Бу күннэргэ дойду тэбэр сүрэҕин Москва куорат киин Шереметьево аэропордуттан Станислав Винокуров хамандыырдаах «Боинг–777» авиалайнер көтөн тахсан, аан дойду куораттарын туһаайыытын тутуһар.
edersaas.ru
Ыраах Өймөкөөн улууһун олохтоохторо Егор уонна Светлана Винокуровтар төрөппүт уоллара Станислав Винокуров лүөччүк идэтин таларыгар сүбэ-ама, өйөбүл буолан, Тымныы полюһун ыччата билигин Сахатын сирин Арассыыйа таһымыгар дорҕоонноохтук ааттата сылдьар.
Станислав Винокуровы кытта Арассыыйатааҕы Салгын флотун күнүн көрсө социальнай ситим нөҥүө суруйсан, бэрт истиҥ кэпсэтии таҕыста.
Сөмөлүөт сытын ылаат…
— Станислав Егорович, үгэс быһыытынан, кэпсэтиибитин «хантан хааннаах кимтэн кииннээх…» диэнтэн саҕалыахха.
— Мин Өймөкөөн улууһун Томторуттан төрүттэхпин. Орто оскуоланы 1994 сыллаахха бүтэрээт, Гражданскай авиация Ульяновскайдааҕы Үрдүкү авиационнай училищеҕа (УВАУ ГА(ГА) үөрэнэ киирбитим. Биэс миэстэҕэ 50 киһилээх куонкуруһу ааһан, соҕотох саха ыччата инженер-пилот идэтигэр үөрэнэр дьолго тиксибитим.
Билигин Москва куоракка олохсуйан олоробун. «Северный Ветер» авиакомпанияҕа үлэлиибин. Шереметьево аэропордуттан «Боинг–777» салгын аалын хамандыырын быһыытынан, экипажпын кытта аан дойдутааҕы трансатлантическай көтүүлэри оҥоробун.
— Киһи «тыый, тоҕо бэрдэй!» диэн соһуйа истиэх курдук. Барыта оҕо саастан саҕаланнаҕа дии. Ыраах хоту дойду оҕотугар хайдах лүөччүк буолар санаа киирбитэй?
— Барыта биэс саастаахпар аан бастаан Ан-2 сөмөлүөтү көрөөт, соһуйуубуттан саҕаламмыта. Туох эрэ аарыма кыылга майгыннаппытым. Арай аҕам миигин, соһуйан, сөмөлүөтү хараҕынан «үөрэтэ» турар уолчааны эрчимнээхтик көтөҕөн ылаат, ол «кыыл» иһигэр симэн кээстэ. Иһигэр киирэн, тимир олбохтору көрөн өссө соһуйбутум. Хайдах бу тимиргэ олоробун дии санаабытым. Саамай өйбөр хаалбыта – сөмөлүөт сыта! Пилоттары көрөн баран, хараҕым олох арахсыбат – бу кыраһыабайдарын. Көмүскэ тэҥнээх кылабачыйар погоннарын, фуражкаларын, маҥан хаалтыстаах көстүүмнэрин өйдөөн хаалбыппын. Биир лүөччүк аттыбынан ааспытыгар бастаан сөмөлүөккэ киириибэр ылбыт сытым муннубар биэрбитэ. Кэлин номнуо уопуттаах лүөччүк буолан баран, дьиэбэр кэлэн, пуормабын уһулан баран, ол оҕо сааспыттан умнубат сөмөлүөт сытын муннубар тиэрдэн, ол биэс сааспар төннөн ыларым. Ол кэмтэн ыла миэхэ сөмөлүөт сытын саҕа күндү суох.
Биэс састаахпар аан бастаан көтүүбэр төнүннэххэ, аны били «кыылым» көтөн иһэн, үөһэ-аллара көтүппэт дуо? Үгүс дьон бу түгэни олох сөбүлээбэт буоллахтарына, мин үөрүүбүттэн хайдах да буолуохпун билбэппин. Дьэ, оннук бырааһынньыкка тэҥнээх бастакы көтүү кэнниттэн, сөмөлүөттэн тахсаат, дьоммор тугу көрбүппүн-истибиппин кэпсээ да кэпсээ буолбутум. Онтон ыла сөмөлүөтүнэн көтөөрү, дьоммун кытта сайын аайы Муома улууһугар олорор эһээбэр дьиэ кэргэнинэн оттуу барарбытын кэтэһэр да этим!
Бириэмэни сүтэрбэккэ
— Онон оскуолатааҕы кэмҥэр идэҕин чопчу талан кэбистэҕиҥ?
— Ахсыс кылаастан лүөччүк буоларга эрдэттэн бэлэмнэнэн барбытым. Ханнык биридимиэттэргэ болҕомтону ууруохха сөбүн үөрэппитим. Спордунан утумнаахтык дьарыктаммытым. Олохтоох бибилэтиэкэттэн «Ким буолуохха?» диэн кинигэни булан ылбытым. Онно гражданскай пилот үлэтин ис хоһооно олус бэркэ сырдатыллыбыт этэ. Бу идэни баһылыырга туох ирдэбили тутуһуохха сөбүн туһунан ааҕан, онон сирдэтинэн дьарыктаныым, үөрэххэ киирэрбэр олус туһалаабыта.
— Туттарсаргар бэрт улахан куонкуруһу ааспыккын…
— Бастаан утаа Бугуруслааннааҕы орто анал үөрэххэ туттарсар былааннааҕым. Ан-2 сөмөлүөккэ үлэлии түһэн баран, Санкт-Петербургдааҕы Гражданскай авиация академиятыгар киирэргэ толкуйдаммытым. Оччолорго үрдүкү кылаастарга үөрэнэ сылдьан, Уус-Ньараттан төрөөбүт Томторбор Ан-2 сөмөлүөт лүөччүгүн быһыытынан көтөн кэлэрбин өйбөр оҥорон, астынарым аҕай. Онтон оскуолабын бүтэрээт, ийэбин кытта үөрэххэ туттарса Дьокуускайдаабыппыт. Онно тиийэн билбиппит, Ульяновскайдааҕы үрдүкү авиационнай училищеттан эксээмэн тута кэлбиттэр эбит. Ийэм «тута үрдүк үөрэххэ киирбитиҥ ордук» диэн, Ульяновскайдааҕы үрдүкү училищеҕа туттарсыбытым. Билигин ийэбэр сөптөөх сүбэни биэрбитигэр истиҥник махтана саныыбын. Бириэмэни сүтэрбэккэ, үрдүк үөрэҕи бүтэрэн, олохпор ситиһиилэнэн истэҕим дии. Ол кэмҥэ Дьокуускайга Саха сирин авиациятын бэтэрээннэрэ Михаил Васильевы, Филипп Сергеевы кытта көрсөн, идэм туһунан бэрт элбэҕи билбитим. Оччолорго кинилэр тыа уолун ис турукпун, санаабын олуһун көтөхпүттэрэ. Кинилэргэ махталым муҥура суох. Түгэнинэн туһанан, бу күндү дьоммун Саха сиригэр гражданскай авиация төрүттэммитэ 95 сылынан итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин!
Халлаан куйаарын баһылааһын
— Лүөччүк буолан, бастакы көтүүгүн өйдүүгүн дуо?
— Бастакы көтүүм «Як-18Т» үөрэнэр сөмөлүөт этэ. Биллэн турар, биэс саастаах уолчаантан саҕалаан, аан бастаан сөмөлүөтү көрбүт кэммиттэн бүтүн сөмөлүөтү халлааҥҥа көтүтэн таһаарыым – киһи тылынан кыайан эппэт туруга! Онно үөрүүбүттэн испэр: «Ийээ, аҕаа, эһиги уолчааҥҥыт, Стасиккыт, халлааҥҥа бүтүн сөмөлүөтү көтүттэ! Ураааа!» — диэн үөрбүттээхпин. Туох кистэлэ кэлиэй, билигин да үлэбэр туох эрэ улахан ситиһиилэннэхпинэ, испэр өрүү төрөппүттэрбин кытта үөрүүбүн үллэстэбин. Оруобуна итинник тыллары «Боинг-777» сөмөлүөт хамандыырын быһыытынан аан бастаан Атлантический акыйааны туоруур долгутуулаах кэммэр дьоммун кытта испэр кэпсэппитим.
— Оттон Саха сиригэр көтүүҥ хаһан саҕаламмытай?
— Үөрэхпин бүтэрэн баран, 1998 сыллаахха Ан-26 сөмөлүөт иккис пилотунан көтүөхтээх этим да, үлэ булбатаҕым. Хомойуох иһин, бу кэмҥэ ыһыллыы-тоҕуллу буолан, «Саха-Авиа» НАХ моҥкурууттаан, көтүү биллэ аҕыйаан, эдэр исписэлиистэргэ болҕомто ууруллубат буолбут этэ. Хата, мин дьолбор, 1999 сыллаахха Саха авиациятын патриота Михаил Васильев өйөбүлүнэн, «Сир-аэро» авиахампаанньаҕа Ан-24 сөмөлүөт иккис пилотунан буолбутум. Ити мин лүөччүк быһыытынан бастакы карьерам этэ.
«Боинг» тииптээх сөмөлүөккэ – сахалартан бастакынан
— Бу сыллар тухары элбэх сөмөлүөтү көтүттэҕиҥ буолуо?
— Сүүрбэттэн тахса сыл устата Як-18Т, Ан-24, Ан-26, Ту -154, «Боинг-757», «Боинг-767», «Боинг-777» сөмөлүөттэри көтүтэн кэллим. «Боинг» сөмөлүөтүнэн көтүүнү баһылааһыҥҥа соҕотох сахабын. Аны «Боинг-767» уонна «Боинг-777» сөмөлүөттэргэ хамандыырынан буолбут, Атлантическай уонна Тиихэй акыйааннары туораан көтөр эмиэ соҕотох сахабын.
«Боинг-757» уонна «Боинг-767» сөмөлүөттэргэ инструктор-пилот быһыытынан 11сыл көппүтүм. 2006 сыллааҕыта Майамига тиийэ сылдьан, «Боинг-777» сөмөлүөтү көрөн баран, бу лайнеры хайаан да көтүппүт киһи дии санаабытым. 2018 сыл алтынньы 22 күнүгэр уон икки сыл санаа ымыыта оҥосто сылдьыбыт баҕам дьэ туолбута. «Боинг-777» сөмөлүөт хамандыырын быһыытынан бу сөмөлүөт штурвалын тутан, Шереметьево аэропортан сүүнэ улахан лайнеры көтүппүтүм!
«5» сыыппара — олоҕун аргыһа
Өймөкөөн кэскиллээх ыччатын кытта кэпсэтэн баран түмүк оҥорбутум, Станислав Винокуровка «5» сыыппара олоҕор олус улахан оруоллаах эбит. Ол курдук биэс саастааҕыттан лүөччүк буолуон баҕарбыт. 5 миэстэҕэ 50 киһиттэн үөрэххэ киирбит. Оттон үөрэҕи батыһарын тухары наар «5» сыаналыын «доҕордоһон», олоҕор маннык сүҥкэн ситиһиилэннэҕэ дии. Аны 5 оҕолоох дьоллоох ыал аҕа баһылыга! Онон «5» сыыппара Станислав Винокуров — олоҕун аргыһа.
… Иллэҥ кэмин Станислав Винокуров тапталлаах кэргэнин уонна биэс оҕотун кытта атараарын сөбүлүүр. Лүөччүк @tripleseven763 инстаграмыгар бэйэтин таптыыр идэтин туһунан, сотору таһаарарга былаанныыр кинигэтигэр анаан бэйэтин санааларын суруйар. Биир дойдулаахпытын, Тымныы полюһа Өймөкөөн чаҕылхай ыччатын, аан дойду куораттарыгар көтөр «Боинг-777» сөмөлүөт хамандыырынан үлэлиир саха лүөччүгүн Станислав Винокуровы Арассыыйатааҕы Салгын флотун күнүнэн истиҥник эҕэрдэлиибит уонна санаабыта барыта кэмигэр туоларыгар баҕарабыт!
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru