IV Илиҥҥи экэнэмиичэскэй форум түмүктэрэ

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Балаҕан ыйын 11-13 күннэригэр Владивостокка ыытыллыбыт IV Илиҥҥи экэнэмиичэскэй форум үлэтин дойду салалтата үрдүктүк сыаналаата, Уһук Илин уонна Сибиир социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыыларын түргэтэтиигэ кыттарга дьыалабыай эргимтэлэр интэриэстэрэ улаатан иһэрин көрдөрбүтүн, Хотугулуу-Илиҥҥи Азия дойдуларын икки ардыларынааҕы бииргэ үлэлээһини кэҥэтэргэ тирэх буолбутун бэлиэтээтэ.


edersaas.ru.

Национальнай бырагыраама оҥоһуллар

Форум үлэтин арыйар «Уһук Илин: кыах чэрчитин кэҥэтии» пленарнай мунньахха Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Владимир Путин, КНР Бэрэссэдээтэлэ Си Цзиньпин, Монголия Бэрэсидьиэнэ Халтмагийн Баттулга, Япония премьер-миниистирэ Синдзо Абэ, Корея Өрөспүүбүлүкэтин премьер-миниистирэ Ли Нак Ён кытыннылар. Владимир Путин бэйэтин этиитигэр Уһук Илини сайыннарыы Арассыыйаҕа чорботуллар хайысха буолан, дойду экономикатын сайдыытыгар локомотив быһыытынан оруола күүһүрэн иһэрин бэлиэтээтэ. Бары эрэгийиэннэр сайдыыга стратегияларын, национальнай барылларын, госбырагыраамаларын, хампаанньалар уһун болдьохтоох былааннарын түмэр Уһук Илин 2035 с. диэри сайдыытын национальнай бырагыраамата оҥоһулла сылдьарын кэпсээтэ, бу тыын суолталаах бырагыраама бэрэсидьиэн ыйааҕынан ылыныллыаҕа диэтэ.

Дискуссиялар түөрт сүрүн блогунан («Инвестордары өйөөһүн ырычааҕа: салгыы хардыылар», «Уһук Илиҥҥэ чорботуллар хайысхалар», «Уһук Илин: бииргэ үлэлээһиҥҥэ аан дойдутааҕы бырайыактар», «Дьон олорор усулуобуйатын тэрийии») ыытылыннылар.

Кэскиллээх кэпсэтиилэр

Ил Дархан э.т. Айсен Николаев баһылыктаах Саха Өрөспүүбүлүкэтин дэлэгээссийэтэ форумҥа көхтөөхтүк үлэлээтэ, 41 инвестбырайыагынан кыттан, 32 инвестбырайыакка (107 млрд солк) сөбүлэһии түһэристэ.

Айсен Николаев форум чэрчитинэн ыытыллыбыт Госсэбиэккэ доруобуйа харыстабылыгар үбүлээһини көрөргө бүддьүөт ороскуотун индексэтин үрдэтэргэ эттэ, Дьокуускайга онкология уонна кардиология кииннэрин тутууларын ситэрэргэ туруоруста. Форум сиэссийэтигэр урбааны сайыннарыыга кэккэ этиилэри киллэрдэ. Ханнык баҕарар инвестиционнай бырайыакка олохтоох дьону үлэнэн хааччыйыы, идэҕэ үөрэтии боппуруостара булгуччу киллэриллиэхтээҕин санатта. Эрэгийиэннэргэ инвестиционнай килиимэти күлүк бизнес атахтыырын бэлиэтээн, федеральнай сокуоннары уларытар уонна өҥөнү оҥорууну электроннай көрүҥҥэ киллэрэр наадатын ыйда. Сокуоннайа суох урбааны уодьуганныыр туох да ырычаах суоҕуттан Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр биэдэмистибэлэр икки ардыларынааҕы хамыыһыйаны тэрийэн, онно быраабы араҥаччылыыр уонна хонтуруоллуур федеральнай уорганнар салааларын салайааччыларын үлэлэтэн, оттон Дьокуускай к. дьаһалтатыгар бизнеһи сайыннарыыга көрүллэр үбү урбаанньыттартан састааптаах Сүрүннүүр сүбэнэн дьаһайтаран, урбаан эйгэтэ сааһыламмытын, үбү-харчыны туттуу дьэҥкэ оҥоһуллубутун кэпсээбитин атын эрэгийиэн салайааччылара бэркэ сэҥээрдилэр.

Саҥа сөбүлэһиилэр

Айсен Николаев араас хайысхаларынан элбэх кэпсэтиини ыытта. Олортон боччумнаахтарын аҕыннахха, «Росатом» госкорпорация гендириэктэрэ Алексей Лихачеву кытары өрөспүүбүлүкэҕэ дьоҕус кыамталаах атомнай электростанциялары тутарга, «ДВЭУК» АУо гендириэктэрэ Дмитрий Селютины кытары Бүлүү эҥээр улуустары электро-уотунан хааччыйыы бырайыагын олоххо киллэрэргэ, Камчатка губернатора Владимир Илюхинныын балыктааһыны, таба иитиитин сайыннарыы бырайыактарын оҥорууга, култуура, туризм эйгэтигэр уопуту үллэстиигэ сөбүлэһиилэри түһэристэ. Арассыыйатааҕы венчурнай хампаанньа гендириэктэрэ Александр Повалконы кытары саҥа цифровой бырайыактары олоххо киллэриигэ илии баттаста. Сотору кэминэн робот салайар тырааныспара, нейротехнология, персонализированнай медицина, интеллектуальнай энергетика баар буолуохтара. Хотугу улуустарга таһаҕаһы суоппара суох массыына IT технология көмөтүнэн ыраахтан салайыллан, тиэрдэн биэрэн, хоту табаары тиэйии ороскуота хас эмит төгүл аччатыллыаҕа. «KOMAIHALTEC Inc» хампаанньа толорооччу дириэктэрэ Сусуми Танаканы, «Mitsui & Co., Ltd» сүрүн дириэктэрэ Кометани Йосионы кытары салгыы үлэлиир меморандумҥа илии баттаата. Санатан эттэххэ, Японияҕа оҥоһуллубут тыал күүһүнэн үлэлиир установкалар Тиксии бөһ. сэтинньигэ үлэҕэ киллэриллиэхтэрэ, кэлэр сылтан Черскэйгэ туруоруллуохтара.

Өлүөнэни туоруур муоста тутуллуо дуо?

Бу боппуруос тумнуллубата. Айсен Николаев Арассыыйа уонна Кытай эрэгийиэннэрин салайааччыларын «төгүрүк остуолугар» Өлүөнэ муостата Саха сиригэр эрэ буолбакка, Кытайтан саҕалаан Хотугу муораҕа тиэрдэр суолу арыйарынан суолтата улаханын быһаарда. Иккиһинэн, бэрэсидьиэн Путин бырабыыталыстыбаҕа этиилэри үөрэтэргэ сорудахтаабытынан, Арассыыйа «ВИС» корпорациятын (Игорь Снегуров), Кытай CRCC корпорациятын (У Цзяншун) кытары муостаны тутууга концессионнай сөбүлэһии бырайыагын бэлэмнииргэ меморандум түһэристэ. Онон өрөспүүбүлүкэ дьонун долгутар ыйытыыга харда бэриллэр кэскиллэннэ.

Дьокуускайга – гостиница, Жатайга – пароходство базата

Дэлэгээссийэ чилиэннэрэ үгүс боппуруостары быһаарыстылар. Холобур, бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлэ Владимир Солодов чоҕу хостуур «Колмар» хампаанньаны (Артем Левин), Киһи хапытаалын сайыннарыы ааҕыныстыбатын (Сергей Ховрат) кытары бииргэ үлэлииргэ, ол иһигэр олохтоох дьону үлэнэн хааччыйарга, «Алмаасэргиэнбаан» АКБ бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ Людмила Николаева, «АЭБ Капитал» гендириэктэрэ Игорь Борисов «Рашэн Мэнэджмэнт Хотэл Кампани» ХЭУо-ну (Алексис Деларофф) кытары Дьокуускайга 150 нүөмэрдээх гостиницаны тутарга сөбүлэстилэр. «Өлүөнэтээҕи өрүс пароходствота» ААУо гендириэктэрэ Сергей Ларионов Уһук Илиҥҥэ саҥа инвестордары тардарга, инвест-бырайыактары арыаллааһыҥҥа үлэлиир ааҕыныстыбаны (Леонид Петухов) кытары пароходство Жатайдааҕы базатын сөргүтүүгэ илии баттаһан, билигин экспертизаҕа сылдьар Жатай судоверфин тутуу бырагырааматын олоххо киллэриигэ дьоһун хардыыны оҥордо.

Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» edersaas.ru.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0