Намҥа ыытыллыбыт үүт соҕотуопкатын үбүлээһин боппуруоһугар анаммыт мунньахха Егор Борисов үүтү соҕотуопкалыырга уонна астыырга туспа бэлиитикэни олохтоон, барыһы ордук биэрэр цельномолочнай бородууксуйаны оҥорууну элбэтэр соругу туруорда.
Биллэрин курдук, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн сүүрбэ улууска 57 тэрилтэ үүтү тутан астыыр. Олор истэринэн 346 эбийиэк (88 үүтү тутар пуун, 9 сэппэрээтэрдиир пуун, 19 астыыр сыах, 188 арыы сыаҕа, 28 үүт собуота, 13 аһылык кэмбинээтэ уонна биир кымыс сыаҕа) бааллар. Анаалыс көрдөрөрүнэн, туттарыллар үүт, сүрүннээн, арыыланар, сүүрдүллүбүт үүт улахан өттө тоҕуллар. Итинник балаһыанньаны уларытар, ”күөх үүт“ туһанылларын кэҥэтэр туһугар сыахтары анал астыыр тэрилинэн хаачччыйыы үлэтэ ыытыллыаҕыттан, көрдөрүү син тупсарыллыбыт. 2012 сылы кытары тэҥнээтэххэ, быйыл арыыны оҥоруу 7,5 %-ынан аччаабыт, цельномолочнай бородууксуйаны астааһын 12,6 %-ынан улааппыт. Ол эрээри, арыы ылар ирээтэ билигин да улахан. Бырабыыталыстыба баһылыгын бастакы солбуйааччы – Тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл бэлиитикэтин миниистирэ Петр Алексеев иһитиннэрбитинэн, быйыл соҕотуопкаланар 76 тыһ. туонна үүт 63,6 %-на арыыланар, 21, 9 %-ынан чөчөгөй, 8,9 %-ынан сүөгэй, 2,4 %-ынан үүт, 2,7 %-ынан сыата сыах бородуукусайа, 0,5 %-ынан аһытыллыбыт үүт бородууксуйа астанар. Миниистири бастакы солбуйааччы Татьяна Осипова арыыны, чөчөгөйү, сүөгэйи оҥоруу ночооттооҕун бэлиэтээн, судаарыстыбаттан өйөбүлэ суох салаа өнүйбэтин эттэ.
Боппуруоһу дьүүллэһии түмүгүнэн, үс сыл устата үүт сыллааҕы былаанын 72 тыһ. туоннанан быһарга, ону таһынан туттарыллар үүт төлөбүрүн кирэдьиит үбүнэн быһаарарга этилиннэ. Егор Афанасьевич арыылыыр эрэ сыахтар ахсааннарын аччатан, цельномолочнай бородууксуйаны астааһыны элбэтэр соругу өссө күүскэ туруорда. Онон, бастатан туран, логистика анаалыһын ырытан, үчүгэй суоллаах-иистээх нэһилиэктэр сыахтара, собуоттара үрүҥ ас арааһын (суораты, чөчөгөйү, аһытыллыбыт үүтүнэн оҥоһуллубут диетическэй утахтары, иэдьэгэйи уо.д.а.) астыахтаахтар, ыраах сытар уонна мөлтөх суоллаах нэһилиэктэр эрэ арыылыахтаахтар.
Раиса Сибирякова, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru.
Мунньах кэмигэр.