Уоппускалаах киһи, дьүөгэбинээн «салгын сии» диэн Күөх Хонууга «скандилыы» сылдьан, бэрт элбэх оҕо хайыһардыы сылдьарыгар түбэстибит.
edersaas.ru
Күрэхтэһии диэххэ, эмиэ да ол сибики ханна да суох. Ким бэрт бытааннык сыыллан кэлэр, ким аттыбытынан олох буулдьа курдук сүүрэн ааһар. «Суудьуйа» диэн пуормалаах дьоҥҥо чугаһаан ыйыппытым, хайыһарга ГТО нормативын туттарыы буола турар эбит.
Биһиги оскуолаҕа үөрэнэ, устудьуоннуу сылдьан «Үлэҕэ уонна дойдуну көмүскүүргэ бэлэм буол» диэн (ГТО тылбааһа) девизтээх спорт араас көрүҥнэригэр нормативтары туттаран аҕай биэрэр этибит. Бу ыччаты эт-хаан өттүнэн иитиигэ олус туһалаах тэрээһин тохтуу сылдьан баран, аҕыйах сылтан бэттэх олоххо дьэ киирэн эрэр эбит.
— Оскуола оҕолоро, спортивнай оскуолалар иитиллээччилэрэ икки күн устата хайыһарга ГТО нормативын туттардылар. Спорт бары көрүҥнэригэр нормативтары туттарыы хаачыстыбата олох намыһах. Ол иһин биһиги ГТО нормативын туттарыыны үрдэтэргэ анаан оскуола дириэктэрдэригэр, спортивнай оскуолалар тренердэригэр, устудьуоннар уопсастыбаннай тэрилтэлэригэр, улуус муниципалитеттарын баһылыктарыгар туһаайан, ГТО нуорматын туттарыыга сыһыаннаах бииргэ үлэлээһин тосхоллорун оҥорон ыыттыбыт. Онон мантан инньэ оҕону уонна ыччаты спордунан уһуйууга бары бииргэ ылсан үлэлиэхпит, — диэн санаатын үллэстэр Ил Түмэн дьокутаата, Оҕо уонна ыччат физическэй култуураҕа уонна спортка сайдыытын киинин дириэктэрэ Михаил Габышев.
ГТО нормативын туттарыы биир кэлим эксээмэни (БКЭ) туттарыыга баал эбэр эбит. Бу туһунан СӨ Бүтүн Сойуустааҕы ГТО физкультунай-спортивнай комплексын уопсай үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр тургутуу (тестирование) киинин салайааччыта Василий Нестерев маннык кэпсиир:
— ГТО нормативын туттарыы 2014 сылтан олоххо киирбитэ. Бастакы сыл нормативнай аакталары, балаһыанньалар докумуоннарын оҥорууга анаммыт буоллаҕына, кэлиҥҥи үс сылга ГТО-ну туттарыы түмүгэ БКЭ баалыгар эбиллэр буолла. Ол курдук, нормативтары барытын туттарбыт оҕо көмүс бэлиэҕэ тиксэр. Оччотугар БКЭ-тин түмүгэр тустаах баал эбиллэр. Быйылгы үөрэх дьылыгар 359 уопсай үөрэхтээһин тэрилтэлэрэ ГТО баалын БКЭ-ҕэ эбэргэ бэлэмнэр. Ол да иһин буолуо, оҕолор стимул ылан, 7 тыһ. тахса выпускниктан 2,5 тыһ. оҕо ГТО нормативтарын туттардылар. Муус устар 1 күнүгэр дойду үрдүнэн спорт кыһыҥҥы көрүҥнэригэр нормативтары туттарыы түмүктэннэ. Онон бу сыыппара сотору кэминэн уопсай түмүк таҕыстаҕына, биллэ эбиллиэҕэ.
ГТО-ну туттарыыга көмүс бэлиэлээх оҕолор үөрэнэ киирдэхтэринэ үрдэтиллибит истипиэндьийэни ылаллар эбит. Онон ГТО нормативын туттарыыга оҕо үксэ талаһар буолбута кэрэхсэбиллээх.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ.