Хас биирдии киһи хабыллыаҕа

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Арассыыйа Бырабыыталыстыбатын бэс ыйын 27 күнүгэр таһаарбыт уурааҕынан, 2020 сыл күһүнүгэр ыытыллыахтаах Бүтүн Арассыыйатааҕы нэһилиэнньэ биэрэпиһэ 2021 сыл муус устар 1-30 күннэригэр, ыраах сытар, мөлтөх суоллаах-иистээх нэһилиэнньэлээх пууннарга олунньуга-кулун тутарга көһөрүллүбүтэ.

edersaas.ru

Маннык быһаарыы COVID-19 дьаҥ тарҕаныытыттан дьаарханан ылылынна. Ол эрээри, тустаах биэдэмистибэ итиэннэ олохтоох дьаһалталар биэрэпискэ бэлэмнэнэр үлэлэһин тиһигин тохтоппоттор. Ол курдук, испииһэктэринэн аадырыстары, уулуссалар ааттарын уонна ыйынньыктарын чуолкайдыыллар, биэрэпиһи ыытар учаастактары бэлэмнииллэр.

Атырдьах ыйын 27 күнүгэр «Сахамедиа» өрөспүүбүлүкэтээҕи медиакииҥҥэ онлайн киэбинэн ыытыллыбыт пресс-кэнпириэнсийэҕэ Судаарыстыбаннай статистика федеральнай сулууспатын салайааччыны солбуйааччы Павел Смелов Саха Өрөспүүбүлүкэтэ биэрэпискэ бэлэмнэниитин үрдүктүк сыаналаата. Бу биэрэпис биир сүрүн уратытын быһыытынан, киһи үс көрүҥүнэн хабыллар кыах­таах. Бастатан туран, биэрэписчиттэр урукку курдук, биирдиилээн аадырыстарынан кэрийэн суруйаллар. Иккиһинэн, биэрэпис болдьохтоох кэмигэр дьон саамай сылдьар сирдэригэр (култуура дьиэтигэр, олохтоох дьаһалтаҕа) стационарнай учаастактар тэриллэн, онно ыытыллар. Үсүһүнэн, аныгы технология хотоойутук киирбитинэн, гражданин судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларыгар Gosuslugi.ru киирэн, биэрэпис суруйар илииһин бэйэтэ толорор, онуоха харчы төлөммөт. Суруйар илиис үс былааҥкалаах. Маҥнайгы “Л” былааҥка Арассыыйаҕа бастайааннай олорор дьоҥҥо, “В” былааҥка быстах кэмҥэ кэлэ сылдьааччыларга толоруллар, оттон “П” былааҥкаҕа киһи (ыал) олорор дьиэтин-уотун туһунан сибидиэнньэлэри суруйарга ананар. Былааҥкаларга киһи сааһын, омугун туһунан чахчылары таһынан, кини  төһө үөрэхтээҕэ, ханнык омук тылын билэрин, туох дьарык­тааҕын, хантан дохуот ыларын, телекоммуникация ситиминэн төһө туһанарын туһунан саҥа ыйытыктар  киирбиттэр.

Бу чахчылар дойдуга ханнык омуктар олороллорун, кинилэр төрөөбүт тылларын төһө билэллэрин, ханнык омук тыла сайдарын, ханнык сүтэн эрэрин, нэһилиэнньэ үөрэҕин таһымын, хантан дохуоттанарын, интэриниэтинэн төһө туһанарын, ыал хайдах дьиэҕэ-уокка итиэннэ төһө буолан олорорун туһунан барытын чопчу  көрдөрүөхтэрэ. Үлэ ис миграциятыгар сыһыаннаах боппуруостар дьон үлэни батыһан  атын сирдэргэ (тыа сириттэн куоракка, атын эрэги­йиэннэргэ о.д.а.) төһө көһөрүн быһаарыахтара, онуоха баахтанан уонна дьыл кэмиттэн тутулуктаах үлэҕэ сылдьааччылар эмиэ учуоттаныахтара. Атын дойдулартан үлэлии кэлбит дьоннор (миграннар) гражданстволарыттан тутулуга суох, манна олорбуттара биир сылын туолбут түбэлтэтигэр биэрэпискэ киирэллэр.

Онон, биэрэпис түмүгэ эрэгийиэннэр социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыыларын туругун быһаарыаҕа, ити салгыы сайдыы барылларын, былааннары оҥорорго тирэх буолуоҕа, – диэтэ Павел Смелов. – Саамай сүрүнэ – хас биирдии киһи учуоттаныаҕа! Биэрэпивкэ бэлэмнэнии өссө 2016 сылтан саҕаламмыта, бу сыалга барыта 33 млрд солк көрүллүбүтэ, бу үп 45 %-а биэрэпиһи суруйар дьону хамнастыырга туһаныллыаҕа, кинилэр хамнастара эрэгийиэниттэн тутулуга суох, ортотунан 18 тыһ. солк.

Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0