ХИФУ «Сэргэлээх-7 иккитэ» уопсай дьиэ устудьуоннара умнуллубат күнү бэлэхтээтилэр

Кириэс Халдьаайыга  ХИФУ «Сэргэлээх-7 иккитэ» уопсай дьиэ устудьуоннара умнуллубат күнү бэлэхтээтилэр.

Кинилэр ортолоругар биһиги бэйэбит үөрэнээччилэрбитин үөрэ көрүстүбүт. Ол курдук, Дьулус Михайлов  кэпсииринэн,  ХИФУ иһинэн уопсай устудьуоннарын холбоһуктаах сүбэтэ баар. Ол иһигэр уонча студсэбиэт киирэр. Онтон биирдэстэрэ «Сэргэлээх 7/2» оҕолоро мунньахтаан, профориентация туһунан кэпсээри сүбэлэһэн, оскуолалары кытта кэпсэппиттэр. Онон Кириэс Халдьаайыга кэлэргэ быһаарыммыттар.

— Манна үчүгэй баҕайытык кэнсиэртээтибит, барыта 24 нүөмэри көрдөрдүбүт. Ол кэнниттэн оҕолорго киэһэ 21 чаастан сарсыарда 8 чааска диэри коммунарскай сбор ыыттыбыт. Бу уопсайым сэбиэтин бэрэссэдээтэлинэн соторутааҕыта ананан үлэбин саҕалаатым. Кыһалҕалаах дьоңңо аһымал акциялары, араас кэнсиэртэри тэрийэбит. Бэйэм инфаструктурнай технология кэллиэһигэр үөрэнэбин. Хайысхам сетевой администратор диэн, ол аата үөрэхпин бүтэрдэхпинэ, сетевой администратор эбэтэр программист буолабын. Иккис кууруска үөрэнэбин. Эһиил бүтэрэбин, дойдубар кэлэн сүрдээҕин үөрдүм. Оскуолам уларыйбыт курдук, эбэтэр бэйэм улааппыппын дуу? Барыта күндү, миэхэ чугас. Оҕолор салгыы сайда, үүнэ туралларыгар баҕарабын, — диэтэ Дьулус Михайлов.

Төрдүс сылын педагог-тэрийээччинэн үлэлиир Рязанская Кристина Михайловна сүрүн соругу билиһиннэрдэ. Кини этэринэн, сүрүн соруктарынан устудьуоннары уонна устудьуоннар сэбиэттэрин кытта үлэ буолар. Оҕолор бэрээдэктэригэр, сынньалаҥы туһалаахтык атааралларыгар көмөлөһөллөр. Кристина Михайлована бэйэтэ 2014-2017 сс. бэрэссэдээтэллээбит. Билигин бэйэтэ педагог буолан, оҕолору кытта идеяларын олоххо киллэрэр.

— Оҕолор университет даҕаны, уопсай даҕаны ыытар үлэлэригэр, тэрээһиннэригэр көмөлөрө үгүс. Билигин «Сэргэлээх 7/2» студсэбиэт бэрэссэдээтэлинэн эһиги үөрэнээччигит, уолгут Михайлов Дьулус талыллан үчүгэйдик үлэлии сылдьар. Оҕолор кинини убаастыыллар, бэйэтин студсэбиэтин эрэ иһинэн буолбакка, уопсай о5олорун ортотугар аптарытыаттаах. Пандемия иннинэ Горнайга икки дэриэбинэҕэ сылдьыбыппыт. Хомойуох иһин, онно маннык улахан коммунарскай тэрээһини ыыппатахпыт. Кэнсиэр, профориентация, аһымал акциялары о д а. ыытабыт. Барыта былааннабыппытынан бэркэ ааста. Оҕолор олус көхтөөхтөр.

Сырыыбыт туһалаах буоллун диэн, куоракка баар атын үөрэхтэри, араас училищелары кытта сибээскэ тахсыбыппыт. Оҕо аңардас ХИФУ эрэ үөрэ5эр буолбакка,  бэйэлэрин баҕаларынан таллыннар диэн элбэх идэни, тэрилтэни хабан сырдаттыбыт, — диэн кэпсээтэ Кристина Михайловна.

 Салгыы педагог-тэрийээччи ыйытыыларбытыгар хоруйдаата.

— Кириэс Халдьаайы туһунан санааҕыт?

—Дьоно наһаа үчүгэйдэр. Биһиги айантан сылайан кэлбиппитигэр истиҥник көрсүбүттэрэ. Учууталлар барытын бэлэмнээн, үстэ аһатан, тэрээһиңңэ бары күүс-көмө буоллулар аҕай. Биһиги билбэт оҕолорбут буоллаҕа, кыбыстааччылары хамсатарга, сорох түгэннэргэ салайан биэрэргэ учууталлар көмөлөрө ситиһиини аҕалар. Устунан оскуоланы биир гына сүүрэн – көтөн, үөрэ – көтө оонньоон бириэмэни билбэккэ атаардыбыт.
— Инники былааңңыт?
— Табыллар буолла5ына ыырбытын кэңэтиэхпит. Уопсайынан, хамсык кэнниттэн киһи сэргэхсийиэхтээх, онно маннык тэрээһиннэр ыытыллаллара тоҕоостоох. Устудьуоннар икки нэдиэлэ иһигэр нүөмэрдэрин туруоран, бэлэмнэнэн, толкуйдаан сыана5а таһаардылар. Оҕолор бары атын – атын үөрэх о5олоро. Бары биир уопсайга олороллорунан таңан таһаараллар. Кинилэргэ салайааччы, үөрэтээччи суох, барытын бэйэлэрэ бэлэмнииллэр. Ол быыһыгар КВН.
— Арай кэнники аңардас КВН быһыытынан кэлэргит табыллыан сөп дуо?
— Аҥардас КВН эрэ диэн кыаллыбата буолуо. Бары араас хайысхалаах үөрэхтээх, араас таһымнаах талааннаах о5олор, онон сырдатыы, сынньалаң, о д а үлэ барыта бииргэ түмүллэн сылдьара ордук табыгастаах.
— Актыбыыс оҕолор мусталлара ордук көдьүүстээх буолара дуу?
— Оннук, сыл аайы актыбыыстар састааптара уларыйар. Үгэс быһыытынан, сүрүн састаапка 1-2 куурус устудьуоннара буолаллар. Оҕолор үрдүкү кууруска та5ыстахтарына үөрэх өттүнэн дьарыктара элбиир. Бу сырыыга сүрүннээн инженернэй-техническэй үнүстүүт, инфраструктурнай колледж устудьуоннара уонна филолог оҕолор кэллилэр. Итиэннэ эмиэ эһиги үөрэнээччигитин Собакин Андрейы ыңырбыппыт.

Устудьуоннар сарсыныгар, айанныахтарын иннинэ тимуровскай хамаанданан ыалга мас хайытан, саһааннаан дьон-сэргэ махталын ыллылар.
Ыччаттарбытыттан астынныбыт, саха саргытыгар эрэннибит. Күндү оҕолорбутугар самныбат өркөн өйү, чиргэл тиит курдук чөл буолууну, өбүгэттэн харысхаллаах буолууну, төрүт удьуор уустан бэриллибит киһилии эйэҕэс майгыны баҕарабыт.

Ирина Харайданова,

Томпо, Кириэс Халдьаайы