Көмпүүтэри, төлөпүөнү туһанарбыт элбээн иһэр. Ол тухары харахха ноҕурууска улаатар, ордук оҕолор көрөллөрө мөлтүүр.
Дьокуускайга баар Өрөспүүбүлүкэтээҕи офтальмологическай килиниичэскэй балыыһаҕа эппэрээссийэ улахан аҥаара катараактаҕа оҥоһуллар, иккис миэстэҕэ глаукома турар. 105 куойкалаах сытар балыыһаҕа 12 офтальмохирург, 2 анестезиолог-реаниматолог быраастар үлэлииллэр. Сылга катараактаҕа 1000-тан тахса, глаукомаҕа – 700-800 эппэрээссийэ оҥоһуллар. Ону тэҥэ, 300-400 киһи хараҕын кэтэх бүрүөһүнүн (сетчаткатын) эппэрээссийэлэтэр.
“Хараҕыҥ харатын курдук харыстаа” диэн мээнэҕэ этиллибэт. Күн сирин көрөртөн ордук туох баар буолуой? Онон харахпытын олус ноҕуруускалаабакка, эрдэттэн көрдөрүнэ, эмтэнэ сылдьыахтаахпыт.
Харахтарын эчэппит дьон суһал көмөнү бу балыыһаттан ылаллар. Күн аайы 90-100 киһи кэлэн, күнүстэри-түүннэри оҥоһуллар суһал көмөнү ылар эбит. Сүрүннээн сыбааркалыы, тутууга үлэлии сылдьан, харахтарыгар тимир, мас сыыһа, муох, өстүөкүлэ кыырпаҕа киирэн, манна кэлэллэр. Харах кэтэх бүрүөһүнэ хоҥнубут буоллаҕына, (отслойка сетчатки) эмиэ суһаллык көмөнү ылыахтарын наада.
Кэнники кэмҥэ катараакта эппэрээссийэтин күнүскү стационарга оҥорор кыахтаннылар, ол эбэтэр пациент аҕыйах чааһынан дьиэтигэр тахсар.
Өрөспүүбүлүкэтээҕи харах балыыһата улуустарга 7 филиаллаах (Ньурбаҕа, Ленскэйгэ, Өлүөхүмэҕэ, Сунтаарга, Чульмаҥҥа, Үөһээ Халымаҕа, Нерюнгригэ), ону тэҥэ, сотору кэминэн Алдаҥҥа уонна Уус Алдаҥҥа филиаллар арыллыахтара.
Саҥа сыл саҕаланыыта балыыһаҕа үлэ-хамнас күөстүү оргуйар: суол арыллан, чугастааҕы улуустартан дьон кэлэн хото эмтэнэр. Оттон быраастар кыбаартал аайы ыраах улуустарга баран үлэлииллэр. “ОМС” чэрчитинэн, босхо эппэрээссийэлэри оҥорон кэлэллэр.
2016 сылтан манна харах тас бүрүөһүнүн (роговица) олордоллор. Маннык эппэрээссийэҕэ наадыйар дьон элбэх. Ол эрээри, олордуллар харах чааһа аҕыйах (өлбүт донортан ылыллар), онон ыксаабыт дьон кэтэһэр кыахтара суох буоллаҕына, соҕурууҥҥу куораттарга барарга күһэллэллэр.
Лазер – аныгы үйэ ньымата
Офтальмологическай балыыһаҕа лазер эппэрээссийэтин оҥорон, мөлтөх хараҕы көннөрөн, үчүгэйдик көрөр оҥороллор. Эксимернэй лазерынан хараҕы чөлүгэр түһэрэргэ ФРК, эбэтэр “ЛАСИК” көрүҥнэрин туһаналлар. Ол эбэтэр, харах тас бүрүөһүнүн (роговица) сорох чааһын лазерынан ытыалаан, быһыытын, иэҕиллиитин уларыталлар.
Бу ньымалар туох уратылаахтарый? “ФЕМТО ЛАСИК” эппэрээссийэ кэнниттэн, биир эрэ күнүнэн харах чөлүгэр түһэр. Киһи туох да уустуктары көрсүбэт, сарсыҥҥы күнүттэн үлэлиэн да сөп. Ону тэҥэ, хараҕа күүскэ мөлтөөбүт киһиэхэ да оҥоруохтарын сөп.
ФРК (фоторефракционная кератоэктомия) – аан бастаан айыллыбыт лазерынан эппэрээссийэ ньымата. 4 диоптрийга эрэ диэри көннөрүөхтэрин сөп. Чөлгө түһүү бытаан буолан, хас да күн устата харах уута сүүрэр, кыһыйар-аһыйар, сырдыктан саатар. Биир ыйынан толору чөлүгэр түһэр. Онон уоппуска кэмигэр оҥорторор ордук. Ол эрээри, үчүгэйэ диэн, харах тас бүрүөһүнэ олус чараас буоллаҕына, ФРК ньымата эрэ туттуллуон сөп (атыттарга кыаллыбат) уонна кэлин спордунан күүскэ дьарыктанар көҥүллэнэр.
Лазерынан миопияҕа -18 диоптрийга, астигматизмҥа -8 диоптрийга, гиперметропияҕа +6 диоптрийга диэри көннөрүөхтэрин, чөлүгэр түһэриэхтэрин сөп. Бу кэнниттэн хараҕа мөлтөх киһи үчүгэйдик көрөр, ачыкыга да, линзаҕа да наадыйбат буолар.
18-45 саастаах дьоҥҥо эппэрээссийэ оҥоһуллара көҥүллэнэр. Киһи кыайан линзаны кэтэр кыаҕа суох буоллаҕына, эбэтэр, бэйэтэ кэтиэн баҕарбат буоллаҕына, лазерынан эппэрээссийэни оҥорторон, көрөрүн көннөрүөн сөп.
Харах испит, инфекциялаах уонна иридоциклит, глаукома, катараакта, кератоконус ыарыылардаах, сетчатка, роговица олус чарааһаабыт буоллаҕына, эппэрээссийэ оҥоһуллубат. Ону тэҥэ, алкоголизм, наркомания, искэн, тирии, уйулҕа ыарыылара эмиэ мэһэйдиэхтэрин сөп. Хат уонна оҕону эмтэрэр ийэлэргэ, гормональнай эмтэри иһэ сылдьар, эбэтэр харахтара тохтообокко мөлтүү турар дьоҥҥо оҥоһуллубат. Сетчатканы эмтиир лазерынан эппэрээссийэ оҥоһуллубут буоллаҕына, 1 ый ааспытын эрэ кэннэ, көрөрү тупсарыахтарын сөп.
Эппэрээссийэ оҥоһуллуон иннинэ, быраас хараҕы чинчийэр, элбэх ымпыгын-чымпыгын учуоттуохтаах. Ол курдук, киһи ырааҕы көрөрүн, иһинээҕи дабылыанньатын, харах түгэҕин, кээмэйин, роговица туругун, о.д.а. көрөр-истэр, быһаарыныы ылынар, аккаастыан да сөп.
Билигин Дьокуускайдааҕы офтальмологическай балыыһаҕа “ФЕМТО ЛАСИК” көрүҥ эрэ оҥоһуллар. Сыаната – 64,5 тыһыынча солкуобай.
Лазерынан эппэрээссийэ оҥоһулларын быраас көҥүллээбит буоллаҕына, маннык анаалыстар ирдэнэллэр:
— хаан уопсай анаалыһа (14 күн иһинэн болдьохтоох);
— RW анаалыс (6 ый болдьохтоох);
— яйцеглист (3 ый);
— флюрограмма (1 сыл);
— ИФА анаалыс куор ыарыыга (эбэтэр сэртипикээт);
— “Ковид-19” ыарыыга IgM антитела анаалыһа (7 күннээх);
— терапевт консультацията (1 ый).
Эппэрээссийэ 15-20 мүнүүтэ устата барар, пациент тута дьиэтигэр барар, балыыһаҕа киирбэт. 1 нэдиэлэнэн, 1 ыйынан уонна 1 сылынан кэлэн, бэрэбиэркэлэнэр.
Хайдах көрдөрүнүөххэ сөбүй?
Өрөспүүбүлүкэтээҕи офтальмологическай балыыһаҕа хайдах көрдөрүөххэ сөбүй?
Поликлиника, эбэтэр улуус киин балыыһатын офтальмологыттан туһаайыы суруктаах (направление) кэлэҕит. Ону тэҥэ, “Госуслуги” портал нөҥүө бэйэҕит эмиэ суруйтарыаххытын сөп.
Регистратура нүөмэрэ: (84112) 22-53-57.
Төлөбүрдээх өҥөлөргө (лазерынан эппэрээссийэҕэ, бии оҥорторорго, оҕо хараҕын аппараатынан эмтэтэргэ) ыйыталаһар төлөпүөн: 22-64-20.
Суһал офтальмологическай көмөнү маннык аадырыһынан күнүстэри-түүннэри оҥороллор: Дьокуускай к., Свердлов уул., 17.
Быраас сүбэтэ
“Оҕо хамсамматыттан көрөрө мөлтүүр”
Екатерина Захарова, СӨ доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин штаты таһынан кылаабынай офтальмолога, Өрөспүүбүлүкэтээҕи офтальмологическай балыыһа стационарын сэбиэдиссэйэ, РФ үтүөлээх бырааһа, мэдиссиинэ наукатын хандьыдаата:
— Кэнники кэмҥэ офтальмологка кэлбит үгүс төрөппүттэр оҕолоро мөлтөхтүк көрөр буолбутун этэллэр. Манна хардата судургу – эт-хаан өттүнэн хамсаныы тиийбэтиттэн харах мөлтүүр. Аныгы оҕо кыһыны быһа дьиэҕэ хаайтарар, таһырдьа сылдьыбат, ырааҕы көрбөт. Оҕо сатыы сылдьыбатын, таһырдьа оонньооботун кэриэтэ. Ол оннугар көмпүүтэр, төлөпүөн оонньууларыгар бүк түһэр, оскуолаҕа, дьиэҕэ үлэтин толороругар хамсаабакка олорор.
Онон чугаһы эрэ көрөрүттэн, ыыра кыараҕаһыттан, ырааҕы көрөр наадата суоҕуттан, харах мөлтөөн барар. Оҕо улаатан эрэр этэ-сиинэ олус түргэнник уларыйыыга бэринэр.
Оҕо хараҕа мөлтөөбөтүн туһугар хамсаныы-имсэнии, оскуолаҕа физкултуура уруоктара наадалар. Билигин оҕолор спорка интэриэстэрэ суох, онон оскуолаҕа физкултуура уруоктарын элбэттэххэ эрэ, туох эрэ хамсааһын тахсыаҕа. Күн аайы, нэдиэлэҕэ 5 күн физкултуура уруога баар буоллаҕына, оҕолор доруобуйаларын тупсарыахпыт. Холобур, баскетболга, теннискэ оонньуурга харах олус үчүгэйдик үлэлиир, онон көрөрө да тупсан барар.
Саха сиригэр оҕо спордунан, физкултууранан дьарыктанарын, элбэхтик хамсанарын ситиспэтэхпитинэ, үүнэр көлүөнэбит көрөрө мөлтөөн иһиэҕэ. Онон хас биирдии нэһилиэккэ, оскуолаҕа оҕо оонньуур уонна спортивнай былаһааккалар, теннис остуоллара баар буолалларын ситиһиэхтээхпит. Төрөппүттэр оҕолорун таһырдьа оонньоторго, күүлэйдэтэргэ кыһаллыахтаахтар.
Ангелина Васильева, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска: ykt.ru