Гаас тэрилин туттар дьон бырааптарын уонна эбээһинэстэрин туһунан тугу билэҕиний?
Бу ыстатыйаҕа гаас тэрилин туттууга киһи тугу билиэхтээҕин сырдатабыт.
Эргэрбит гаас тэрилтэн сылтаан элбэх кыбартыыралаах олорор дьиэлэр гаастарын араараллар. Маннык ирдэбиллэр төһө сөптөөхтөрүй?
Дьиэ гааһа тымныы, сылаас уу уонна уот курдук дуогабарынан бэриллэр коммунальнай өҥө буолар. Буоларын курдук, гражданскай сокуон быраабылаларынан, абонент дуогабарга суруллубут эбээһитилистибэтин толорбот, ол эбэтэр гааһы туттуу иһин төлөбүрү төлөөбөт түгэнигэр, өҥөнү толорооччу бэриллэр өҥөнү тохтотуон сөп.
Ол гынан баран, гаас дьоҥҥо уонна дьон баайыгар-малыгар кутталлаах, ураты правовой статустаах буолан, гааһы биэриигэ уонна хааччахтааһыҥҥа анал быраабылалар бааллар.
Ол курдук, гаас биэриитин туттааччыны булгуччу иһитиннэриилээх тохтоторго анал төрүөттэринэн буолаллар:
— гааһынан туттааччы гаас үлэһитин гаас тэрилин туругун бэрэбиэркэтин оҥороруттан аккааһа;
— гаас тэрилин техническай көрүүтүн-истиитин оҥотторор туһунан дуогабара суох түгэнигэр;
— гаас тэрилэ туһалыыр болдьоҕо аастаҕына биитэр техническай диагностика түмүгүнэн гаас тэрилэ үлэлээбэтин туһунан туоһулуур түмүк бэриллэр түгэнигэр.
Гааһы туттааччыны иһитиннэриитэ суох тохтоторго анал төрүөттэринэн буолаллар:
— бэйэ көҥүлүнэн гааска холбонуу;
— сокуон кэһиилээх гаас тэрилин уларытыы, өскөтүн ити уларытыы тэрили буортулаан сөптөөхтүк, куттала суох үлэлииригэр мэһэйдиир буоллаҕына;
— дьиэ-уот надзорун сокуон кэһиитин туоратар туһунан предписаниетын бириэмэтигэр толорботоххо;
Онон, туох баар түгэҥҥэ гаас биэрии өҥөтүн туттуу иһин төлөбүрү төлөөбөт буоллахха биитэр аварийнай быһыы-майгы тахсар түгэнигэр биирдэ эрэ гаас биэриитэ тохтотуллар.
Гаас арахсарын туһунан хаһан уонна дьоҥҥо хайдах иһитиннэриэхтээхтэрий?
Гаас биэриитин араарыахтарын иннинэ толорооччу сакаасчыкка (гааһы туттааччыга) хайаан даҕаны гаас арахсар биричиинэтин суруйан, икки иһитиннэрии ыытыахтаах. Бастакы иһитиннэрии барбытын кэнниттэн, 40 күнтэн эрдэтэ суох арахсыахтаах, онтон иккис иһитиннэрии барбытын кэнниттэн, 20 күнтэн эрдэтэ суох. Бу иһитиннэриилэр почтанан тириэрдиллэллэр.
Дьиэҕэ гаас тэрилин техническэй туругар уонна диагностикатыгар ким эппиэттиир?
Гаас тэрилин сөптөөх техническэй туругун уонна өрөмүөнүн дьон бэйэтэ көрүөхтээх (кыбартыыра иһинээҕи гаас тэрилэ буоллаҕына), биитэр элбэх кыбартыыралаах дьиэлэргэ — дьаһайар, көрөр-истэр компания. Ол эбэтэр, гаас тэрилэ өрөмүөҥҥэ эбэтэр уларытыыга наадыйар буоллаҕына, элбэх кыбартыыралаах дьиэлэргэ – дьаһайааччы компания олорор дьон ыйдааҕы төлөбүрүн харчытыттан оҥотторор.
Онтон, өскөтүн гаас тэрилэ капитальнай өрөмүөҥҥэ наадыйар буоллаҕына, Саха Өрөспүүбүлүкэтин элбэх кыбартыыралаах дьиэлэри капитальнай өрөмүөннүүр фондата эппиэттиир.
Техническай үлэни анал тэрилтэлэр эрэ оҥоруохтаахтар. Итинник тэрилтэлэр үрдүк бэлэмнээх (квалифицированнай) үлэһиттэрдээх буолуохтаахтар, ону таһынан, бэйэлэригэр гаастан тахсыбыт ыксаллаах быһыыны-майгыны туоратар аварийнай сулууспалаах буолуохтаахтар.
Гааһы сөпкө туттуу быраабылатын кэһии иһин туох миэрэ көрүллэрий уонна ити миэрэ төһө туһалааҕый?
Гааһы сөпкө туттууну кэһии иһин административнай эбэтэр холуобунай эппиэтинэс көрүллүөн сөп.
Ол курдук, РФ Административнай сокуону кэһиилэр тустарынан кодексатын 7.19-с ыстатыйатынан бэйэ көҥүлүнэн гааска холбонуу уонна гааһы туттуу иһин эппиэтинэс көрүллэр. Бу кэһиини хаттаан оҥоруу иһин РФ холуобунай кодексатын 215.3 ыст. 1 чааһынан көрүллэр холуобунай эппиэтинэскэ тардыллыахха сөп (накаастабыл миэрэтинэн 2 сылга диэри болдьоххо хаайыы буолар).
Маны таһынан, гаас биэриитин толору биитэр сороҕун хааччахтааһын кэмигэр гаас туттааччытынан гааһы туттуу эмиэ кэһии быһыытынан ааҕыллар (РФ Административнай сокуону кэһиилэр тустарынан кодексатын 9.22-с ыстатыйатын 7 чааһа), техническай туругун көрүү-истии үлэлэрин оҥоруу болдьоҕун биитэр техническай туругу болдьоҕор оҥорбот түгэнигэр РФ Административнай сокуону кэһиилэр тустарын кодексатын 9.23-с ыстатыйатын 1 чааһынан көрүллэр эппиэтинэскэ тардыллыахха сөп.
Эбиитин, гааһы биэрэр уонна оҥорор анал тэрилтэ үлэһитин гаас тэрилин техническай туругун кэлэн көрүүтүгэр аккаас биэрии иһин РФ Административнай сокуону кэһиилэр тустарын кодексатын 9.23-с ыстатыйатын 3 чааһынан эмиэ туспа эппиэтинэс көрүллэр.
Үөһээ ыйыллыбыт сокуоннары кэһии иһин 200 тыһыынчаҕа диэри сууммалаах ыстараап көрүллэр.
Вячеслав Андреев,
Чурапчы улууһун борокуруорун э.т., юстиция сүбэһитэ.
Хаартыска: интэриниэттэн.