«Сайыҥҥы биир күн сылы аһатар, оттон от ыйа дьылы түстүүр», – диэн мээнэҕэ этиллибэт. Хороҕор муостааҕы уонна сыспай сиэллээҕи иитэр хаһаайыстыбаларга билигин саамай былдьаһыктаах кэм.
Быйыл ханна даҕаны курааннаан, үгүстэр өрүс эҥээрдээх, арыылардаах улуустары ордук саныыллара баар суол. Хаҥалас улууһугар үүнүү хайдаҕын, хайдах оттуу сылдьалларын туһунан тыа хаһаайыстыбатын улуустааҕы управлениетын начальнига Эдуард Ефремов маннык кэпсиир:
– Саас Өлүөнэ өрүс уута тахсыбатаҕа, орто ходуһа да уута кэлбэтэҕэ. Инньэ гынан, арыыларга уонна хочолорго үрдүк сирдэрбит итиэннэ тыа алаастара курааннаатылар, өссө аһыҥа үөн турда. Эбиитин саас уһаан, хаһаайыстыбалар курулуохтаах отторун сиэтэн кэбиспиттэрэ. Онон хаһаайыстыбалар билигин туох үүммүтүн барытын сирийэн оттуурга соруктанан үлэлии-хамсыы сылдьаллар.
Күн бүгүҥҥү туругунан, улуус үрдүнэн 432 отчуттаах, 243 араас мааркалаах тыраахтардаах 168 звено оттуу сылдьар. Бу 168 звеноттан толору мэхэньисээссийэлээҕэ 105, ситэтэ суох мэхэньисээссийэлээҕэ 51, илиинэн оттуура 12. Кинилэр барыта холбоон 3 тыһыынча 635 гектар иэннээх бааһына сирин охсон, 2 тыһыынча 888 туонна оту бэлэмнээтилэр, сороҕун кэбистилэр, сороҕун урулуоннаатылар. Тыа хаһаайыстыбатын управлениетын исписэлиистэрэ нэһилиэктэр баһылыктарын кытары сирбитин-уоппутун кэрийэн көрөн баран, 25 тыһ. 507 т, ол эбэтэр кыстыыр оппут 75 %-ын хааччыныахпытын сөп эбит диэн барыллаан олоробут. Маны таһынан 2,5 тыһ. сиилэс, 3,3 тыһ. т сенаж оҥоһуллуохтаах.
Өрүс уҥуоргу уонна соҕурууҥҥу нэһилиэктэрбитигэр үүнүү арыый этэҥҥэ буоллаҕына, Эркээни хочотугар сытар нэһилиэктэр курааҥҥа ордук оҕустардылар. Бу нэһилиэктэр 15 мобильнай биригээдэни тэрийдилэр, олортон сорохторо ыраах учаастактарга бараннар оттоон эрэллэр, нөмүгүлэр бэйэлэрин сирдэрин бүтэрэн баран, Амчаахха киириэхтээхтэр. Туох ханнык иннинэ бэйэбитин хааччыныахтаахпыт. Ол иһин атын улуустарга от атыылыыр кэпсэтиилээх хаһаайыстыбаларга оту улуус таһыгар таһаарбаттарыгар сүбэлиибит. Мэҥэ Хаҥалас улууһун биир нэһилиэгэ былырыын оттообут сиригэр кэлиэн баҕарарын биллэрбитэ, ону эмиэ бастаан бэйэбит мобильнайдарбыт оттуур сирдэрин чопчулаан баран, быһаарыахпыт. Кураан бааһыналарга эмиэ оҕуста. Холобур, Нөмүгүгэ Евдокия Денисова ыспыт бурдуга бэркэ тахсан испитэ да курааннаан, 10 см үүнэн баран, аһын кутан кэбистэ, оттон «Хачыкаат» кэпэрэтиип үүнүүтэ орто.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru