Үҥкүүнэн айхалланан

Бөлөххө киир:

Аан дойду киэҥ киэлитигэр, улаҕата биллибэт уораҕайыгар Үҥкүү күнэ диэн мээнэҕэ анамматаҕа чуолкай. Аны бу бэлиэ күн Ыам ыйын 1 бырааһынньыгар быһаччы сыһыаннаах – түмсүү, сомоҕолоһуу, бииргэ буолуу онтон тирэҕирии,  тэриллии-хомуллуу буоллаҕа дии.

edersaas. ru

Муус устар 30 күнүгэр Хатаспыт сиригэр сэргэх сэһэннээх, кэрэ кэпсээннээх, үтүөкэн көстүүлээх, кэрэни кэрэхсиир бэлиэ тэрээһин буолан ааста. Хомойуох иһин, буола турар балаһыанньанан, хааччахтааһынтан  баҕалаах эрэ барыта кэлбэтэ… Ол да буоллар, хас биирдии кэлбит көрөөччү, этэргэ дылы, бэйэм уонна кини туһугар диэн олордо. Инньэ гынан, үрдүк сыанаҕа тахсыбыттар саалаттан кэлэр ичигэс тыыны, өйөбүлү-өйдөбүлү толору ыллылар.

Дьэ, кимнээх бу тэрээһини иилээн-саҕалаан бэлэмнээтилэр, ыыттылар, сэргэхситтилэр диэтэххэ, маннык: оруобуна 5 сыл анараа өттүгэр  үҥкүү кэлэктиибэ тэриллибитэ. Бу кэлэктиип уратыта кини орто сааһыгар буолар уонна судаарыстыба ыытар бэлиитикэтигэр  (көхтөөх уһун саас) сөп түбэһэрэ буолар. Ансаамбыл устуоруйатын туһунан үчүгэйкээн кинигэ күн сирин көрөөрү сытарын быһыытынан, чуолаан бу киэһээни сырдатан ааһарбын көҥүллээҥ.
Ханныгын да иһин, төрүт дьоммут уот харахха эппиттэринии, саха ньоҕой, ылбытын ыһыктыбат диэн өйдөбүл «Айхал» ансаамбылга олох дьэҥкэтик көстөр. Чахчыта да,   тулуур, дьулуур, баҕа санаа күүһүнэн көрөөччүлэргэ истиҥ иһирэх, сырдык сыдьаайдаах, сылаас тыыннаах киэһэ бэлэхтэннэ. Чахчы баҕалаах, үрдүккэ, үтүөҕэ тардыһар  эрэ буоланнар, мунаах, муҥкук кэмҥэ, «оннук табыллыбат», «маннык бобуллар», «итинтэн сэрэн»,  «мантан куттан» диэни хайдах эрэ гынан уҥуордаан, быыс-хайаҕас булан, урукку үҥкүүлэри кытта саҥа үҥкүүлэри туруоран дьикти кэрэ эйгэ долгунугар киллэрдэхтэрэ… »Айхал» ансаамбыл бу киэһэ, бу күн бэлэх ууммут, сыанаҕа аан маҥнай тахсыбыт үҥкүүлэриттэн биирдэстэрэ хара маҥнайгы нуотатыттан, маҥнайгы хамсаныытыттан  хас биирдии киһини сылаас, сырдык, хайдах эрэ ис-иһиттэн чэпчэки, чэбдик турукка киллэрэр. Бу үҥкүү аата да этэринии, (»Алгыс оһуора») саха буолартан астыныыны, киэн туттууну, түмсүү тыынын, сэргэстэһэ сылдьар киһигэр эрэли, кэккэлэһэ сылдьар киһигэр өйөбүлү-өйдөбүлү биэрэр. Үҥкүү сүрүн идеята – алгысчыт, түсчүт, култуура эйгэтин, чуолаан төрүт култуурабыт хас биирдии саха санаалаахха тиийэригэр сүҥкэн элбэҕи үлэлээбит, өйдүүн-санаалыын саха Вера Никитична Старкова гиэнэ. Идеяны олоххо киллэрээччи, үҥкүү тэтимигэр сөп түбэһиннэрээччи, хамсаныылаах алгыһы үҥкүү ойуута оҥорооччу – Александра Александровна Семёнова. Онтон толорооччулар, бу идеяны олоххо киллэрээччилэр, ансаамбыл үҥкүүһүттэрэ, этэргэ дылы, өйдөрүнэн-санааларынан, эттэринэн-хааннарынан, хас биирдии килиэккэлэринэн ылыммыт буоланнар үҥкүү ураты тыыннаах,  туспа эйгэлээх, киэҥ-куоҥ киэлилээх, дириҥ силистээх-мутуктаах. Онон, кэлэр кэмҥэ, үүнэр күннэргэ инникилээх, бөлөһүөктүү тыыны киллэрэр астык үлэ. «Браво, бис»! Саҥа үҥкүүлэри кытта тэҥҥэ ансаамбыл сирэйэ буолбут,  аат суол иҥэрбит »Эҕэрдэ» үҥкүү, хаһан да буоларын курдук, өрө көтөҕүллүүнү, саха норуотунан киэн туттууну биэрдэ. Ону тэҥэ, аан маҥнайгы үҥкүү »Сахам сирин далбардара» хайа да түгэҥҥэ, күҥҥэ-дьылга сырдык сыдьаайын ыһыктыбата.

»Айхаллар» норуодунай үҥкүүнү эрэ буолбакка, араас хабааннаах, хайысхалаах үҥкүүлэри үҥкүүлүүргэ, бэйэ кыаҕын тургутан көрөргө куруутун бэлэмнэр. Ол бу да кэнсиэргэ олус үчүгэйдик көһүннэ. Күн бүгүҥҥүгэ диэри быһыы-таһаа, эдэрдии эрчим, мэник санаа диэни сүрэххэ, дууһаҕа илдьэ сылдьааччы далбардар кылапачытан, күлүмүрдээн тахсан »Джаз» диэн нүөмэри көрдөрбүттэригэр саала иһэ суугунаһа түстэ. Ытыстарын тыаһынан махталларын биллэрдилэр. Ансаамбыл биир саамай тутаах киһитэ, эргиччи талаан, дэгиттэр үҥкүүһүт, иистэнньэҥ, таҥас дизайнера Наталья Чабыева партнерун Анатолий Егорович өр сыллаах баҕа санаатын толороннор, муора тиэмэтигэр сабыс-саҥа үҥкүүнү таһаардылар. Кырдьыга даҕаны, үс сылы быһа уу аннынан сылдьар тыынан муораҕа сылдьыы, сулууспалааһын суола-ииһэ суох хаалбат. Анатолий Егорович ханна да үлэлээтин, куруук муоратын (хартыына, чаһы, сувенир уо д.а) илдьэ сылдьааччы. Бу сырыыга ол тапталын, убаастабылын үҥкүүнэн биллэрдэ. Ансаамбыл уус-уран салайааччыта, түмээччитэ Татьяна Жиркова сүрүн үлэтигэр норуот айымньытын, сайыннарар, үйэтитэр исписисэлиис. Инньэ гынан, кэнсиэр биир кэрэ көстүүтүнэн »Утум иис» чилиэннэрэ Мария Дегтярёва   тикпит соннорун кэтэн тахсан көрдөрүүлэрэ буолла. Фойеҕа буолбут быыстапканы кэнсиэргэ кэлбиттэр олус интэриэһиргээтилэр, астына-дуоһуйа көрдүлэр.
Ансаамбыл бу киэһэ дьиҥ-чахчы иллээх-эйэлээх биир тэтимҥэ, биир тыыҥҥа сылдьар кэлэктиип буоларын дьэҥкэтик дакаастаата.  Араас.ыксаллаах балаһыанньаттан кыайыылаах таҕыста. Манна салайааччы, үҥкүүнү туруорааччы, уһуйааччы Александра Александровна ситимнээх үлэтэ көһүннэ. Айхаллар нүөмэрдэр икки ардыларыгар таҥнар кэмнэригэр «Тускул» Култуура киинин атын түмсүүлэрэ күүс-көмө буоллулар.
Кэнсиэр биһирэбили, хайҕабылы ыларыгар тирэх буоллулар.
Ити курдук, санаа хоту сайаҕас, эҕэрдэ курдук эйэҕэс киэһэни бэлэхтээбит «Айхалларга» өссө төгүл махтал.

«Кэккэлэһэ сылдьан кэрэтийэргэ,
Сэргэстэһэ сылдьан сэргэхсийэргэ,
Тутуһа сылдьан тупсарга,
Түмсүүлээх буоларга төрүөт — үҥкүү !”

«Саха сирэ», edersaas. ru анаан Наталья РУФОВА

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0