Итирик суоппар өлөрүөхсүккэ тэҥнээх

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Саҥа сокуонунан, киһи өлүүлээх суол быһылааныгар буруйдаах 15 сылга диэри болдьоххо көҥүлэ быһыллыан сөп. 

Сыл саҕаланыаҕыттан өрөспүүбүлүкэҕэ итирик суоппардар буруйдарынан 30 суол быһылаана тахсыбыт. Ол түмүгэр, 7 киһи суорума суолламмыт, 44 киһи араас эчэйиини ылбыт.

edersaas.ru

Былырыын бу кэмҥэ – уруулга арыгы иһэн баран олорбут суоппар буруйунан тахсыбыт 31 суол быһылааныгар 8 киһи өлбүтэ, 41 киһи эмсэҕэлээбитэ. Бу туһунан биһиги хаһыаппытыгар анаан, СӨ ИДьМ-тын Госавтоинспекциятын пропагандаҕа отдела иһитиннэрдэ.

Итини сэргэ, 1 929 киһи массыынатын итирик ыыта сылдьан тутуллубутуттан 454 киһи медицинскэй туоһулааһынтан ак­­каастаммыт. Маны таһынан, 207 киһи РФ Холуобунай кодексатын 264-с ыстатыйатын 1 пуунунан, ол эбэтэр, уруулга хаттаан итирэн баран олоруу биитэр медицинскэй туоһулааһынтан иккистээн ак­­каастаныы иһин холуобунай эп­­пиэккэ тардыллыбыт.

Накаастабыл миэрэ өссө кытаатта

Санатар буоллахха, 2015 сыл от ыйын 1 күнүттэн РФ Холуобунай кодексатыгар 264.1 диэн ыстатыйа эбиллэн биэрбитэ. Бу ыстатыйа ирдэбилинэн, урут уруулга итирик олорон, административнай накаастабылга түбэспит киһи хаттаан оннук туруктаах тутулуннаҕына итиэннэ медицинскэй туоһу­­лааһыны барартан аккаастаннаҕына, холуобунай эппиэккэ тардыллар. Эбэтэр массыынатын итирик ыыта сылдьан, суол быһылаанын таһааран, дьону эчэппит биитэр сэрэҕэ суохтан өлүүгэ тиэрдэн, сууттана сылдьыбыт буоллаҕына эмиэ.

Онтон бу соторутааҕыта, бэс ыйын саҥатыгар, РФ Госдуумата үһүс ааҕыыга Холуобунай кодекс 264-с ыстатыйатыгар саҥа улары­йыылары бүтэһиктээхтик киллэрдэ. Ол уларыйыыга олоҕуран, итирик суоппар буруйунан тахсыбыт суол быһылааныгар дьон эчэйбит биитэр өлбүт буоллаҕына, буруйдаах суоппар 15 сылга диэри болдьоххо хаайыыга барыан сөп. Бу уларыйыылар хааннарыгар арыгы, наркотик булуллубут суоппардарга сыһыаннаахтар.

Маныаха өссө “илдьиритэн” быһаардахха, итирик суоппар буруйунан киһи эчэйдэҕинэ, буруйдаах 7 сылга диэри болдьоххо көҥүлэ быһыллыан сөп – бу билиҥҥээҥҥэ диэри туттуллубут накаастабыл миэрэттэн үс сылынан элбэх.

Оттон “итирик” суол быһылааныгар биир киһи өлбүт буоллаҕына, 12 сылга диэри хаайыыга барыы көрүллэр — бу билиҥҥээҥҥэ диэри туттуллубут накаастабыл миэрэттэн сэттэ сылынан элбэх. Өскөтүн икки биитэр иккиттэн элбэх киһи өлбүт буоллаҕына — 15 сылга диэри болдьоххо (билиҥҥи накаастабылтан алта сылынан элбэх).

Маны таһынан, 264-с ыстатыйа сорох чаастарынан көрүллэр буруйдар аны ыар буруйга киирсэр буоллулар. Онон, сууттанан хаайыыга барбыт киһи болдьоҕун иннинэ (УДО-нан) босхолонон тахсара кыаллыбат буолар.

Айдааннаах дьыалалар бириигэбэрдэрэ

Тэҥнэбилгэ диэн, кэлиҥҥи икки-үс сылга итирик суоппардар буруйдарынан тахсыбыт айдааннаах суол быһылааннара тугунан түмүктэммиттэрин, буруйдаахтар ханнык миэрэнэн накаастаммыттарын санатабын.

Борис Шишмарев дьыалата. 2016 сыл кулун тутар ыйыгар Дьокуускай куоракка Можайскай уонна Жуковскай уулуссалар быһа охсуһууларыгар “Тойота Корона Премио”, “Тойота Королла”, “Тойота Ипсум” уонна КамАЗ массыыналар харсыспыттара. Бу суол быһы­лааныгар киэн туттар спортсменкабыт, кик-боксиҥҥа аан дойду хас да төгүллээх чөмпүйүөнэ, РФ боксаҕа уонна кик-боксиҥҥа спорт үтүөлээх маастара, 32 саастаах Лидия Андреева сырдык тыына быстыбыта. Суут уурааҕынан, бу суол быһылааныгар КамАЗ-53212 итирик суоппара Борис Шишмарев буруйдааҕынан  билиниллэн, 2 сыл 10 ыйга уопсай эрэсиимнээх хо­­луонньаҕа көҥүлэ уонна 3 сыл 6 ыйга тимир көлөнү ыытар бырааба быһыллыбыта.

Алексей Конторских дьыалата. 2016 сыл муус устар 22 күнүгэр Дьокуускай куоракка чааһынай харабыллыыр тэрилтэҕэ суоппарынан үлэлиир 28 саастаах Алексей Конторских «Toyota Hiace Regius» массыынатынан Орджоникидзе уулуссатыттан Лермонтов уулуссатын диэки айаннаан иһэн, П.Алексеев уулуссатыгар суол быһылаанын таһаарбыта. Маныаха П.Алексеев уонна Поярков уулуссаларын быһа охсуһууларыгар светофор бобор бэлиэтэ умайбытын аанньа ахтыбакка, олус түргэнник көтүтэн иһэн, хаҥас диэки салайан иһэр «УАЗ-396255-025» массыынаны өйдөөн көрдөр даҕаны, кыайан тохтообокко, уҥа диэки салайан, тротуарга ойутан тахсан, оптуобус тохтобулугар турар дьону түҥнэри көппүтэ. Ол түмүгэр, икки киһи ыарахан эчэйиини ылбыта, оттон 12 саастаах Коля Бурцев сырдык тыына тута быстыбыта. Конторских 3 сыл 2 ыйга көс-холуонньаҕа көҥүлэ уонна 3 сылга уруулга олорор бырааба быһыллыбыта.

Алексей Юрченко дьыалата. 2016 сыл атырдьах ыйыгар Дьокуускай куоракка Лермонтов уулуссатыгар “Мерседес” массыына “Тойота Чайзеры” кытта харсыһыытын түмүгэр, эдэркээн паара — 24 саас­таах эдэр киһи уонна 22 саастаах кыыс — суорума суолламмыта. Кангаласс бөһүөлэгин оччолорго 32 саас­таах олохтооҕо, орто ос­­куола ди­­риэктэрэ Алексей Юрченко 5 сыл 6 ыйга көс-хо­луонньаҕа көҥүлэ уонна 3 сылга массыына ыытар бырааба быһыллыбыта. Сууттанааччы ити бириигэбэри СӨ Үрдүкү суутугар ааһынан, 2017 сыл тохсунньутугар ити бириигэбэр көтүрүллэн, Дьокуускай куорат федеральнай суута дьыаланы хаттаан көрөн, Юрченко аны 3 сыл 11 ыйга көҥүлэ быһыллыбыта. 2018 сыл кулун тутар ыйыгар Дьокуускай куорат федеральнай суута Алексей Юрченконы болдьоҕун иннинэ хаайыыттан босхолообута (УДО-нан). Эмсэҕэлээччилэр ити быһаарыыны СӨ Үрдүкү суутугар ааһыммыттара, ол түмүгэр, ити быһаарыы көтүрүллүбүтэ – Юрченко хаайыыга төттөрү утаарыллыбыта.

Суотту дьыалата.  2017 сыл  алтынньы 14 күнүгэр, киэһэ 22.15 мүнүүтэ саҕана, Уус Алдан улууһун Суотту сэлиэнньэтигэр (Оҕуруоттаахха) Суотту 43 саас­таах олохтооҕо  «Тойота Гайа» массыынатынан алта оҕону (бас­таан «сэттэ оҕо» диэн этэ) түҥнэри көппүтэ. Оҕолор оскуола дискотекатыттан төннөн, суол кытыытынан кэккэлээн хааман испиттэр этэ. Ити иэдээн түмүгэр, тохсус кылаас 15 саастаах үөрэнээччитэ балыыһаҕа сырдык тыына быстыбыта. Атын оҕолор эт-хаан эчэ­йиитин ылан, улуус киинин балыыһатыгар киллэриллибиттэрэ. Суут буруй­дааҕы 3 сыл 6 ыйга көс-холуонньаҕа көҥүлүн быһарга уурбута итиэннэ массыына ыытар быраабын 3 сылга быһарга уурбута.

Николай Румянцев дьыалата. 2017 сыл балаҕан ыйын 7 күнүгэр Тулагы сэлиэнньэтин аттыгар киэһэ хараҥаҕа, күүстээх ардахха «Ниссан Патрол» массыынатынан арыгы иһэн баран айаннаан иһэн, үс киһини түҥнэри көппүтэ. Биир киһи сонно тута тыына быстыбыта, икки киһи эчэйии ылбыта. Суут кинини 3 сыл 6 ыйга көс-холуонньаҕа көҥүлүн быһарга уурбута уонна 3 сылга массыына ыытар быраабын быспыта.

Уруулга хаттаан итирик олоруу иһин

Үөһэ этэн аһарбытым курдук, урут уруулга итирик олорон, административнай накаастабылга тү­­бэспит киһи хаттаан оннук турук­таах тутулуннаҕына ­итиэннэ медицинскэй туоһулааһыны барартан ак­­каастаннаҕына, хо­­луобунай эппиэккэ тардыллар. Ону ааһан, күлүүстээх хаайыыга көҥүлэ быһыллыан сөп. Үс холобур:

Мииринэйгэ уруулга итирик олорон, номнуо иккитэ сууттана сылдьыбыт киһи үһүстээн түбэһэн, 1 сылга көс-холуонньаҕа көҥүлэ уонна 3 сылга массыынаны ыытар бырааба быһыллыбыт.

Сунтаарга уруулга итирик олорон, эмиэ ити иннинэ иккитэ сууттана сылдьыбыт киһи үһүстээн түбэһэн, 1 сыл 1 ыйга көс-холуонньаҕа көҥүлэ уонна 3 сылга массыынаны ыытар бырааба быһыллыбыт.

Дьокуускайга ханна да үлэлээбэт 34 саастаах киһи эмиэ ситинник үһүстээн түбэһэн, 2 сыл 2 ыйга көс-холуонньаҕа көҥүлэ уонна 3 сылга массыынаны ыытар бырааба быһыллыбыт.

Вера Макарова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

Хаартыска: СӨ ИДьМ-тын ГИБДД пропагандаҕа отдела.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0