Былыр Аҕа Баһылык олбоҕор олорор киһи арчыланар, Үрдүкү Айыыларыгар сүгүрүйэр үгэстээҕин туһунан урукку дьыллар уорҕаларыттан тиийэн кэлбит үһүйээннэргэ этиллэр ытык сиэри-туому тутуһан, Айсен Николаев Ил Дархан солотугар киирэр күнүгэр Үс Хатыҥҥа арчыланыы сиэрин-туомун барда.
edersaas.ru
Анаабыт курдук ыраас, чаҕылхай күҥҥэ, күһүҥҥү көмүс мөһүүрэҕэ сууламмыт Үс Хатыҥ дьондойор саалыгар, алгыс түһэриллэр киин түһүлгэтигэр Алгысчыт (Арассыыйа култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа Афанасий Федоров) сахалыы таҥастаах Далбар Хотуттары, кыталык кэрэ кыргыттары уонна субан туруйа уолаттары батыһыннаран киирдэ. Сир-дойду иччилэригэр, Аан Алахчын Эбэ хотуҥҥа, эрэкэ-дьэрэкэ оҕолорго сүгүрүйэн, аал уоту оттон алгыс этэрин көҥүллүүллэригэр көрдөһөн, аал уоту отунна.
Туох туһуттан көрдөһөн эрэрин быһааран, бүгүҥҥү ааттаах бүтэй маҥан күҥҥэ Айыы дьоно мустаммыт өрөспүүбүлүкэбит Аҕа баһылыгын Айсен Николаевы алгыстаах тылынан арчылаан-араҥаччылаан дуоһунаһыгар киллэрэр ытык күммүт күөрэйдэ диэн үөрдэн-көтүтэн эрэбит. Аал уотум иччитин нөҥүө бары иччилэрбититтэн, Айыыларбытыттан үҥэн-сүктэн көрдөстөҕүм-ааттастаҕым буолуохтун: Айыы киһитэ алгыстаах тылыгар киирэн, Дьокуускай Эбэ Хотун дьоһун туонатыгар олорон өрөспүүбүлүкэ дьонугар-сэргэтигэр күүс-тирэх буоларыгар кутун-сүрүн бөҕөргөтүҥ, дьоллоох-соргулаах аартыккытын арыйан биэриҥ диэтэ. Итиэннэ аал уотугар Айыы киһитэ амсайа илик уохтаах кымыһынан, арыылаах саламаатынан, арыылаах алаадьынан айах тутан, Үрдүкү Айыылартан Аҕа баһылык кэскиллээх олоҕор дьоллоох-соргулаах аартыгы арыйыҥ, өрөспүүбүлүкэ бары олохтоохторо бииргэ түмсэннэр, кэнэҕэс даҕаны саха омук быһыытынан саргыта салаллан, урааҥхай быһыытынан удьуорбут ууһаан-тэнийэн барарыгар тирэх буолуҥ. Айыы сиэнэ аан дойду ааттаахтарын кытары атах тэпсэн олорон кэпсэтэригэр саха мындыр өйүнэн хотуулаах тахсарыгар кыахта биэриҥ, күн иитин кэтэрдэн кэбиһиҥ диэтэ. Итиэннэ маҥан сылгы тириитигэр турар Айсен Сергеевиһы алгыы-алгыы эргийэ хаама сылдьан маҥнай маҥан сылгы сиэлинэн, онтон Сүҥ Дьааһын Сүгэ Тойон Этиҥ иччитэ эппит маһынан арчылаата.
— Саха сырдык санаата дууһаҕар иҥэн, дьоҥҥун-сэргэҕин биир тыыҥҥа киллэрэҥҥин, өйдөрүн-санааларын түмэ тардаар. Ситим диэн баар буолуохтаах, эн Айыылары кытары ситимнэһэҥҥин дьоллоохтук-соргулаахтык олороруҥ туһугар, ханнык да хараҥа күүстэр эйиэхэ иилистибэтиннэр. Үтүө санаа хаһан да кэхтибэт, олоҕуҥ тухары дьоҥҥор-сэргэҕэр үтүөнү оҥоро тураар. Куһаҕан тыын син биир баар буолуоҕа, ол да буоллар эйигин Үрдүкү Айыыларыҥ араҥаччылыы туруохтара, норуотуҥ көмүскүү-харыһыйа сылдьыаҕа, — диэтэ итиэннэ Сүгэ Тойон Этиҥ иччитэ эппит маһын итиэннэ гиэрбэ уонна Дьөһөгөй оҕото ойуулаах кумааҕы быһар кыыннаах быһаҕы туттарда.
Лариса Андреева, киин куорат култуураҕа управлениетын начаалынньыгын солбуйааччы:
— Өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннаһын күнүгэр Айсен Николаев өрөспүүбүлүкэ Аҕа баһылыгын дуоһунаһыгар киириитигэр арчылааһын сиэрэ-туома бастакытын ыытыллар. Атын алгыстарга холоотоххо, бу Ил Дархаҥҥа анаммыт алгыс буолар. Үс Хатыҥ ытык сиригэр үктэнэн тураммыт, кини үлэтэ-хамнаһа таһаарыылаах буоларыгар, Үрдүкү Айыылар араҥаччылыы сылдьалларыгар көрдөстүбүт. Былыр баһылыгы аҕа баһылык быһыытынан билиниигэ маннык сиэр-туом баар уонна ону Алгысчыт буолбакка ойуун толорор эбит. Бу тэрээһиҥҥэ Култуура, ускуустуба академиятын уонна кэллиэһин устудьуоннара итиэннэ Тулагы бөһүөлэгин “Түһүлгэ”, Сыырдаах бөһүөлэгин “Алгыс” ансаамбылларын артыыстара кытыннылар.
Раиса СИБИРЯКОВА, «Саха сирэ» edersaas.ru
Хаартыскаҕа Мария Васильева (СИА) түһэриилэрэ.