Ньурба оройуонун хоһуун дьоннордоох Хорула нэһилиэгэр 12-с төгүлүн үлэ, тыыл, спорт бэтэрээнэ, РСФСР үөрэҕириитин туйгуна, Ньурба улууһун, Хорула нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, РФ Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, Учууталлар учууталлара Егор Прокопьевич Федоров – Хорула Дьөгүөр кэриэһигэр тустууга уонна хапсаҕайга уолаттарга аһаҕас турнир ыытылынна. Бу турнирга сыл аайы чугас улуустартан уонна Ньурба оройуонун нэһилиэктэриттэн эдэр бөҕөстөр күөн көрсөллөр. Егор Прокопьевич сырдык кэриэһигэр ыытыллар турниры Хорула олохтоохторо бары ылсан туран үрдүк таһымнаахтык тэрийэллэрин – хамаандалар тренердэрэ, ыалдьыттар бэлиэтииллэр.
Быйылгы турнирга Бүлүү куоратыттан, Бүлүү улууһун Чинэкэтиттэн, Өкүндүтүттэн, Үөһээ Бүлүүттэн, Үөһээ Бүлүү улууһун Намыттан, Хоротуттан, Ньурба куоратыттан, Хаҥаластан, Хорулаттан, Мархаттан, Маалыкайтан, Малдьаҕартан, Маартан кэлбит хамаандалар тустууктара, уопсайа 151 эдэр бөҕөс илин-кэлин түһүстэ. Аһаҕас турниры Ньурба оройуонун спорка уонна эдэр ыччат бэлиитикэтигэр кэмитиэтэ (Горбатов А.В.) ыытар үлэтин былааныгар киллэрэн тэрийистэ. Хорула нэһилиэгэ, Егор Кононович Федоров аатынан орто оскуола, Ньурба спорка оскуолатын Маардааҕы филиала уонна Хорула нэһилиэгин тэрилтэлэрэ, чааһынай предпринимателлэрэ, олохтоохторо, спорт энтузиастара көмөлөөн ыыттылар, элбэх бириис туруордулар.
Турнир үөрүүлээх аһыллыытын спорт энтузиаһа Тобонов Руслан Александрович иилээн-саҕалаан ыытта. Е.П.Федоров – Хорула Дьөгүөр аатынан саалаҕа мустубут эдэр бөҕөстөр физкултуура учуутала, тустууга тренерэ П.В.Осипов салайыытынан парадтаан киирбиттэрин кэннэ, Хорула нэһилиэгин ыччата, олохтоох кулууп уус-уран салайааччыта Сергей Федоров ылбаҕай ырыатын бэлэхтээтэ. “Ньурба оройуона” МО баһылыгын солбуйааччы Ким Леонид Семенович Хорулаҕа сыл аайы тэриллэр турнир үүнэр көлүөнэни чөл олохтоох гына иитиигэ холобур буоларын бэлиэтээтэ, оройуон салалтатын аатыттан нэһилиэк баһылыгар В.Н.Семеновка, турнир тэрийээччилэригэр, олохтоохторугар махталын биллэрдэ.
Тустууга ССРС, хапсаҕайга РФ уонна СӨ спордун маастара, Манчаары оонньуутун түөрт төгүллээх абсолютнай чөмпүйүөнэ, СӨ норуоттарын Спартакиадатын икки төгүллээх кыайыылааҕа, СӨ чөмпүйэнээтин үс төгүллээх абсолютнай чөмпүйүөнэ Максим Иннокентьевич Васильев учууталын Е.П.Федоров туһунан аҕынна: «Хорулаҕа элбэх кыттааччылаах турнир ыытыллара улахан кыайыы, Василий Николаевич оскуола дириэктэринэн үлэлиэҕиттэн тэрийэр, оҕолор, тренердэргит этэллэринэн тустуҥ, сайыннаран иһиҥ, үрдүк ситиһиилэргэ дьулуһуҥ, ким бэлэмнээх кыайдын!» — диэн эдэр бөҕөстөргө баҕа санаатын тиэртэ.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тренерэ, ССРС спордун маастара, хапсаҕайга Саха сирин спордун маастара, Учууталлар учууталлара, Үөһээ Бүлүү улууһун, Нам, Ороһу бочуоттаах олохтооҕо Семенов Валерий Николаевич: “Егор Прокопьевич – Буучугурас, Бычырдаан бириистэригэр ыытыллар күрэхтэһиилэри көтүппэт этэ, тустуу сайдарыгар элбэх сыратын уурбута. Кини тэрийбит күрэхтэһиититтэн элбэх маастардар үүннүлэр. Юрий Андреев, Максим Васильев, Петр Бурцев курдук улахан тустууктар Ньурбаттан үүнэн-сайдан таҕыстыннар, күрэхтэһиилэргэ ыҥырабын» — диэн эттэ.
Хорула нэһилиэгин баһылыга Семенов Василий Николаевич: «Бастакы күрэхтэһиилэргэ кыттыбыт оҕолор билигин номнуо ыал аҕалара, спорт маастардара буолан, өрөспүүбүлүкэ чиэһин көмүскүү сылдьалларынан биһиги киэн туттабыт. Бүгүн, сарсын биһиги нэһилиэккэ улахан бырааһынньык, ким күүстээх кыайдын!», — диэн эҕэрдэ тылын түмүктээтэ. Семенов В.Н. хамаандалар хапытааннарын кытта Саха Өрөспүүбүлүкэтин былааҕын өрө таһаарда. Турнир сүрүн судьуйатынан СӨ үтүөлээх тренерэ, Ньурба улууһун бочуоттаах олохтооҕо, Марха нэһилиэгин тустууга тренерэ Бурнашов И.В., оттон сүрүн сэкэритээринэн Окоемов Р.Г. үлэлээтилэр.
Хорула нэһилиэгин олохтоохторо инникитин бу турнир Бүлүү бөлөх улуустарыгар регионнааҕы күрэхтэһии статуһун сүгэригэр баҕалаахтар. Хорула орто оскуолатын «Ванос» пресс-киинигэр дьарыктанар оҕолор турниры сыл аайы хаһыаттарыгар сырдатар үгэстээхтэр. Турнир кэмигэр икки нүөмэри таһаарбыттар. Хорула нэһилиэгин баһылыгынан үлэлээбит Алексеев Александр Еремеевич оҕолорго биэрбит интервьютуттан: «2003 с. Хорула нэһилиэгэр баһылыктыы сылдьан, спортсааланы оҕолор сайынныннар диэн туттарбытым. Бу саала “Үтүө дьыала” чэрчитинэн тутуллубута. Е.П.Федоров –Хорула Дьөгүөр наһаа үөрбүт этэ. Уон иккис төгүлүн ыытылла турар турнир тэрээһинэ олох үчүгэй, дьонум-сэргэм кыһаллан туран тэрийбиттэр. Биһиги оҕолорбут тустууга, мас тардыһыыга кэккэ ситиһиилэрдээхтэр, бу курдук сыл аайы Хорула оҕолоро мантан куорсун анньынан тахсан иһэллэрэ истэргэ үчүгэй. Бар дьоммор өссө үчүгэй ситиһиини баҕарабын!»
Киинэ сценариһа, оператор Данилов Олег Зотович икки күннээх турниры барытын уһулан историяҕа хаалларда.
Икки күннээх тыҥааһыннаах киирсиилэр түмүктэринэн кыайыылаахтар быһаарыллан мэтээллэринэн, грамоталарынан, бириистэринэн наҕараадаланнылар. Көҥүл тустууга тыҥааһыннаах киирсиилэрин түмүктэринэн кыайыылаахтарынан буоллулар:
2005 с. төрөөбүт уонна онтон кыра саастаах уолаттарга: 22 кг – Сарыал Никитин (Өкүндү), 24 кг – Вася Жданов (Хаҥалас), 27 кг – Миша Осипов (Хорула), 30 кг – Ренат Спиридонов, 32 кг – Алеша Антипин, 35 кг – Алеша Никифоров, 38 кг – Вася Григорьев (төрдүөн – Бүлүүлэр), 46 кг – Кирилл Мордовской (Үөһээ Бүлүү), 50 кг – Витя Осипов (Бүлүү), 50-тэн үөһэ кг – Стас Иванов (Ньурба).
2006-2007 сс. төрөөбүттэргэ: 48 кг – Адам Николаев, 48-тан үөһэ кг – Степан Иванов (иккиэн – Хорулалар).
Хапсаҕайга кыайыылаахтар: 27 кг – Миша Осипов (Хорула), 32 кг – Дамир Иванов (Үөһээ Бүлүү). 1999 с. төрөөбүт уонна онтон кыра саастаах уолаттарга: 40 кг – Владик Иванов (Өкүндү), 45 кг – Ариан Алексеев (Марха), 50 кг – Сергей Кетехов, 55 кг – Сергей Иванов (иккиэн — Үөһээ Бүлүүлэр), 62 кг – Роберт Михайлов (Үөһээ Бүлүү), 70 кг – Аян Петров (Марха).
Хапсаҕайга абсолютнай чөмпүйүөн аатын Үөһээ Бүлүү улууһун Хоро нэһилиэгиттэн Василий Константинов ылыан ылла. Егор Прокопьевич Федоров оҕолоро туруорбут анал бириистэрин уонна грамотаны Хорула нэһилиэгин баһылыга Семенов В.Н. кыайыылаахха туттарда.
Хорула нэһилиэгин баһылыгын уопсастыбаннай түмсүүлэри салайыыга көмөлөһөөччүтэ, Ньурба оройуонун «Бүлүү” экологическай кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Степанов Гаврил Ионович быйылгы турнирга спонсордары кытта үлэлэспитин түмүгэр, элбэх бириис туруорулунна. Спонсордарынан буоллулар: «Ньурба оройуона” МО (Ким Л.С.), Ньурба оройуонун спорка уонна эдэр ыччат бэлиитикэтигэр кэмитиэтэ (Горбатов А.В.), ССРС, РСФСР спордун маастара, ССРС-ка, РСФСР-га, Дальнай Востокка уонна Сибииргэ, көҥүл тустууга, хапсаҕайга элбэх төгүллээх чөмпүйүөн Андреев Юрий Степанович, УПО маҕаһыына, ИП Оконосова М.Е., ИП Егорова Р.П., ИП Михайлова Е.А., Хорула бааһынай хаһаайыстыбалара, ИП Антипин И.А., “Стройкомфорт” тэрилтэ (Степанов А.А.), «Байар» ХЭТ Хорулатааҕы филиала, Дьокуускайдааҕы «Хорула” түмсүү, Дьокуускайтан Егоровтар уонна Ивановтар дьиэ кэргэттэрэ.
Е.П.Федоров – Хорула Дьөгүөр кэриэһигэр уолаттарга тустууга аһаҕас турнир бары тэрийээччилэригэр, спонсордарыгар, кыттааччыларыгар, тренердэргэ Егор Прокопьевич кэргэнин, оҕолорун, сиэннэрин аатыттан барҕа махталбытын тиэрдэбит. Барыгытыгар кытаанах доруобуйаны, дьолу-соргуну, ситиһиилэри баҕарабыт!
Мария СЕМЕНОВА. Ньурба.