Евгений Чекин: Саха сирэ киһи хапытаалын сайыннарыыга Уһук Илиҥҥэ бастакы миэстэҕэ сылдьар
Саха өрөспүүбүлүкэтэ кэнники сылларга Россия федерациятын бигэтик сайдар эрэгийиэнин быһыытынан билиниллэр.
edersaas.ru
Сыл түмүгүнэн оҥоһуллубут территориялары социальнай-экономическай өттүнэн сайыннарыыга үчүгэй көрдөрүүлэри ситиһии рейтинигэр Саха сирэ бастакы миэстэни ылбытын туһунан Бырабыыталыстыба баһылыга Евгений Чекин иһитиннэрдэ:
— 2017 сыл бүтүүтэ бүддьүөттэр икки ардыларынааҕы трансферды эрэгийиэннэргэ тыырар туһунан быһаарыы ылыллан, Саха өрөспүүбүлүкэтэ 2,5 млрд. солк. суумалаах граны ылбыта. Президент Путин «ыам ыйынааҕы ыйааҕын» олоххо киллэрии рейтинигэр эмиэ инники кэккэҕэ сылдьабыт, үс бастыҥ (топ-3) иһигэр кирдибит. Иитэр-үөрэтэр, медицинэ уонна социальнай эйгэ үлэһиттэрин хамнастара олохтоммут кээмэйгэ тиэрдилиннэ, 2012 сылтан хамнас иккиттэн биэс төгүлгэ диэри үрдэтилиннэ. Бүтүн Арассыыйатааҕы «Олимп бырайыактара» куонкурус түмүгүнэн үс бастыҥ, оттон «Куорат тупсаҕай эйгэтин тэрийии» чорботуллар бырайыагы олоххо киллэриигэ уон биэс бастыҥ эрэгийиэн иһигэр сылдьабыт. Госсэбиэт сылы түмүктүүр мунньаҕар Владимир Путин биһиги өрөспүүбүлүкэбитин инвестициялары тардыыга биир бастыҥ эрэгийиэнинэн ааттаабыта. Ол курдук, сүрүн хапытаалга үбү угууну 40 бырыһыан улаатыннарбыт уон бастыҥ субъект иһигэр киирдибит. Сүрүн хапытаалга өрөспүүбүлүкэ 2013-2017 сс. 1,2 трлн. солк. кэриҥэ харчыны киллэрдэ. Маны сэргэ киһи хапытаалын сайыннарыы Агентствотын рейтинигэр Уһук Илиҥҥэ бастакы миэстэни ыллыбыт.
Эрэгийиэн макроэкономическэй көрдөрүүлэригэр эмиэ кэккэ ситиһиилэр баар эбиттэр. Ол курдук, 2017 сыл түмүгүнэн баалабайынан 860 млрд. солк. суумалаах бородууксуйа оҥоһуллубут, үбү угуу кээмэйэ 320 млрд. солк. буолбут, 2016 с. тэҥнээтэхэ, 10 бырыһыанынан үрдэтиллибит. Промышленность оҥорон таһаарыытын таһыма 103,1 бырыһыанынан улааппыт: ньиэби, айылҕа гааһын, алмааһы, көмүһү, үрүҥ көмүһү, сурьманы хостооһун, бриллианнары уонна ювелирнай оҥоһуктары оҥоруу, тутуу маһын бэлэмнээһин былааннара толоруллубут, сорохторо аһары толоруллубут.
Күн бүгүн Саха сирэ 1 тыһ. киһиэхэ олорор дьиэни үлэҕэ киллэриигэ Уһук Илиннээҕи федеральнай уокурук үрдүнэн иккис миэстэҕэ сылдьар. Ааспыт сылга 620 тыһ. кв. миэтэрэ иэннээх дьиэ тутуллубута, хаарбах туруктаах дьиэлэртэн дьону көһөрүү бырагыраамата толоруллубута.
Раиса Сибирякова, Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru.