Индияҕа аан дойдутааҕы бэстибээлгэ Алдан Рожин икки хомуһу тэҥинэн тардан соһуппут

Олунньу 10-12 күннэригэр Индияҕа Хомус аан дойдутааҕы V бэстибээлэ буолан ааста. Манна Саха сириттэн эдэр, кэскиллээх хомусчуттар Туйаара Жиркова уонна Алдан Рожин баран ситиһиилээхтик кыттан, ону ааһан, бүтүн бэстибээл кыттыылаахтарын улаханнык соһутан кэллилэр.

Людмила Попова, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru/

Тугунан, диэн тута ыйытыаххыт. Арктикатааҕы култуура уонна искусство Судаарыстыбаннай институтун устудьуона, кэскиллээх хомусчут Алдан Рожин, саха уустарын икки хомуһунан тэҥинэн оонньоон, мустубут дьону сөхтөрбүт. Өйдөөн иһиттэххэ, итинник тардыыга букатын ураты тыас иһиллэр. Биирин көннөрү тарбаҕынан тардар эбит буоллаҕына, иккиһин тылынан тыаһатар. Дьэ, дьикти! Саха сиригэр кэлэ сылдьыбыт омук дьоно үгүстэрэ, саха уустара чочуйан таһаарбыт хомустарын иилинэ сылдьаллар диэн эдэрдэр киэн тутта кэпсииллэр. Бэстибээли Индия аан дойду биллиилээх виртуоз-хомусчута Нептун Шапотен тэрийэн ыыппыт. Манна Америка, Франция, Эстония, Бельгия, Ирландия курдук уопсайа 10-тан тахса дойду бэрэстэбиитэллэрэ мустубуттар. Тас дойдулар хомусчуттара бары тэтимнээхтик оонньуур буолан эбитэ дуу, биһиги дьоммут, сахалыы сыыйа тардыыларын улаханнык биһирээбиттэр, букатын атын, хаһан да истибэтэх тыастарбыт диэн санааларын биллэрэллэр эбит.

Кэскиллээх хомусчут Алдан Рожин Индияҕа сырыыбыттан элбэҕи биллим-көрдүм, улахан хомусчуттары кытта алтыһан, араас санаалар киирдилэр диир. “Кыра эрдэхпиттэн араас куонкурустарга, күрэхтэһиилэргэ, бэстибээллэргэ кыттабын эрээри, Райсхан (Индия), Соол (Франция) курдук тэтимнээх тардыылаах, бүтүннүү турукка киирэн оонньуур хомусчуттары өссө көрө иликпин”, — диэн сөҕө кэпсиир.

Эдэр, виртуоз-хомусчуттар бу сырыыларыгар күн ахсын тус-туспа 15-20 мүнүүтэлээх кэнсиэрдэри, уопсайа түөрт маастар-кылааһы ыыппыттар. Ол курдук, сахалыы, аныгылыы ньымаларынан хомус тардыыга, оһуохайы хомуһунан таһаарыыга, сахалыы оһуохайга үөрэппиттэр. Бэстибээл иннинэ Алдан, Туйаара уонна Чили биллэр хомусчута Николас Матцнер буолан үһүөн, кэнсиэр көрдөрбүттэр. Бастакы күн кэнниттэн, олохтоохтор көрдөһөн, туох даҕаны бэлэмнэниитэ суох, театрализованнай үҥкүүлэригэр доҕуһуоллаппыттар. Ону таһынан Туйаара кэнсиэр кэмигэр сахалыы чабырҕаҕы билиһиннэрбит. “Омук дьоно сахалыы ырыа-тойук атыттартан чыҥха уратытын чорботон бэлиэтииллэр. Хомуска оонньоон бүппүтүм кэннэ, хаһыытыы-хаһыыты ытыстарын таһынар эбит буоллахтарына, чабырҕахтаабытым кэннэ, саала иһэ уу-чуумпу, биир да киһи таһымматаҕа. Букатын сэргээбэтилэр диэн ыксаан эрдэхпинэ, бары күргүөмүнэн сүгүрүйбүттэригэр биирдэ өйдөөбүтүм — саха чабырҕаҕын хайдахтаах курдук сэргээбиттэрин”, — диэн үөрүүтүн үллэстэр. Саамай интэриэһинэйэ баар — бэстибээл оһуохайы хомуһунан таһаарыынан уонна сахалыы оһуохайынан түмүктэммит.

Аан дойдутааҕы Хомус мусуойун киинин уопсастыбаннай филиала Индияҕа соторутааҕыта саҥа тэриллибитэ. Ытыктабыллаах Самир Токуру бэрэстэбиитэлинэн анаабыттара. Онон, бастатан туран, бэстибээлинэн эрэ муҥурдаммакка, миэстэтигэр арыллыбыт филиал матырыйаала төһө баайын, киэҥин көрөр эбээһинэстээх аттаммыттар. Иккиһинэн, тахсар эрэр эдэр хомусчуттар атын дойду хомусчуттарын кытта алтыстыннар, биллиннэр-көрдүннэр уонна саамай сүрүнэ саха култууратын тарҕаттыннар  диэн ыыппыттар. Онон Туйааралаах Алдан туруоруллубут сыалы-соругу ситистилэр диэн, Хомус аан дойдутааҕы киинин дириэктэрэ Николай Шишигин этэр.

Людмила Попова, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru/