Арктика, хоту дойду сайдыытын стратегиятынан Тополинайтан Баатаҕайга диэри суол тутуллуоҕа, социальнай эбийиэктэри таһынан, оптоволокно ситимэ киириэҕэ. Бу туһунан улуус баһылыга Гаврил Чириков иһитиннэрэр.
Гаврил Ильич бэлиэтээбитинэн, Саха сирэ Арктика, хотугу дойдуга киллэрбит стратегическай сайдыытын былаанынан Арассыыйаҕа урутаан иһэр.
– РФ бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Арктика, хотугу улуустарга ыыппыт мунньаҕын истэн бараммын, Саха сирэ манна бэлэм эбиппит диэн биир бэйэм үөрэ санаатым. Ол курдук, өрөспүүбүлүкэбитигэр стратегическэй сайдыы былаанын эрдэ ылынан, билигин онон үлэлии олоробут. Дьааҥы хотугу улуустартан саамай улахан улуус буолар, Арассыыйа национальнай бырайыактарыгар, өрөспүүбүлүкэбит бырагыраамаларыгар сөп түбэһэн былааммытын оҥостубуппут, бары хайысханан үлэлэһэргэ бэлэм олоробут. Ону таһынан социальнай бырайыактарбыт тутуулара бу күннэргэ биллэннэр санаабыт өссө күүһүрдэ, – диэн этэр кини.
Санатан эттэххэ, Ил Дархан Айсен Николаев 2020 сыллаахха “Полиметалл” диэн хайа баайын хостуур улахан хампаанньаны кытары дуогабар түһэрсэн, Дьааҥы суола тутуута саҕаламмыта.
– Бу суол биһиэхэ эрэ буолбакка, бүтүн өрөспүүбүлүкэбитигэр улахан стратегическай суолталаах. Суол Тополинайтан Баатаҕайга диэри кэлиэхтээх. Ил Дархан сорудаҕынан муус устар саҥатыгар экспедиция оҥоһуллубута. Манна СӨ тырааныспарын миниистирэ Михаил Сивцев кыттан барбыта. Өссө сыл устата хас да мунньах, экспедиция буолара былааннанар, – диэн кэпсиир Гаврил Ильич.
Итини таһынан цифровой экэниэмикэни сайыннарыыга Хаандыгаттан Баатаҕайынан Уус Куйгаҕа диэри интернет түргэн-тарҕан ситимэ оптоволокно тардыллыахтаах. “Быйыл бу үлэ саҕаланыаҕа диэн бигэ эрэллээхпин”, – диэн иһитиннэрэр улуус баһылыга.
Дьааҥы улууһа ынаҕы, сылгыны, табаны иитэн олорор. Олохтоох аһынан-үөлүнэн хааччыллыыга улууска хас да кыра сыахтар аһыллан үлэлии тураллар. Билигин Верхоянскай куоракка баар “Тымныы полюһа” ас кэмбинээтин саҥардыыга үбүлээһин көрүллүбүт. Тулалыыр эйгэни харыстааһын бырайыагар кыттаннар, Баатаҕай бөһүөлэгэр ыраас иһэр уу собуотун тутан киллэриэхтээхтэр. Ону таһынан улахан кыамталаах кыбартаалынай хочуолунай тутуллуохтаах.
– Тыа хаһаайыстыбатын, олохтоох оҥорон таһаарыыны сайыннарарга туһааннаах бырайыактары киллэрэн турабыт. Манна научнай үлэни ыыппыппыт үс сыл буолла. Урукку өттүгэр улууспутугар сүөһү аһылыгын бэлэмнээһиҥҥэ биир уонна элбэх сыллаах оттору үүннэрии барар этэ. Билигин итини эмиэ сөргүтэр былааннаахпыт. Бэрэсидьиэммит Владимир Путин стратегическай сайдыы чопчу былаанын киллэрбитэ биһиэхэ, хоту дойду олохтоохторугар, олус үчүгэй. Бу аҕыйах сыл иһигэр олоххо киирэн өрөспүүбүлүкэбит, улууспут сайдыытыгар улахан хамсааһыны таһаарыаҕа дии саныыбын, – диэн бэлиэтиир түмүккэ Гаврил Чириков.
Аграфена КУЗЬМИНА