Ыраах хоту улуус ыччата хайдах олороруй? Кинилэри кытары хайдах үлэлэһэбит? Ыччат министиэристибэтигэр бу сүрүн кыһалҕа. Тыйыс айылҕалаах, уустук усулуобуйалаах хоту улуус ыччатын түмэр сыалтан былырыын “Арктика ыччата” форуму тэрийэн ыытар буоллулар. Ааспыт нэдиэлэҕэ Хаҥалас улууһун Өктөм нэһилиэгэр “Өлүөеэ кыраайа” физико-математическай форум базатыгар үс күн устата “Арктика ыччата” форум иккис төгүлүн ыытылынна.
Иккис форум сүрүн уратылара
Былырыын бу форум маҥнайгытын ыытыллыбыт буолан 40-тан тахса эрэ киһи кэлбит этэ. Быйыл номнуо икки төгүл элбэх кыттааччыны түмтэ. Географиянан көрдөххө да Саха сирин уһук оройуона бары кэриэтэ кэлбиттэр. Ол курдук, Абый, Аллайыыха,Булун,Эдьигээн,Муома,Аллараа-Халыма,Үөһээ-Халыма,Эбээн Бытантай, Өлүөхүмэ, Томпо, Нерюнгри,Алдан,Уус-Майя, Кэбээйи улуустарын чаҕылхай ыччаттара кытыннылар. Үс күн устата мустубут ыччат биэс образовательнай былаһааккаҕа архсан, аҕыс бырайыагы оҥордулар. Ону сэргэ, форум сүрүн уратытынан “Росмолодежь” ыччат дьыалатын Федеральнай агентствотыттан түөрт ыалдьыт: салайааччы көмөлөһөөччүтэ Денис Заварзин, майгыны-сигилини уонна төрүт култуураны илдьэ сылдьыы фондатын салайааччыта Алексей Гончаров, М.В. Ломоносов аатынан МГУ доцена Варвара Сажина уонна “Российский Север” экспедиция координатора Ирина Хворова кэлэ сылдьыбыттарын ааттыахха сөп.
Кинилэр сүрүн сыаллара тугуй?
Ыалдьыттар Саха сиригэр мээнэҕэ кэлэ сылдьыбатылар. Кинилэр кэлээт даҕаны “Модун” спорт комплексыгар сырыттылар. Ыалдьыттар сүрүннээн мас тардыһыытын сэҥээрэн көрдүлэр. Бу сырыыларын туһунан дьиктиргээн ыччат миниистириттэн Афанасий Владимировтан ыйыппыппар маннык хоруйдаата:
— “Росмолодежь” бэрэстэбиитэллэрэ Дьокуускайга инники эмиэ кэлэ сылдьыбыттара. Кинилэри кытары элбэх, туһалаах кэпсэтиини ыыта сылдьабыт. Кэлэр 2017 сыл Саха сиригэр ыччат сылынан биллэриллибитэ. Оттон Сочи куоракка 19-с Аан дойду ыччатын уонна устудьуонун бэстибээлэ ыытыллыахтаах. Бастыҥ көрдөрүүлээх эдэр дьону Саха сирин бэрэстэбиитэллэрэ буолан барыахтара. Оттон биһиги Денис Заварзинныын саха мадьыныларын төрүт спортивнай көрүҥнэрин – мас тардыһыыны ол форумҥа илдьэн күрэхтэһии тэрийиэхпитин баҕарабыт. Бу бастакытынан. Иккис сүрүн сыалбыт, эһиилги “Российский Север” бүтүн арассыыйа аҕыйах ахсааннаах норуоттарын форумун Саха сиригэр ыытар туһунан кэпсэтэ сылдьарбыт буолар.
Түмүк
Үс күннээх форум соһуччу бэлэҕэ суох түмүктэммэт. Форум бастыҥ кыттааччыларыгар ыччат министиэристибэтин аатыттан соһуччу бэлэх туттардылар.
Кэбээйи улууһуттан төрүттээх Иван Сотрудниковка «Синергия Севера» форумҥа кыттарыгар мэктиэлээтилэр.
Аллараа Халыма оройуонун чулуу ыччата Юрий Никулин уонна Чурапчы кэрэ куота Анастасия Сивцева «Российский Север — 2017» аҕыйах ахсааннаах норуоттар форумнарыгар кыттар чиэскэ тигистилэр.
Үөһээ халыма кыыһа Дарина Слепцова “Арктика. Сделано в России — 2017” – норуоттар икки ардылынааҕы образовательнай форумҥа кыттар кыахтанна. Саамай улахан соһуччу бэлэх: эһиил Сочига ыытыллыахтаах 19-с Аан дойдутааҕы ыччат уонна устудьуоннар фестивалларыгар кыттарга быраап биэрэр сертификаты Өлөөнтөн сылдьар Мария Караеваҕа туттардылар.
Форум сайдар, киэҥ биһирэбили ылар, өссө үгүс ыччтаы түмэр кэскиллээх эбит. Онон эһиил өссө үрдүк таһымнаах үһүс форумҥа көрсүөх буолан тарҕастыбыт.
Дьон санаата:
Дарина Слепцова Үөһээ-Халыма улууһа, ХИФУ устудьуона:
— Мин бу форумҥа иккис төгүлбүн кытынным. Биһиги аҕыйах ахсааннаах норуот ыччата түмсүүлээх, актыыбнай буолуон баҕарабын. Форум миигин элбэххэ үөрэттэ, саҥа доҕоттордоннум-атастарданным. Аҕыйах ахсааннаах норуот тылбытын, култуурабытын өрө тута сылдьыахха диэн ыҥырабын. Өссө да ҕаныманнык тэрээһиннэр буола турдунар.
Петр Петров, Уус Дьааҥы улууһа:
— Атын форумнары кытта тэҥнээн көрдөхпүнэ таһыма олох үрдүк. Бу үс күн биллибэккэ ааста. Эһиилги форум күнүн арыый уһаталлара буоллар.Кэлэр-барар бырайыаспыт олус ыарахан. Ону учуоттууллара буоллар диэн баҕа санаалаахпын. Этноспорт, этнокультура туһунан наһаа элбэҕи биллим, бэйэм олохпор туһанар буолуом. Тэрийээччилэргэ барҕа махтал.
Иванова Татьяна Алдан оройуонун Хатыстыыр нэһилиэгин олохтооҕо:
— Форумнҥа маҥнайгы сырыыбын кытынным. Элбэх уопуту ыллым, саҥаны биллим. Холобура, бырайыагы хайдах оҥорорго, кыра ахсааннах норуот ыччата хайдах сайдыахпытын сөбүн, билигин туох, ханнык кыһалҕа баарын биллим. Манна ылбыт уопуппун, билиибин бэйэм нэһилиэгим дьонугар-сэргэтигэр, ыччатыгар кэпсиэм, тарҕатыам. Форум интэриэһинэйдик ааста, тэрийээччилэргэ махталбынг биллэрэбин.
Станислав ИОВЛЕВ, Айталина СОФРОНОВА бэлэмнээтилэр.