Галина Данчикова: «Саха сирин хотугу өттүн сайыннарыыга хамсатыылаах дьаһал ылылынна»

Саха сирин олохтоохторугар дойду бэрэсидьиэнин Арктика зонатыгар өрөспүүбүлүкэ өссө аҕыс оройуонун киллэрэр туһунан ыйааҕа сүҥкэн суолталанна, диир Судаарыстыбаннай Дуума дьокутаата Галина Данчикова.

“Ис дьиҥэ, судаарыстыба баһылыга ылыммыт  ыйааҕа Саха сирин хотугу өттүн социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын хамсатыаҕа, итилэр Арктика атын оройуоннарын кытта тэҥҥэ сайдар кыахтаныахтара, манна тырааныспар инфраструктурата саҥа таһымҥа тахсыахтаах, айылҕа баайын көдьүүстээхтик туһанар туһугар минеральнай-сырьевой кииннэри тэрийиэхтээхтэр, бөдөҥ бырамыысыланнай бырайыактары олоххо киллэриэхтээхтэр”, — диэн Галина Данчикова этиитин “Биир ньыгыл Арассыыйа” регионнааҕы салаатын пресс-сулууспата иһитиннэрэр.

Бу ылыныллыбыт быһаарыы Хотугу полярнай эргимтэҕэ сытар 13 муниципальнай оройуону географическай уонна экэнэмиичэскэй өттүнэн ситимниэҕэ.

Өрөспүүбүлүкэ маны уһун сылларга сыралаһан ситистэ. 2015 сыллаахха Галина Данчикова СӨ премьеринэн үлэлиирин саҕана, Арассыыйа бырабыыталыстыбатыгар дойду Арктикатааҕы зонатын кэҥэтэр наадалааҕын уонна эбии аҕыс улууһу киллэрэр туһунан ырытыылаах сурук ыытыллыбыта.

Бу боппуруоһу быһаарыыга парламентарий 2016 сыллаахха Дуума бүддьүөккэ уонна нолуокка кэмитиэтин чилиэнэ буолаат, дьарыктаммыта. Дьокутаат уонна өрөспүүбүлүкэ салалтата былаас федеральнай уорганнарын уонна научнай-экспертиир холбоһук санааларын түмүүнү турууласпыттара.

Быыбардааччылар стратегическай өттүнэн дьоһун суолталаах боппуруоска үгүстүк туруорсаллар. Ааспыт нэдиэлэҕэ Арассыыйа Судаарыстыбаннай Дууматын дьокутаата Үөһээ Халыма оройуонун олохтоохторун кытта көрсүһүүтүгэр бу туһунан Зырянка олохтоохторо ыйыталаспыттара.

“Туспа бэрээдэгинэн Арассыыйа бэрэсидьиэнэ көрбүт Арктика зонатыгар өрөспүүбүлүкэ өссө аҕыс оройуонун киллэрэр туһунан боппуруос нэһилиэнньэ олоҕун таһымын үрдэтиигэ, Арассыыйа геостратегическай уонна экэнэмиичэскэй интэриэстэрин туруулаһыыга, экологическай өттүнэн туруктаах буолууга туһуланар”, — диэн Галина Данчикова бэлиэтээтэ.

Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин ыам ыйын 13 күнүгэр илии баттаан, 2014 сыл ыам ыйын 2 күнүнээҕи  “Арассыыйа Федерациятын Арктикатааҕы зонатын хонуутааҕы сирин-уотун туһунан” 296 №-дээх  ыйааҕар  уларытыыны киллэрдэ. 2014 сыллааҕы ыйаахха олоҕуран Арассыыйа Арктикатааҕы зонатыгар Аллайыаха, Анаабыр, Булуҥ, Аллараа Халыма уонна Усуйаана улуустара киирбиттэрэ.

Саҥа ыйааҕынан Арктика зонатыгар урут киирбит 5 улууска 8 улуус (Абый, Үөһээ Халыма, Дьааҥы, Эдьигээн, Муома, Өлөөн, Орто Халыма, Эбээн Бытантай национальнай) эбиллэн, Саха Өрөспүүбүлүкэтин 13 муниципальнай оройуонун сирэ-уота киирдэ.