Кулун тутар 2 күнүгэр Дьокуускай куорат баһылыгын эбээһинэһин толорооччу Евгений Григорьев Ойуунускай аатынан Литература мусуойугар Саха сирин суруйааччыларын сойууһун кытта көрүстэ.
Көрсүһүүнү Сойуус бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ, норуот бэйиэтэ Наталья Харлампьева иилээн-саҕалаан ыытта. Билигин сойууска 78 киһи баарын, олортон үгүстэрэ куоракка олороллорун туһунан кэпсээтэ. Наталья Харлампьева суруйааччылар сойуустара Дьокуускай куорат сайдыытын боппуруостарыгар ыкса үлэлэһиэн баҕалааҕын эттэ.
Кини ыалдьыты суруйааччылары кытта билиһиннэрэн баран, Евгений Николаевичка тыл биэрдэ. Кини куорат ханнык хайысхаларынан сайдыахтааҕын туһунан көрүүлэрин мустубут дьон сэргии иһиттилэр.
Салгыы тылы мусуой дириэктэригэр Николай Лугиновка биэрдилэр.
“Чыҥыс хаан ыйааҕынан” айымньы ааптара, норуот суруйааччыта Николай Алексеевич куорат урукку кэмнэрин ахтан аһарда.
— Урут Дьокуускайга атын омуктар ыалдьыттыы кэллэхтэринэ, көрсөр дьон куруутун куораппыт туруга мөлтөҕүттэн, бөрүкүтэ суоҕуттан кыбыстан аҕай биэрэрбит. Билиҥҥи көлүөнэ, баҕар, өйдүө суоҕа, биһиги саастыыта дьон кыбыста үөрүйэх буола улааппыппыт кистэлэҥ буолбатах. “Алмаас хостуур кыраай киин куората маннык буолар дуо?” — диэн сиилиэхтэрин санаан кыбыстарбыт оруннаах буоллаҕа. Оннооҕор мас тротуардар кэмчи буолан, дьон бадарааны, чалбаҕы тэпсэ сылдьаллара. Биир кэмҥэ Илья Михальчук куорат салайааччытынан турбутун өйөөммүн, дьон миигин дэлби саҥарбыттара, сэмэлээбиттэрэ. Дьэ, ону мин сөп быһаарыныыны ылыммытым диэн билигин даҕаны саныыбын. Кини кэнниттэн эрэ куорат салалтата куораты сөпкө былааннаан, олорор дьон туһатыгар анаан тутууну саҕалаабыттара. Онтон ыла куораппыт биллэ тубуста, ыалдьыттарбыт Дьокуускайы хайҕаан саҥаралларын соһуйбакка истэр буоллубут. Билигин бу эдэр, тутууга уопуттаах салайааччы кэлбитин мин үөрэ көрсөбүн, куораппыт өссө тупсуоҕа диэн эрэнэбин.
Суруйааччылар сойуустарын бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта Гаврил Андросов өрөспүүбүлүкэбит 100 сааһын көрсө куорат саҥа уулуссаларын, болуоссаттарын, тутууларын киэн туттар суруйааччыларбыт ааттарын иҥэрэн үйэтитэр туһунан эттэ. Ону таһынан куорат дьаһалтата уонна сойуус кыттыһан, бириэмийэ олохтоон, суруйааччылары Дьокуускайы хоһуйар айар үлэҕэ көҕүлүөххэ диэн этии киллэрдэ. “Чолбон” сурунаал эрэдээктэрин быһыытынан, суруйар дьоҥҥо айар күрэс биллэриэххэ сөп диэн өссө биир этиилээх буолла.
Саха улуу дьонун сырдык ааттарын үйэтитии – суруйааччылары үгүстэрин долгутар эбит. Бэйиэт, тылбаасчыт Николай Винокуров-Урсун бу боппуруоһу маннык чопчулаата:
— Саха литературатын үс улуу төрүттээччилэрин ааттарын үйэтитии ситэтэ суох дии саныыбын. Өскөтүн Өксөкүлээх Өлөксөй аата син биллэр эбит буоллаҕына, Анемподист Иванович Софронов-Алампа уонна Николай Денисович Неустроев ааттарын дьоҥҥо тиэрдиэх, үйэлэргэ ааттатыах тустаахпыт. Холобур, Неустроев эдэр сааһыгар олохтон туораатар да, айбыт айымньылара, үлэлээбит үлэтэ саха норуотугар сүдү суолталаах. Киин куораппытыгар кини аатын Залог түгэҕэр кыра переулок эрэ сүгэр. Бу соторутааҕыта 203-с кыбартаалга тутуллубут саҥа библиотекаҕа кини аатын иҥэриэҕиҥ!
Норуот суруйааччыта Сэмэн Тумат төрүт итэҕэл кыһалҕатын көтөхтө.
— Дьокуускайга араас омук биэс итэҕэлэ — православие, католицизм, буддизм, христианство араас сүүрээннэрэ дьиэ-уот туттан дьону түмэр. Оттон төрүт дьиэлээх омук, сахалар, биир үҥэр дьиэлэрэ суох. Бу туһунан толкуйдуур кэм үүннэ дии саныыбын.
Ону таһынан Семен Андреевич устуоруйаҕа суолталаах дьиэлэр турбут сирдэрин үйэтитэр сыалтан, онно өйдөбүнньүк табличкалары иилэр наадалааҕын ыйда.
Бэйиэт, учуутал киһи Рустам Каженкин “үөлээннээхтэрим, биһиги көлүөнэ дьон үрдүк салайар дуоһунаска тахсан эрэллэр эбит” диэн саҥа уларыйыылар кэлэн иһэллэрин айхаллаан эттэ. Саха тылынан үөрэтии кыһалҕаларын туһунан кэпсэтиигэ, кини Евгений Григорьевы «Айыы кыһата» национальнай гимназияҕа ыалдьыттыырыгар ыҥырда. “Киин куорат” хаһыат эрэдээктэрэ Иван Ушницкай “төһө даҕаны аныгы үйэҕэ технология сайыннар, кумааҕыга бэчээттэнэр кинигэлэри, хаһыаттары таһаара туруохтаахпыт, саха дьоно биир саамай ааҕар омук буоларбытын ыһыктыа суохтаахпыт” диэн бэйэтин толкуйун үллэһиннэ.
Түмүккэ, Наталья Харлампьева Евгений Григорьевка көрсүһүү боротокуолун туттарда. Суруйааччылар куорат олоҕор көхтөөх кыттыыны ылыахпыт диэн эрэннэрдилэр.
edersaas.ru саайтка анаан
Сандал Иванов.
Хаартыскалар — ааптар тиксэриитэ.