Халааҥҥа эмсэҕэлээбит Дьааҥы нэһилиэктэригэр гуманитарнай көмө оҥоһуллар

Бу күннэргэ СӨ Уопсастыбаннай палаатата уонна Дьааҥы улууһун биир дойдулаахтара ыраах арктическай оройуон халаантан эмсэҕэлээбит нэһилиэктэригэр гуманитарнай көмөнү оҥорор ыстаабы аһан үлэлэтэллэр. 

— Биһиги улууспут нэһилиэктэрэ ууга барбыттарын истээт, биир дойдулаахтарбытыгар уонна атын улуустар олохтоохторугар көмө, өйөбүл оҥороллоругар көрдөһөн ыҥырыы таһаарбыппыт. Көмөнү хомойбуппут иккис күнэ. Хас биирдии кэлбит суумкалары наардаан, суруйан, туспа хоруопкаларга уган, киирбит таҥаһы ууран, эбэн иһэбит. Дьааҥы улууһа хоту улуус буоларынан сибээстээн, сүрүннээн ичигэс, күһүҥҥү, кыһыҥҥы  таҥас наада. Биир ый иһигэр дьон дьиэлэрин өрө тардан, хомунан, кыстыкка бэлэмнэниэхтэрин наада. Бүгүҥҥү күҥҥэ  көмө сүрүннээн Дьааҥы улууһун нэһилиэктэриттэн  төрүттээх дьонтон кэллэ, — диэн Дьааҥы улууһун Сайдыы нэһилиэгиттэн төрүттээх Валентина Бурцева санаатын үллэһиннэ.

Валентина Бурцеваны кытта гуманитарнай көмө туһунан  кэпсэтэ турдахпытына, Дьааҥы улууһуттан төрүттээх Мария Слепцова киирэн кэллэ. Мариялыын билсэр буолан, үөрэ көрүстүбүт.

— Киин куоракка көһөн кэлбитим 5 сыл буолла. Кыһалҕаҕа түбэспит биир дойдулаахтарбар көмөлөһөөрү утуйар таҥас кэмбилиэгин, күһүн кэтэргэ аналлаах оҕо уонна дьахтар таҥастарын аҕаллым, — диэн кэпсээтэ Мария Слепцова.

Гуманитарнай көмө ыстаабын волонтердара сонно тутта кэлбит таҥаһы наардаан бардылар. Тахсан, тустаах салайааччыттан интервью ылан баран, ыстаапка өссө туох көмө киирбитин билсээри, өҥөйө сырыттым. Аҕыйах мүнүүтэ иһигэр биир эркин муннуга сабыс-саҥа матарааһынан, сыттыгынан уонна суорҕанынан, утуйар таҥас кэмбилиэгинэн туолбут.

— Бу  олус наадалаах утуйар таҥастары Анаабыр улууһун дьаһалтатыттан ыыппыттарын аҕаллылар. Онон кинилэргэ барҕа махталбытын тиэрдэбит, — диэн Валентина Бурцева махтанна.

Салгыы Дьааҥы улууһун Суордаах нэһилиэгэр 2012-2017 сыллардаахха баһылыгынан үлэлии сылдьыбыт, билигин СӨ Геологическай информационнай пуондатын сүрүннүүр исписэлииһэ  Павел Иванову кытта кэпсэттим.

— Мин баһылыктыыр кэммэр 2013 сыллахха от ыйын 22 күнүгэр Суордаахха улахан алдьатыылаах халаан буола сылдьыбыта. Онно олорор дьиэ 80 %-на ууга барбыта. Бырабыыталыстыба федеральнай уонна  өрөспүүбүлүкэ былаастарыттан, улуус  муниципальнай тэриллиититтэн бары көмөнү көрөн, биир сыл иһигэр социальнай эбийиэктэри, олорор дьиэлэри чөлүгэр түһэрбиппит.  Оскуола, балыыһа, хочуолунай барыта ууга барбыттара. Онно улахан уйуктаах МИ-26 бөртөлүөттэн саҕалаан, бульдозер тыраахтарга тиийэ үлэ бөҕөтүн оҥорбуттара. Салгын аалынан тутуу матырыйаала кэлбитэ. Онно дьиэлэр докумуоннара 90 %-на ол кэмҥэ оҥоһуллубута. Онон быйыл өйөбүлү ыларга улахан  харгыс суох буолуохтаах. Айылҕаны кытта ким да утарылаһар кыаҕа суох. Кими да буруйдуур табыллыбат. Айылҕа оҥоһуута оннук.  Суордаахха  2004, 2013, 2022 сылларга, ол аата 9 сыл буола-буола улахан халаан кэлэр эбит. Онон ааҕа-суоттана сылдьан, арай эрдэттэн бэлэм олоруохха наада быһыылаах. Биир дойдулаахтарбар, үгүс ыарахаттары көрсө үөрүйэх дьон быһыытынан, сомоҕолоһон, түмсэн,  нэһилиэктэрин чөлүгэр түһэриигэ ылсалларыгар баҕарабын, — диэн Павел Иванов санаатын тиэртэ.

СӨ Уопсастыбаннай палаататын салайааччы Николай Бугаев: «Бу күннэргэ тэрилтэлэри кытта анал аһымал аахсыйалары ыытыахпыт. Ууга барбыт дьиэлэри куурдарга, социальнай эбийиэктэри чөлүгэр түһэрэргэ волонтердар көмөлөрө наада буолара чахчы. Онон үлэ бу көрүҥүн эмиэ тэрийиэхпит. Бырабыыталыстыба, олохтоох былаас, уопсастыбанньыктар бары бииргэ санаабытын холбоон түмэн үлэлээтэхпитинэ, дьон дьиэтин-уотун чөлүгэр түһэриэхпит, кыстыкка киириигэ туһааннаах үлэни оҥоруохпут», — диэн санаатын үллэһиннэ.

Онон, күндү Саха сирин олохтоохторо, киин куорат Курашов уулуссатын 24 №-гэр, 4-с этээс 405 хоһугар кэлэн, гуманитарнай көмөнү оҥороргутугар көрдөһөбүт.

Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат.

Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ уонна видеоҕа устуута.