“Форум кэмигэр үлэлэһэ сылдьар үгүс хампаанньаларбытын кытары үлэбит хайысхатын өссө чиҥэтэн биэрдибит. Ол иһигэр Арктика, хотугу улуустарга оптоволокно ситимин тардыыга”, – диэн иһитиннэрэр бэс ыйын түмүгүн таһаарарыгар Ил Дархан Айсен Николаев.
– Бу форумҥа эрдэ кэпсэтиини ыыппыт хампаанньаларбытын кытары көрсөн кэпсэттибит, үлэбит хайысхаларын чиҥэтэн биэрдибит. Ол курдук, “Росатом” хампаанньаны кытары дуогабар түһэрсэн, Уус Куйгаҕа дьоҕус кыамталаах атомнай ыстаансыйаны тутуохтаахпыт. Бу туһунан кэпсэтии барда. Ону таһынан Уһук Илин, Арктика сайдыытын министиэристибэтин кытары сөҥнөһөн, ньиэп базаларын саҥардыыга үлэ барыахтаах. “Газпром” хампаанньа Саха сирин нэһилиэнньэлээх пууннарын гаастааһыҥҥа үлэлэһиэхтээх. Ону таһынан Саха сирин гааһынан дьарыктанар тэрилтэлэрэ бу улахан хампаанньаны кытары бииргэ үлэлэһэргэ кэпсэтии ыыппыттара. Бастатан туран, бу “Сахатранснефтегаз” тэрилтэҕэ сыһыаннаах. Кинилэр социальнай гаастааһыны киллэриигэ бииргэ үлэлэһиэхтэрэ, – диэн бэлиэтиир Айсен Сергеевич.
Маны таһынан Саха сирин дэлэгээссийэтэ “Сбер” хампаанньаны кытары тулалыыр эйгэни харыстааһыҥҥа, улахан хампаанньалар социальнай эппиэтинэстэрин үрдэтиигэ дуогабар түһэрсибитэ. Бу маннык дуогабары биһиги өрөспүүбүлүкэбит эрэгийиэннэртэн бастакынан түһэристэ. Ил Дархан Айсен Николаев тас дойдулар бэрэстэбиитэллэрин, чуолаан, Казахстан, Вьетнам, Индия посолларын кытары көрсөн кэпсэппитэ.
– Кинилэр биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр интэриэстэрэ улахан. Ордук айти-технология бырайыактарыгар болҕомтолорун уурдулар. Мантан тирэх ылан, биһиги аан дойду ырыынагар өссө тахсан иһиэхпитин наада, – диэн иһитиннэрэр биэрии кэмигэр.
Экэнэмиичэскэй форум кэмигэр биир баттаамалаах бырайыагынан хотугу улуустарга оптоволокно ситимин тардыы туһунан кэпсэтии буолар.
– Экэниэмикэни сыыппараҕа көһөрүү туһунан РФ Цифровой сайдыыга, сибээскэ уонна маассабай коммуникацияҕа миниистирэ Максут Шадаевы кытары көрсөн кэпсэппитим. 2025 сылга диэри бары улуустарга оптоволокно ситимин аҕаларга диэн кэпсэттибит. Бастатан туран, бу Артикаҕа, хотугу улуустарга сыһыаннаах. Санатан эттэххэ, билигин Өлөөҥҥө эрэ түргэн-тарҕан интэриниэт ситимэ баар. Быйыл Сааскылаахха киириэхтээх. Барыта сэттэ тыһыынчаттан тахса км уһуннаах ситим тардыллыахтаах. Бу бырайыак улахан үбүлээһини ирдиир. Үбүлээһин 50 бырыһыана федеральнай киинтэн кэлиэхтээх, оттон 50 бырыһыанын биһиги инвестордары кытары үлэлэһэн үбүлээһинин угуохпут. Интэриниэт ситимин тардыыга хотугу улуустарга төрдүттэн уларыйыы тахсыахтаах, – диэн иһитиннэрдэ Айсен Сергеевич.
Аграфена КУЗЬМИНА