Ил Дархан Егор Борисов көҥүлэ суох бизнеһи утары үлэни ыытыы туһунан ыйаахха илии баттаата.
edersaas.ru
“Опора России” орто уонна дьоҕус предпринимательство Арассыыйатааҕы уопсастыбаннай тэрилтэ бэрэсидьиэнэ Александр Калинины кытта кэпсэтиигэ, өрөспүүбүлүкэ Аҕа баһылыга бу докумуоҥҥа илии баттыырга предпринимателлэр көҕүлээбиттэрин бэлиэтээтэ.
Балаҕан ыйыгар Саха сирин предпринимателлэрэ Ил Дарханы кытта көрсүһүүлэригэр, көҥүлэ суох бизнестэн дохуоту ситэри ылбат судаарыстыбаҕа, сокуону кэспэт урбаанньыттарга уонна хаачыстыбата суох өҥөнөн уонна бородууксуйанан туһанар дьоҥҥо-сэргэҕэ охсуулааҕын туһунан эппиттэрэ.
Сэтинньи 16 күнүгэр баттаммыт “Сокуоннайа суох предпринимательскай үлэни бопсор миэрэлэр тустарынан” 2208 №-дээх ыйаах предприниматель статуһун үрдэтиигэ уонна нэһилиэнньэ хаачыстыбалаах өҥөнөн уонна бородууксуйанан туһанарыгар туһуланна.
Ил Дархан Егор Борисов предпринимательствоны сокуоннай оҥорор дьаһаллар комплекстарын ылынарга эттэ. Ол дьаһаллар сүнньүлэринэн предпринимателлэргэ нолуок эрэсиимигэр үбүлээһиҥҥэ, административнай барьердары суох оҥорууга, интеллектуальнай бас билиини харыстааһыҥҥа уонна бородууксуйа хаачыстыбатыгар болҕомтону уурарга сорук туруорда.
Көҥүлэ суох бизнеһи утары үлэҕэ уопсастыба көмөлөһүөҕэ. Ол инниттэн Аҕа баһылык бэйэтин ыйааҕынан сокуоннайа суох бизнеһи бопсор үлэни олоххо киллэриигэ үлэлэһэр уопсастыбаннай тэрилтэлэри гранынан өйүүргэ судаарыстыба бүддьүөтүгэр 10 мөл. солк. көрөргө сорудахтаата.
Маны таһынан Ил Дархан Егор Борисов бэйэтин үс гранын улуустааҕы муниципальнай тэриллиилэргэ олохтоото. 300 тыһ. солк. суумалаах граны улуустар дьаһалталарыгар 2018 сылтан предпринимательство салаатын сайыннарыыга уонна көҥүлэ суох бизнеһи бопсор үлэни ыытыыга бастыҥ көрдөрүүлэрин иһин бэриллэр буолуоҕа.
Өрөспүүбүлүкэҕэ СӨ Ис Дьыалаҕа министиэристибэтин Уопсастыбаннай сэбиэтин кытта бииргэ үлэлээһиҥҥэ Биэдэмистибэлэр икки ардыларынааҕы хамыыһыйа тэриллиэҕэ. Хонтуруоллуур уорганнар, бэйэни салайыныы уорганнара уопсастыбаннай тэрилтэлэри, предпринимателлэр түмсүүлэрин кытыннаран, бу ыйааҕы толорууга систиэмэлээх үлэни ыытыахтара.
Ил Дархан Егор Борисов көҥүлэ суох бизнеһи утары охсуһар ыйааҕын туһунан бу боппуруоска күннэтэ үлэлэһэр дьон санаата маннык.
Айталина Соколова, СӨ Предпринимателлэр бырааптарын көмүскүүр боломуочунай:
— Мунньахтарга, көрсүһүүлэргэ, “төгүрүк остуолларга” предпринимателлэр көҥүлэ суох бизнеһи утаран өрүү туруорсаллар. Онон Ил Дархан ыйааҕа саамай наадалаах докумуонунан буолара саарбаҕа суох. Бу ыйааҕы олоххо киллэрэргэ ордук потребителлэр бырааптарын көмүскүүр уопсастыба көдьүүстээх үлэни ыытыан наада. Дьон хаачыстыбата суох араас өҥөнү оҥорууну үҥсээри, бастатан туран, бу тэрилтэҕэ тиийэллэр.
Көҥүлэ суох бизнеһи утары муниципальнай тэриллиилэр уонна уопсастыбанньыктар бииргэ үлэлээһиннэрин холобура Дьокуускай куорат дьаһалтатыгар баарын бэлиэтиэххэ сөп. Ол курдук, мэрия эппиэттээх үлэһиттэрэ уопсастыбынньыктары кытта бииргэ сылдьан, сокуону кэһэн, түүн арыгыны көҥүлэ суох атыылыыр “бултлегер” дэнэр дьону аһаҕастык киинэҕэ устубуттара, хаһыаттарга суруйбуттара. Ол түмүгэр уопсастыба дьүүлүгэр киэҥник тахсан, көдьүүстээх үлэ ыытыллан, көҥүлэ суох бизнес суолугар туруммут бэрээдэги кэһээччилэр бэйэлэрин тардыммыттара, үлэлэрин тохторго күһэллибиттэрэ. Онон бу ыйаах олоххо киириитигэр уопсастыбынньыктар уонна бэйэни салайыныы уорганнара сокуону тутуһар предпринимателлэри кытта күүскэ ылсыахтарын наада.
Владимир Членов, СӨ Эргиэн промышленнай балаататын салайааччыта:
— Ыйаах тахсыбытын сөптөөҕүнэн ааҕан туран, көҥүлэ суох бизнеһи утары хас биирдиибит охсустаҕына эрэ кыаллар суол дии саныыбын. Дьиҥэр көрө-көрбөтөҕө, билэ-билбэтэҕэ буолан, сокуоннайа суох бизнеһинэн дьарыктанар дьон өҥөлөрүнэн туһанан, кинилэри бэйэбит өйүү сылдьабыт. Холобур, такси боппуруоһун ылан көрүөх. Индрайведар өҥөлөрүнэн туһана сылдьан, төһөлөөх элбэх киһи ол-бу түбэлтэҕэ түбэстэ, улуустарга дьону тиэйэргэ көҥүллэрэ суох таксистар хайдахтаах курдук суол быһылааннарын таһааралларый? Кинилэртэн туох да докумуону ыйыппакка айанныыбыт, аһыыр аспыт хаачыстыбатын бигэргэтэр ыспыраапката суох түбэһиэх дьонтон атыылаһабыт. Онон Ил Дархан ыйааҕын олоххо киллэрэн, бары бүттүүн ылсан, олох бары араҥатыгар көстөр көҥүлэ суох бизнес сайдыытын тохтоттохпутуна сатанар.
Матвей Лыткин, СӨ Арыгыны хонтуруоллуур судаарыстыбаннай управление салайааччыта:
— Биһиги тэрилтэбит арыгы атыытыгар лизенциялаах дьону кытта үлэлэһэр буолан, көҥүлэ суох бизнес боппуруоһа бу салааҕа олус сытыытык турар. Онон, бастакытынан, бу ыйаах тахсыытын сокуону тутуһар предпринимателлэр олус сөбүлүү ылыннылар. Иккиһинэн, уопсастыбаннай тэрилтэлэр көҥүлэ суох бизнеһи хонтуруоллааһыннарыгар ордук болҕомто ууруллубута хайҕаллаах. Ол аата уопсастыбынньыктар үлэлэрин күүһүрдүөхтэрэ. Өссө гранынан өйөбүл оҥоһуллар буолла. Онон ыйаах олоххо киириитигэр уопсастыбынньыктар актыыбынай кыттыыны ылалларыгар саарбахтаабаппын. Үсүһүнэн, улуустардааҕы муниципальнай тэриллиилэргэ предпринимательство салаатын сайыннарыыга уонна көҥүлэ суох бизнеһи бопсор үлэҕэ грант олохтообуттара эмиэ көдьүүстээх буолуоҕа. Туох кистэлэ кэлиэй, үгүс нэһилиэккэ арыгыны кистээн атыылыыр “точкалар” үгүстэр. Онон ыйаах бу боппуруоска үлэлэһэр муниципалитеттарга төһүү өйөбүлүнэн буолуоҕа.
Ольга Григорьева, “Көмүлүөк” ХЭТ тэрилтэ салайааччыта:
— Көҥүлэ суох бизнес дьайыыларын утары мин бары трибунаттан өрүү туруорсабын. Биһиги өбүгэлэрбит муударай толкуйдарынан оҥорон таһаарбыт оҥоһуктара, оһуордара уонна ойуулара, биир тылынан, норуот баайа көҥүлэ суох бизнеһинэн дьарыктанар дьон харчы оҥостор төрүөттэринэн буолбуттара олус хомолтолоох. Онон Ил Дархан Егор Борисов көҥүлэ суох бизнеһи утары үлэни ыытар ыйааҕы таһаарбытын биһиги, сокуону тутуһан үлэлиир предпринимателлэр, олус биһирии ылынныбыт. Уопсастыбынньыктары уонна улуустардааҕы муниципальнай тэриллиилэри көҕүлүүр үлэ ыытыллара эмиэ олус наадалаах. Предпринимателлэргэ өйөбүл буолан, уопсастыбаннас уонна олохтоох былаас бииргэ кыттыһан үлэлээтэҕинэ, ыйаах туолуута тэтимириэҕэ.
Онон уопсастыбаннас бары араҥата Ил Дархан ыйааҕын олоххо киллэрэн, көҥүлэ суох бизнеһинэн дьарыктанааччылары тохторго турунар кэмэ кэллэ.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскалары интернеттэн туһанным.