Кыһын буолла даҕаны Саха сирин олохтоохторо, ордук тыа сиригэр олорооччулар, дьиэбитин, гаражпытын сылытаары оһох оттор уратылаахпыт. Дэлэҕэ кыһын устата оһох хамначчыта буолабыт диэхпит суоҕа дуо? Холобур, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 70 тыһ. кирпииччэ оһох баара биллэр. Ол аата, ортотунан, күн бүгүн 300 тыһ. ыал оһоҕун маһынан, чоҕунан оттор. Кэлиҥҥи кэмҥэ дьиэни-уоту сылытарга аналлаах саҥа технологиянан айыллыбыт араас хочуоллары оҥороллор.
Александр Тарасов, «Саха сирэ» хаһыат, https://edersaas.ru/
Өрүспүүбүлүкэ тыа сирин улуустарын олохтоохторугар анаан «РИК-Финанс» Кострома куоракка баар собуоттартан «Лаворо» уонна «Буржуй-К» диэн хочуоллары аҕалан, биһиги тыйыс усулуобуйалаах кыһыммытыгар төһө барсарын-барсыбатын бэрэбиэркэлээн эрэр. Бу саҥа технологиянан оҥоһуллубут ураты хочуоллары аҕалан, дьон уһун кыһыны быһа оһоҕу маныырыттан тэйитээри гыналлар. Биллэрин курдук, тымныы күннэргэ дьон кирпииччэ оһоҕу күҥҥэ үстэ отторо уонна үстэ сабара мэлдьэх буолбатах.
Саха сиригэр атыылаһан туһана сылдьар дьон дьиэлэрин быйыл кыһын хайдах сылытарын бэрэбиэркэ барар. Костраматтан анал исписэлиистэр кэлэн, оһохтор хайдах үлэлии туралларын көрөн-истэн бэрэбиэркэлээн барыахтара. Онон бу кыһын ити хочуоллар бэйэлэрин үчүгэй өттүттэн көрдөрдөхтөрүнэ, «РИК-Финанс» эһиил күһүҥҥүттэн нэһилиэнньэҕэ киэҥ атыыга таһаарыаҕа.
Бу оһохтор хас даҕаны көрүҥнээхтэр, промышленнай уонна социальнай хабааннаах объектары сылааһынан хааччыйыыга туһаныллар. Чааһынай дьиэлэри уонна даачалары төһө баҕарар сылытар кыахтаахтар. Таас чоҕу, маһы олус кэмчилээн сиир буолан, өр умайар. Итини тэҥэ, дьиэ иһэ төһө сылаас буоларын анал регулятор көмөтүнэн уларытан-тэлэритэн биэриэххэ сөп. Хочуол 5-8 мм халыҥнаах ыстаалтан оҥоһуллар, ол иһин үйэтэ уһун. Аны туран, электричество баарыттан-суоҕуттан тутулуга суох үлэлиир.
Хочуолларга салгын киириитин быһаарар анал оборудование турар. Салгын төһө киирэриттэн хочуол иһигэр умайыы төһө түргэнник барара быһаарыллан хонтуруолланар. Ити хонтуруолланарыттан уматыгы туһаныы (мас, таас чох) хас эмит төгүл кэмчилэнэр. Итинтэн сиэттэрэн, хочуол иһигэр баар уматык бытааннык умайар.
Хочуол үчүгэй өрүтэ
– Биир эбиинэн (таас чох, мас, брикет) оһох 10-тан тахса чаас кэриҥэ үлэлиир.
– Оһох 10-тан тахса сыл сулууспалыыр кыахтаах.
– Туһанарга уонна техническэй көрүүтүн ыытар олус судургу.
– Дьиэҕэ бастаан туруорарга хантан да, кимтэн да анал көҥүл ирдэниллибэт.
– Маһынан, таас чоҕунан уонна брикетинэн үлэлиир.
– Уматыгы кэмчилээн туһанар.
Аны туран, куораттаах сиргэ кэтэх ыалллар дьиэлэригэр (ордук саҥа туттан киирэр ыаллар) уонна предпринимателлэр базаларыгар, гааһы киллэрии сыаната ыараханын иһин, ону ааһан анал докумуоннары хомуйуу элбэҕинэн, бу саҥа технологиянан оҥоһуллубут хочуолу атыылаһан, бэрт түргэнник, судургутук туруортарыахтарын сөп.
Дьон санаата:
Уматыгы кэмчилиир
Николай Иванов, Дьокуускай куорат олохтооҕо:
– «Лаворо 22 эко нью» диэн хочуолу атыылаһан, 110 кв. м иэннээх гаражпытын сылыта сылдьабыт. Бары өттүнэн табыгастаах хочуол диэн сыаналыыбын. Саамай сүрүнэ, биир эбиинэн, ортотунан, 10-14 чаас умайар. Ол иһин, биирдэ эбэн баран, өссө эбиэхтээхпин, булкуйуохтаахпын диэн киһи төбөтө ыалдьыбат. Киһи бэйэтин дьыалатынан ханна баҕарар баран кэлиэн сөп. Этэргэ дылы, урукку курдук оһох хамначчыта буолуу диэн суох.
Тыа сиригэр абыраллаах буолууһу
Будимир Тойосов, Дьокуускай куорат олохтооҕо:
– Быйыл күһүн «Лаворо» диэн хочуолу атыылаһан, Хатыҥ-Үрэххэ баар 100-тэн тахса кв. м иэннээх дьиэбитин сылытабын. Бэйэтин үчүгэй эрэ өттүттэн көрдөрдө. Уматыгы кэмчилээн сиир. Сууккаҕа иккитэ эбэн оттобун. Бастаан сарсыарда маһынан отуннахпына, аҕыс чаас кэриҥэ үлэлиир. Үлэбиттэн киэһэ тиийэн, таас чоҕунан оттобун, чоҕу 15 чаас кэриҥэ уматан сиир. Ахсынньы тымныытыгар дьиэбин бэркэ сылытар. Тыа сиригэр абыраллаах хочуол эбит диэн сыаналаатым.
Александр Тарасов, «Саха сирэ» хаһыат, https://edersaas.ru/