Бу ый саҥатыгар Горнай улууһун Маҥанытын Ураһалаах өтөҕөр 1859 с. Манчаары Баһылай хонон-өрөөн ааспыт сиригэр Горнай улууһунааҕы муниципальнай сэбиэт дьокутаата Ариан Александров бэйэтин ааптарскай бырайыагын олоххо киллэрдэ.
Ол курдук, Горнай, Мэҥэ Хаҥалас, Ньурба улуустара кыттыылаах «Мэҥэ Таас» бэлиэ оҥоһуллан, бэйэтин ытык миэстэтин булла. Бу үөрүүлээх түгэҥҥэ кыттыыны Горнай улууһун баһылыга Никита Андреев, Мэҥэ Хаҥалас баһылыга Николай Старостин, Ньурба улууһун баһылыгын бастакы солбуйааччы Артур Яковлев кыттыыны ыллылар.
Ааптар Ариан Александров: «Оскуолаҕа үөрэнэ сырыттахпына, улуус киэн туттар учуутала, педагогическай үлэ бэтэрээнэ, өр кэмҥэ Маҥаны оскуолатыгар дириэктэринэн үлэлээбит Степан Тимофеев үөрэтэр оҕолоругар историяттан кэпсээбит номоҕо өйбөр-санаабар хаалбыта. Ол иһин өйдөбүнньүк буоллун диэн бу бырайыагы оҥорорго санаммытым», — диэн санаатын үллэһиннэ.
Мэҥэ таас дьаамсыктар сылдьар суолларынан англичанка, «сестра милосердия» Кэт Марсден, нуучча улуу суруйааччыта, бөлүһүөк Николай Чернышевскай Бүлүүгэ ааспыттар. Ариан Алексеевич үөрэппит учууталын үйэтитэн, маннык бырайыагы оҥорон, дойдуга бэриниилээх буолуу ытык иэһин толордо.
«Бу үтүө саҕалааһын үйэттэн үйэҕэ кэлэр көлүөнэҕэ өйдөбүнньүк буолуоҕа диэн бигэ эрэллээхпит», — диэн бэлиэтиир бу иһитиннэриини оҥорбут «Горнай түмсүү» уопсастыбаннай тэрилтэтин пресс-киинэ.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат.
Хаартыска: «Горнай түмсүү» уопсастыбаннай тэрилтэ пресс-киинин тиксэриитэ.