Өймөкөөҥҥө Олоҥхо ыһыаҕын уратыта – нэһилиэк таһымыгар

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

2023 сылга Өймөкөөн улууһугар Томторго ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕар бэлэмнэнии боппуруоһунан, бу күннэргэ олоҥхо 10 сылын иккис эргиирин тэрийэр национальнай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ, Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Александр Жирков   тэрийэр кэмитиэт көһө сылдьар мунньаҕын ыытта.

 Суолталаах тэрээһиҥҥэ СӨ култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирин солбуйааччы Владислав Левочкин уонна өрөспүүбүлүкэ тимир уустарын ассоциациятын салайааччыта Роман Готовцев-Мындыр Уус кыттыыны ыллылар.

Өймөкөөн улууһун Томтор нэһилиэгэр сырыыларын туһунан улуус баһылыгын Олоҥхо ыһыаҕын ыытыыга эппиэттээх бэрэстэбиитэлэ Никифор Протопопов бу курдук иһитиннэрдэ:

Өрөспүүбүлүкэ таһымнаах Олоҥхо ыһыаҕын ыытыыга туох үлэ барарын туһунан тэрийэр кэмитиэт аатыттан улуус баһылыга Иннокентий Сивцев билиһиннэрдэ.

Тэрийэр кэмитиэт көһө сылдьар мунньаҕын кыттыылаахтара Томторго култуурунай-спортивнай комплекс тутуллуохтаах сирин көрдүлэр.

Өймөкөөн нэһилиэгин баһылыга Павел Васильев: “Сэттэ сыл үлэлээбитим тухары биир да саҥа тутуу ыытыллыбата. Өрүү өрөмүөн эрэ үлэтигэр үбүлээһин көрүллэр”, — диэн бэлиэтээн туран, нэһилиэккэ этнографическай киин тутулларын туруоруста. 

2023 сылга Өймөкөөн улууһугар ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕын режиссерунан СӨ Государственнай цииркэтин дириэктэрэ, РФ уонна СӨ үтүөлээх артыыһа Сергей Расторгуев буолуоҕун баҕаралларын мунньах кыттыылаахтара биир санаанан ылыннылар.

Урут былааннаммытын курдук, Олоҥхо ыһыаҕа Халыма-Индигиир улуустара кыттыылаах ыытыллар буолла. Олохтоох уруудаанан тимири уһаарыы хотугулуу технологиятын сөргүтэр соруктаах, тимир уустарын өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкуруһа буолуоҕа.

Дьону ыалдьыттары көрсүү сиэрэ-туома долгутар. Күбүмэ сирин-уотун саҥардар үлэ Олоҥхо ыһыаҕар диэри бүппэтинэн сибээстээн,  ыалдьыттары көрсүү Хороту күөлүгэр буолуоҕа. Быйыл бу ытык сиргэ туристическай бааза тутуллан, Өймөкөөн улууһугар туризм сайдыытыгар биир  дьоһуннаах эбийиэк баар буолла.

Олоҥхо иккис уон сылын бэлэмнээһиҥҥэ уонна ыытыыга СӨ тэрийэр национальнай кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков бэлиэтээһининэн, Өймөкөөн улууһугар ыытыллар ыһыах биир сүрүн уратыта – бу иннинэ өрөспүүбүлүкэтээҕи суолталаах тэрээһин бары улуус кииннэригэр ыытыллан кэлбит эбит буоллаҕына, 2023 ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕа нэһилиэккэ ыытыллыаҕа. Онон Томтор олохтоохторугар икки бүк эппиэтинэс сүктэрилиннэ.

Атын улуустарга бука барыларыгар Олоҥхо ыһыахтара улуус киинигэр буолбуттара. Улуустар кииннэригэр — хас эмэ тыһыынчанан киһи олорор түөлбэлэригэр (холобура, Үөһээ Бүлүүгэ уонна Уус Алдан Бороҕонугар – уончалыы тыһыынча киһи олорор. Ньурбаҕа уонна Өлүөхүмэҕэ уонтан тахса тыһыынча киһи олорор) суола-ииһэ, дьиэтэ-уота, аһа-үөлэ даҕаны элбэх киһини аһатарга анаммыт буоллаҕа дии. Оттон эһиэхэ — тыһыынчаны иһинэн-таһынан… Ол эрээри өрөспүүбүлүкэ дьоно инньэ диэбэккэлэр, бары кэлиэхтэрэ. Дьэ, ол кэлэн баран бу иннинэ сылдьыбыт ыһыахтарын кытта тэҥнээн, уҥа-хаҥас көрүөхтэрэ. Онно ханан да дьиэги киллэрбэт гына туттуох диэтэххэ,  үгүс үлэ эрэйиллэр. Дьоммутун көрсүөхпүтүн,  сырытыннарыахпытын уонна  киһилии атаарыхпытын наада. Саамай сүрүн күүс – улуус актыыба, оскуолалар, уһуйааннар, түөлбэнэн уонна уопсастыбаннай түмсүүлэр. Кэлэн тэрийиэхтэрэ диэн адьас күүтэн олорумаҥ. Тэрийээччилэр кэлиэхтэрэ, тустаах үлэлэрин оҥоруохтара. Кинилэртэн ону ирдэниллиэ даҕаны, бэйэлэрэ да кыһаллыахтара. Ол чуолкай. Ол эрээри эһиэхэ бэйэҕит искитигэр ыһыахтыыр кыдьык үөскүүрэ наада”, — диэн Александр Жирков бэрт дириҥ ис хоһоонноохтук санаатын тиэртэ. Ити курдук, кэпсэтии Өймөкөөн улууһун уопсастыбаннаһын түмэр ис хоһоонноох барда.

Кэлэр нэдиэлэ саҥатыгар Ил Түмэн дьокутаата Сахамин Афанасьев уонна “Саха сирэ XXI үйэҕэ” хамсааһын салайааччыта Алексей Петров, сэрэдэҕэ СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников, СӨ тутууга миниистирэ Павел Кылатчанов, СӨ суол хаһаайыстыбатыгар уонна тырааныспарга миниистирэ Владимир Сивцев Томторго тиийэн мунньахтыахтара. Маны таһынан, куйаар ситиминэн сүбэ мунньах ыытыллыаҕа.

 Елена ПОТОЦКАЯ, “Саха сирэ” хаһыат.

Хаартыскаҕа Семен Сивцев түһэриитэ, видеоҕа Татьяна Бурцева устуута.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0