүн, — диир Вентурини. Ол курдук, 39 килэмиэтири түөрт чаас сүүрбүтэ бэлиэтэммитэ.
Кини тымныыга сүүрэр ыараханын ааһан, олус сэрэхтээҕин тоһоҕолоото. Манна даҕатан, тымныыга анал ачыкылаах сүүрэр бэрт буолуох эбит диэтэ. Сүүрүүк-полицейскай 30 килэмиэтири ааһа түһүүтэ, таҥаһынан тымныы биллэн, экипировката мууһуран, дьиксиннэрэ сылдьыбытын эттэ. Онно анал прибор көрдөрүүтүнэн, этин сылааһа -11 кыраадыска тиийэ түспүт. Ол эрээри, Вентурини тэппит атаҕын кубулуппатах. Маныаха тыа сирин олохтоохторо анал сиэри-туому оҥорбуттара, ыраастаныыны ааспыта, үөлээннээхтэрэ — полиция үлэһиттэрэ киниэхэ эрэнэллэрин биллэрбиттэрэ, олохтоох дьон-сэргэ сылаас дойдуттан кэлбит киһини алгыы хаалбыттара итиэннэ тиийиэхтээх сиригэр долгуйа күүтэллэрэ күүһү-уоҕу уган биэрбит. Биир устун, онон да сыалын-соругун спортсмен быһыытынан толорон тэйбит.
Манна эбэн эттэххэ, ультрамарафонеһы Казимира Кабрал Перес, бырайыагы тэрийээччи Ольга Каменева, быраас Андреа Гасперетти, видеооператордар Марко Рочелла уонна Маттео Менапаче арыаллаабыттар. Вентурини “Monster Frozen” (“Монстр Мороз”) спорт хайысхатынан муҥурдаммакка, бу медицинэ өртүнэн эмиэ ымпыктаан-чымпыктаан үлэлиир киэҥ хабааннаах бырайыак буоларын ыйда. Оттон видеооператордар Марко Рочелла, Маттео Менапаче тоһуттар тымныыга киинэни устар түбүктээҕин, ол иһин эрдэттэн толкуй бөҕөҕө түспүттэрин, устар тэриллэрин бүүс-бүтүннүү анаан бэлэмнээбиттэрин кэпсээтилэр. Маны сэргэ, Аан дойдуга саамай тымныытынан аатырбыт Томтор—Өймөкөөн суолунан сүүрүү экстремал бэйэтин холонон көрүүтүн сэргэ, өссө, Италияҕа тигиллибит тымныыны тулуктаһар аныгы экипировканы боруобалаан көрүү буолбут.
Түмүккэ Паоло Вентурини Падуя куорат мэра доҕордуу сыһыаны олохтуурга этиилээх официальнай суругун Дьокуускай куорат мэригэр Сардаана Авксентьеваҕа туттарда. «Спорт норуоттар доҕордоһууларын эмиэ бөҕөргөтөр» , — диэтэ кини. Дьон-сэргэ ыйытыытыгар толору хоруйдары биэрдэ. Ол иһигэр, киниэхэ анаан бэлэхтээбит тымныыттан сирэй тириитин харыстыыр кириэмнэринэн тоҕо соттубатаҕын быһаарда, айылҕаны, тулалыыр эйгэни умсугуйан үөрэтэрин, онон бу ураты айылҕалаах Саха сирин интэриниэттэн булан улаханнык сэҥээрбитин, чэпчэки атлетиканан хаһааҥҥыттан дьарыктаммытын, о.д.а. хоруйдаата, санаатын үллэһиннэ. Түмүккэ, өссө сүүрэн көрүөҥ этэ дуо диэн ыйытыыга, күннээх Италия ультрамарафонеһа утарбата. Бырайыагы өйөөччүлэр баар буоллахтарына, өссө да холонорго баҕалааҕын биллэрдэ.
“Monster Frozen” (“Монстр Мороз”) бырайыак чэрчитинэн тэриллибит сүүрүү СӨ Бырабыыталыстыбатын, Арассыыйаҕа Италия дипломатиятын бэрэстэбиитэллэрин, Италия полициятын өйөбүллэринэн ыытыллыбыт. Бырайыак быһыытынан ультрамарафонец Саха сиригэр аан бастаан кэлиититтэн саҕалаан документальнай киинэ уһулла сылдьар. Киинэ Италия уонна норуоттар икки ардыларынааҕы ханаалларга, киинэ бэстибээллэригэр көрдөрүллүөхтээх. Санатар буоллахха, Вентурини былырыын олунньуга уонна сайын ыһыахха анаан-минээн кэлэ сылдьыбыттаах.
Сардаана БАСНАЕВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскалар: СИА, интэриниэт