«Рейтинг» иһитиннэрэр-биллэрэр ситимнэр кииннэрэ «Национальнай рейтинг» диэн бырайыак чэрчитинэн РФ субъектарын баһылыктарын сыаналааһыҥҥа анаммыт уочараттаах чинчийиини таһаарда.
edersaas.ru
Рейтинг 2021 сыл ыам уонна бэс ыйдарын хабан, эспиэрдиир сообщество бэрэстэбиитэллэрин кэтэхтэн анкеталааһын, ыйытыы көмөтүнэн оҥоһуллубут. Анкеталар эрэгийиэн баһылыгын үлэтин-хамнаһын бары өттүттэн сыаналыыр кыаҕы биэрбиттэр.
Түмүккэ, губернатордар национальнай рейтиннэрин 25 киһилээх испииһэгин, кэккэ сылларга тохтуу сылдьан баран, Москва мэрэ Сергей Собянин саҕалаабыт. Эспиэрдэр тимир суол саҥа вокзалын үлэҕэ киллэриини сыаналаабыттар, ол эрээри вокзал иннигэр тоҕус массыына парковката баара табыгаһа суоҕун ыйбыттар. Пандемиянан сибээстэммит дьаһаллар (өрөбүл күннэри биллэрии, ыраахтан үлэлээһин, рестораннарга анал зоналары тэрийии, быһыы ылбыт гражданнары бириэмийэлээһин о.д.а.) мэр имиджин бөҕөргөппүттэр.
Рустам Минниханов (Татарстан) иккис, Алексей Дюмин (Тула уобалаһа) үһүс, Александр Дрозденоко (Ленинград уобалаһа) төрдүс буолбуттар.
Айсен Николаев (Саха Өрөспүүбүлүкэтэ) испииһэккэ сэттис киһинэн киллэриллибит, атыннык эттэххэ, бэйэтин позициятын бөҕөргөппүт. Эспиэрдэр Ил Дархан ааспыт сыллаах үлэтин сиэрдээхтик сыаналаабыттар: хара хамсык уустук кэмигэр өрөспүүбүлүкэҕэ национальнай бырайыактарынан уонна судаарыстыбаннай бырагыраамаларынан үлэ толору ыытыллыбытын, баараҕай бырайыакка, Өлүөнэ өрүс муостатын тутуу боппуруоһугар, хамсааһын тахсыбытын бэлиэтээбиттэр. БАМ учаастагын саҥардыы үлэтэ туруктаах буолуу национальнай пуондатыттан үбүлэнэн, Саха сирин соҕурууҥҥу түбэтин социальнай-экономическэй сайдыытыгар төһүү буолуоҕун таба көрбүттэр.
Иккиһинэн, коронавируһу утары быһыыны биэриигэ өрөспүүбүлүкэ Уһук Илиҥҥэ инники күөҥҥэ сылдьарын чопчулаабыттар. Онуоха Айсен Николаев дойду баһылыктарыттан бастакынан ылбыт дьаһалын – кэккэ салааларга үлэлиир дьоҥҥо булгуччулаах вакцинацияны киллэрэр туһунан быһаарыытын — үрдүктүк сыаналаабыттар. Маннык дьаһал билигин дойду атын субектарыгар тарҕанан эрэрин эппиттэр.
Өрөспүүбүлүкэҕэ уу суолун сайыннарыыга болҕомто уурулларын хайҕаабыттар. Ол курдук, Өлүөнэнэн пассажирдары таһыыга икки саҥа судно баар буолла, уу аалларын Киин конструкторскай бюротын кытары дуогабарынан тэриллэр үлэ-хамнас өрөспүүбүлүкэ салалтатыгар дойду инженернэй-конструкторскай кыаҕын туһанар кыаҕы биэрэрин итиэннэ Жатайдааҕы судоверфь тутуутугар улахан суолталанарын ыйбыттар.
Эспиэрдэр Татарстаҥҥа сырыы түмүгүнэн түһэрсиллибит сөбүлэһии биир хайысхата араас тиэхиньикэҕэ уматык буолар убатыллыбыт гааһы туһаныыга туһаайыллыаҕа диэбиттэр. Саха сиригэр уматык маннык көрүҥүн оҥоруу бырайыага олоххо киирэн эрэрин билэр эбиттэр.
Биир кыһалҕалаах боппуруоһунан ойуур баһаардара буолаллар. Өрөспүүбүлүкэ салалтата баар кыаҕы туһанан уоту утары охсуһуу үлэтин сөптөөхтүк тэрийэрэ итиэннэ федеральнай структуралары кытары үлэлэһэрэ үчүгэй түмүктэри биэрэр. Сайын саҕаланыыта кураан буолан, ааспыт сыллааҕар ойуурга элбэх баһаар турбута, ол эрээри 2020 с. туһааннаах кэмин кытары тэҥнээтэххэ, ойуур уокка былдьаныытын көрдөрүүтэ быдан намыһах буолан таҕыста. Ити үлэ сөптөөхтүк тэриллибитин, эрэгийиэн баһылыгын үлэтэ үрдүк көдьүүстээҕин көрдөрөрүн эспиэрдэр тоһоҕолоон бэлиэтээбиттэр.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru