Куорат сиргэ уол оҕону тыа сирин эр киһитин сатабылларыгар уһуйуу төрөппүккэ эрэ барытыгар дэбигис кыаллыбат. Баар кыһалҕаны таба көрөн, былырыыҥҥыттан “Юные искатели” кулуубу арыйан үлэлэтэн эрэллэр.
edersaas.ru
Максим Спиридонов идэтинэн физкултуура учуутала. 2012 сыллаахха Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет физическэй култуураҕа институтун бүтэрбит. Эбии үөрэхтээһиҥҥэ үлэтэ 2013 сыллаахха “Сосновай Бор” оҕону сынньатар уонна чэбдигирдэр киинтэн саҕаламмыт. Билигин “Юные искатели” кулуубу үлэлэтэр. Кулууп хайдах, туохтан саҕаламмытын бу курдук кэпсиир:
— Биирдэ төрөппүттэр көрдөһүүлэринэн, 9-с кылаас үөрэнээччилэрин похуокка илдьэ бардым. Тиийэн баран кутаата оттуҥ, уута баһан таһаарыҥ диэн сорудахтаатым. Кэлбитим, дьонум саҥа тыллан эрэр күөх лабаалары тоһутан аҕалан уот отто сатыы сылдьаллар эбит. Бэйэм кыбыста санаатым. Оттон уу баһа ыыппыт дьонум солуур аҥаарынан кумаҕы баһан таһаарбыттар. Ол да иннинэ сорох оҕолор кутааны кыайан оттубаттарын, маһы хайыппаттарын көрөрүм, билэрим. Ол эрээри, ити похуот миэхэ муҥур уһугум буолбута. Чэ кэбис, маннык буоллаҕына табыллыа суох, ким эрэ кинилэри эрдэттэн сатабылга үөрэтиэхтээх, диэн бигэ санааны ылыммытым.
Максим Мартович ити сыл тута СӨ Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтин нөҥүө субуота, өрөбүл күн үлэлиир дьарыктары ыыппытынан барар. Субуотаҕа уруок биэрэр. Манна туһаҕы иитии, кутааны оттуу арааһын, о.д.а. үөрүйэхтэри тылынан кэпсиир, былааннарын ырыталлар уонна сарсыныгар тута похуокка баран, кэпсээбитин илэ көрдөрөн бигэргэтэр. Итинтин кэҥэтэн, салгыы “Юные искатели” кулуубу тэрийэр. Куорат пааркатыттан чугас буоллун диэн Стадухин уулуссатыгар дьиэ түүлэһэр. Табыгастаах буоларын курдук тус-туспа похуот, мастарыскыай, тиир кыра хоһо диэннэргэ араартыыр. Кыһынын тымныы буолан, дьарыктар дьиэ иһигэр бараллар. Саас халлаан сылыйаатын кытта похуоттарын сөргүтэллэр. Хас даҕаны анал маршруттардаахпыт диир. Кыһын устата кулуупка дьарыктаммыт оҕолорун сайын Хаҥаласка туристар базаларыгар таһаарар былааннаах.
Балаҕан ыйыттан кулууп үлэтин салгыыр. Чопчу сатабылга үөрэтэр соруктаах кулуупка, бөлөххө иһэ үллүбүтэ алта-сэттэ оҕо сылдьар. Онтон элбэх оҕоҕо хаачыстыбалаах сатабылы иҥэрэр уустук диэн этэр. Хас биирдии оҕоҕо барытын көрдөрөллөр, быһаараллар. Бөлөххө аҕыйах оҕо хабыллар, ол оннугар түмүк көстөр диэн быһаарар.
Бэс ыйын 5-20 күннэригэр Дьокуускай куораттааҕы национальнай гимназия базатыгар лааҕыр аһан үлэлэтэн эрэллэр. “Өскөтүн атын лааҕырдарга оҕо сынньана барар буоллаҕына, биһиги лааҕырбыт оҕо бэйэтигэр чугас дьарыгын булунарыгар көмөлөһөр. Куоракка уол оҕо дьарыга билигин тугуй? Үгүстэр көмпүүтэринэн, тэлэбиисэринэн, төлөпүөнүнэн аралдьытыналлар. Баҕар, сорох оҕо тыа сиригэр тахсара буолуо. Уол оҕо үөрэҕин таһынан хайаан даҕаны сүрэҕэ сытар дьарыктаах буолуохтаах. Ол эр киһи дьарыгар чугаһа өссө ордук. Лааҕырга оҕолор эппитим курдук кутаа оттууттан, бастакы көмөнү хайдах сөпкө оҥорууттан саҕалаан, араас сатабылларга үөрэниэхтэрэ. Бэйэлэригэр чугас дьарыгы булан, онтуларын салгыы сайыннаран дьиҥнээх эр киһи иитиллэн тахсыахтаах”, — диэн салайааччы Максим Мартович санаатын үллэстэр.
Лааҕыр биир сезон үлэлиир. Сезон устата, уопсайа, үс тэрээһини былаанныыллар. Ону таһынан бэс ыйын 21-27 күннэригэр улахан саастаах уолаттарга анаан үөрэтэр-эрчийэр дьарыгы ыыталлар.
“Юные искатели” кулууп арыллан үлэлээбитэ иккис сыла эрэ эрээри, төрөппүттэр номнуо биһирээбиттэрин биллэрэллэр. Чахчы туһалаах кулууп, дьарыктар диэн санааларын этэллэр.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru