Биир күн иһигэр Арассыыйа түөрт эрэгийиэнин баһылыктара бэйэлэрин баҕаларынан дуоһунастарыттан уурайдылар.
Архангельскай уобалас губернатора Игорь Орлов бэйэтэ этэринэн, социологическай чинчийии түмүгүнэн итинник быһаарыыны ылыммыт. Өссө былырыын сайын дойду бэрэсидьиэнин администрацията оҥорбут баһылыктар антирейтиннэрин испииһэгэр Орлов биэс иһигэр киирбитэ. Онон кинини сотору уурайар диэн сурах интэриниэти толорбута. Ону таһынан, бу быһаарыныытыгар Архангельскай уобалас Шиесе ыстаансыйатын таһыгар тутулла турар Москва куораттан кэлэр бөх полигонун тутуллуутун тула айдаан оруолу оонньообут буолуон эмиэ сөп. Санатан эттэххэ, 2019 сыл сайыныгар Шиесе таһыгар полигон тутары олохтоох нэһилиэнньэ утаран, дьон уулуссаҕа пикеттыы тахсыбыта. Ону тэҥэ, Архангельскай уобалас олохтоохторо дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин аатыгар “Арассыыйа хоту сирдэрин бөх-сах сыбаалката оҥорумаҥ” диэн ааттаах аһаҕас суругу суруйбуттара. 2019 сыл от ыйыгар Владимир Путин бу полигон тутуллуутугар Архангельскай уобалас уонна Москва куорат бырабыыталыстыбаларыгар олохтоох нэһилиэнньэ этиитин учуоттуурга сорудахтаабыта.
2019 сыл балаҕан ыйыгар, онтон 2020 сыл тохсунньу ыйыгар Архангельскай уобалас арбитражнай суута бу полигону көтүрэргэ уонна Урдомскай олохтоох тэриллиигэ “Технопарк” ХЭУо тэрилтэ 500 тыһыынча харчыны төлүүрүгэр уурбута.
Архангельскай уобалас губернаторын эбээһинэһин толорооччунан Ненецкай автономнай уокурук баһылыга Александр Цыбульскай ананна. Баһылык эбээһинэһин толороччунан кини солбуйааччыта Юрий Бездуднай буолла. Александр Цыбульскай 2018 сылтан уокурук баһылыгынан үлэлиир. Кинини нэһилиэнньэни кытта аһаҕастык үлэлиир дииллэр. «В контакте» социальнай ситим нөҥүө олохтоох нэһилиэнньэни кытта тиһиктээхтик сибээскэ тахсар. 2019 сыл сааһыгар ыытыллыбыт ханнык баһылык үлэтин өйүүгүт диэн социальнай ыйытыкка Сергей Собянин уонна Тула уобалаһын баһылыга Александр Дюмин кэннилэриттэн Александр Цыбульскай, нэһилиэнньэ 56 % өйөбүлүн ылан, үһүс миэстэҕэ тахсыбыта. Онон Александр Цыбульскай Архангельскай уобаласка “көмө” быһыытынан ыытыллыбыт баһылык эбээһинэһин толорооччунан буолар диэн сабаҕалыыбыт.
Архангельскай уобаласка 2019 сыл сайыныгар буолбут дьон аймалҕана Коми өрөспүүбүлүкэтин эмиэ таарыйбыта. Бу икки эрэгийиэҥҥэ 2020 сыл балаҕан ыйыгар губернатор быыбара буолуохтаах. Сергей Капликов Коми баһылыгынан 2015 сылтан үлэлиир. Кини 2016 сыллаахха олохтоох нэһилиэнньэ 62 % куолаһын ылан быыбарга кыайбыта. Дьининэн, Коми баһылыгын быыбара 2021 сылга биирдэ ыытыллыахтаах этэ. Онон Капликов болдьоҕун иннинэ уурайбыт биир бастакы баһылык буолла. Коми билиҥҥи баһылыгын эбээһинэһин толорооччунан Арассыыйа доруобуйа харыстабылын миниистирин солбуйааччы Владимир Уйба ананна. Бу уурайыы Коми өрөспүүбүлүкэтин биир балыыһатыгар 53 киһи коронавируска хаптарбыт диэн бэрэбиэркэ кэмигэр сөп түбэстэ. Бүгүҥҥү туругунан, Коми өрөспүүбүлүкэтигэр 56 киһи коронавируһунан ыалдьыбыт, икки киһи өлбүт.
Төрдүс уурайбыт баһылыгынан 2011 сылтан Камчатканы салайар Владимир Илюхин буолла. “Камчатское время” хаһыат сүрүн эрэдээктэрэ Евгений Сиваев суруйарынан, Владимир Илюхин өр сылларга хоту олорбут уонна олохтоох буолан нэһилиэнньэҕэ убаастанар баһылык. Ол эрээри, коронавируһу утары үлэ эрэгийиэҥҥэ бытааннык ыытылынна диэн бэлиэтээн эттэ. Ааспыт нэдиэлэҕэ баһылык бэйэтэ бу дьаҥҥа хаптарда диэн сабаҕалааһын бигэргэммэтэҕэ. Камчаткаҕа коронавирус анаалыһын оҥорор анал лаборатория суох буолан, анаалыһы Новосибирскай куоракка ыытан оҥортороллор. Камчатка баһылыгын эбээһинэһин толорооччунан биһиги өрөспүүбүлүкэбит бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Владимир Солодов ананна. Кини оннугар бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин эбээһинэһин толорооччунан бастакы солбуйааччы Алексей Колодезников ананна.
Көстөрүн курдук, дьон итэҕэлин сүтэрбит эбэтэр ыарахан кэмҥэ үлэлэрин толору оҥорботох баһылыктар бэйэлэрин баҕаларынан уурайбыттар. Онон бу ыксаллаах, коронавирус ыган турар кэмигэр, дьон эрэнэр баһылыктара эрэгийиэни салайыахтаахтар диэн санааҕа олоҕуран ыытыллыбыт хамсааһын үтүө түмүктээх буоларыгар эрэнэбит.
Ньургуйаана Иванова, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска интэриниэттэн