Интеллектуальнай оонньуу түмүктэннэ

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Туймаада туонатыгар уон күн устата үс хайысханан тилэри барбыт Норуоттар икки ардыларынааҕы интеллектуальнай оонньуу түмүктэннэ. Интеллектуальнай оонньуу билим уонна доҕордоһуу бырааһынньыга диэн ыалдьыттар сөптөөхтүк бэлиэтээтилэр.

edersaas.ru 

Ити этиини тэрээһин үөрүүлээх сабыллыытыгар, билим уонна доҕордоһуу бэлиэтинэн буолар Аал Луук Маска хас биирдии салайааччы, кыттааччы салама ыйаан бигэргэттэ. Инньэ гынан, СӨ Билим дьоҕус академията саханы саха дэппит, аан дойдуга аатырдыбыт төрүт култуурабытын аныгылыы тыыннаан көрдөрбүтүн үгүс киһи биһирии ылынна.

Быйылгы Норуоттар икки ардыларынааҕы II интеллектуальнай оонньууга, уопсайа, 16 дойдуттан, Арассыыйа 16 эрэгийиэниттэн икки көрүҥүнэн (тэйиччиттэн, олоҕурбут) 670 оҕо кытынна.

СӨ үөрэҕин уонна билимин миниистирэ Ирина Любимова:

— Үөрэх, билии, билим сайдыыларыгар туһаайыллыбыт оҕолор тэрээһиннэрэ бырааһынньык курдук ааста. Мин санаабар, оҕолор биирдиилээн да, хамаанданан даҕаны олус элбэх бырайыагы оҥордулар, көмүскээтилэр, сынньаннылар. Эспиэртэр, дьүүллүүр сүбэ чилиэннэрэ бырайыактар дириҥ ис хоһоонноохторун бүгүн тоһоҕолоон эттилэр. Саха сирэ интеллектуальнай оонньууну салгыы ыытар былааннаах, — диэн этэр. Өрөспүүбүлүкэ салалтатыгар, туһааннаах тэрилтэлэргэ, эспиэртэргэ, тьюторга өйөбүллэрин, үрдүк тэрээһин иһин махталын биллэрэр.

Быйылгы интеллектуальнай оонньуу Билим улахан кубогын Румыния Бухарест куоратыттан информатика норуоттар икки ардыларынааҕы теоретическай лиссиэйин хамаандата ылла.

«Yakutia International Science Fair» норуоттар икки ардыларынааҕы кэмпириэнсийэ-куонкуруска Гран-при аатын Сингапур национальнай университетын математикаҕа уонна билимҥэ оскуолатын үөрэнээччилэрэ ыллылар. Кинилэргэ АЛРОСА үбүгэр Үүнэр көлүөнэ пуондатын бирииһин туттардылар.

Арктика норуоттар икки ардыларынааҕы оскуола үөрэнээччитэ Ирина Слепцова:

— Мин өссө 2018 сыллааҕы Интеллектуальнай оонньууга кыттыбытым, онно 2-с миэстэлэммитим. Оччолорго кымырдаҕас туһунан бырайыактааҕым. Быйыл Саха сиригэр палеонтологияны киэҥник тарҕатыы туһунан бырайыакпынан кыттарга санаммытым. Моделированиеҕа уонна программированиеҕа сатабылбын туһанным, динозаврдары реконструкциялааһын 3D мадьыалын оҥордум уонна диновазрдар туһунан иһитиннэриинэн толордум. Бу хайысханы сайыннарыахпын баҕарабын.

Уопсайынан, интеллектуальнай оонньууга кыттыбыппыттан үөрдүм. Тоҕо диэтэххэ, бу эбии уопуту, сатабылы биэрэр, атын оҕолору, эспиэртэри кытта алтыстым. Кыайыы – саамай улахан наҕараада, — диэн наҕараадалааһынтан тахсаат үөрүүтүн үллэстэр.

Үүнэр көлүөнэ пуондатын генеральнай дириэктэрэ Владимир Егоров:

— Муҥутуур кыайыылааҕынан Сингапур национальнай университетыттан үс үөрэнээччи бэлэмнээн кыттыбыт бырайыага буолар. Олус интэриэһинэй бырайыак, дьүүллүүр сүбэ үрдүктүк сыаналаата. Онлайн көмүскээһин олоҕурбут көрүҥтэн улахан уратыта суох эбит. Антах олорор оҕолору кытта  эспиэртэр сэһэргэстилэр, бырайыактарын иһиттилэр.

Саха сирэ тустаах оскуоланы, уопсайынан, Сингапуру кытта доҕордуубут. Ааспыт оонньууга кинилэр билим улахан кубогын ылбыттара. Быйыл тыҥааһыннаах кыттыыга Бухарестарга кыайтардылар. Ол оннугар бырайыактара «Yakutia International Science Fair» норуоттар икки ардыларынааҕы кэмпириэнсийэ-куонкуруска Гран-при буолла. Бу тииһи эмтииргэ стволовой килиэккэлээх бактерициднай наноцеллюлозаны туһаныы туһунан бырайыак. Стоматологияҕа билиҥҥи кэмҥэ уһулуччу суолталаах, — диэн этэр.

Ааспыт оонньууну кытта тэҥнээтэххэ оҕолор бырайыактара өссө күүһүрбүт диэн генеральнай дириэктэр бэлиэтиир.

“Якутскэнерго” тэрилтэ аатыттан “Бастыҥ инженернэй үлэ” иһин харчынан анал бирииһи М.К.Аммосов аатынан ХИФУ анал үөрэтэр-билим киинин үөрэнээччилэрэ Тимур Катанов, Вячеслав Гоголев ыллылар:

— Биһиги бырайыакпыт – халаан уутун сабаҕалыырга уу таһымын быһаарар систиэмэ. Саха сирин сыллата кэриэтэ уу ылар, онон нэһилиэнньэ улаханнык эрэйдэнэр, экэниэмикэҕэ да хоромньу тахсар буолан суолталаах тиэмэ. Иллэрээ сыл эрэгийиэҥҥэ миллиард кэриэтэ хоромньу тахсыбыта. Онон туох эрэ саҥаны, туһалааҕы оҥорорго санаммыппыт. Анал кээмэйдиири туттабыт, бу кэмниир тэрил көрдөрүүнү тута биэрээччигэ (передатчик) ыытар, онтон программнай комплекска уонна даннайдарга утаарар. Интеллектуальнай оонньууга кыттыбыппытыттан олус үөрэбит, — диэн этэллэр.

Арассыыйа эрэгийиэннэриттэн 7 итиэннэ Казахстан, Румыния, Сингапур үөрэнээччилэрэ “Туймаада” норуоттар икки ардыларынааҕы олимпиадаҕа бэйэлэрин лигаларыгар биридимиэттэринэн бастаатылар.

Санатан эттэххэ, Норуоттар икки ардыларынааҕы II интеллектуальнай оонньуу бириискэ пуондата 4 мөл. солк.

Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0