Эр дьон доруобуйатыгар уонна уһун үйэлэниитигэр киэҥ кэпсэтии ыытылынна

Ааптар: Эдэр Саас

Бөлөххө киир:

Эр дьон доруобуйатын уонна уһун үйэлэниитин туһунан «Хоту дойдуга эр дьон доруобуйата, уһун үйэлэниитэ» өрөспүүбүлүкэтээҕи пуорум иккис төгүлүн тэриллэн ыытылынна.

Икки күннээх тэрээһин өрөспүүбүлүкэҕэ биллэриллибит Чэбдигирии сылын иитинэн, Дьокуускайга көрсөн уонна тэйиччиттэн олорон сэһэргэһии киэбинэн барда. Бу туһунан СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин пресс-сулууспата иһитиннэрэр.

Тэрээһини СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ, СӨ уопсастыбаннай доруобуйа уонна мэдиссиинэ профилактикатын киинэ тэрийбиттэр.

Эр дьон олоҕун уһатарга чөл, чэгиэн олох бэлиитикэтин көдьүүстээхтик киллэрии пуорум сүрүн сыалынан буолла диэн суруллар. Санааларын үллэстэ, көрүүлэрин тиэрдэ кэпсэтии, дьүүллэһии түһүлгэтигэр уопсастыбанньыктар, учуонайдар, өрөспүүбүлүкэ уонна улуустар салалталарыттан бэрэстэбиитэллэр, мэдиссиинэ тэрилтэлэрин салайааччылара түмсүбүттэр. Кэпсэтиигэ чөл олоҕу тутуһар, физкултууранан дьарыктанар, сөптөөхтүк хамсанар-имсэнэр, доруобуйатыгар болҕомтолоохтук сыһыаннаһар киһи олоҕун таһыма тупсар, үйэтэ уһуур диэн бэлиэтэммит. Үлэлиир саастарыгар сылдьар эр дьон тас биричиинэттэн өлүүлэрэ элбэҕин, табах тардыыта уонна арыгы доруобуйаҕа улахан буортулаахтарын ыйан туран, чэбдигирдэр үлэлэри, эр дьон доруобуйаларын бэрэбиэркэлээһини тиһиктээх оҥорор булгуччулааҕын пуорум кттыылаахтара тоһоҕолоон бэлиэтээбиттэр.

Нэһилиэнньэҕэ анаан дакылааттары, лиэксийэлэри оҥорбуттар, сэҥээрбиттэр, сэргээбиттэр төгүрүк остуолларга кыттыбыттар. Үлэлии сылдьар быраастарга анаан сэминээрдэр, боппуруостары ырытыылар, санаа атастаһыылара, көрсүһүүлэр тэриллибиттэр. Эдэр быраастар бырайыактыыр үлэлэрин күөн күрэһэ онлайн эрэсииминэн ыытыллыбыт.

Спикердэринэн Арассыыйаттан эспиэрдэр: Аполихин Олег Иванович, м.н.д, профессор, РНА чилиэн-корреспондена, Н.А.Лопаткин аатынан урология уонна интервенционнай радиология НЧИ дириэктэрэ –

РФ Доруобуйаҕа харыстабылын министиэристибэтин «НМИЦ радиологии» ФГБУ филиала; Соленов Юрий Владимирович, РФ аҕалар түмсүүлэрин бэрэссэдээтэлэ; Моисеев Олег Олегович, клиническэй психолог уо.д.а. кыттыбыттар.

Тэрээһин кыттыылаахтарыгар туһаайан СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников доруобуйа харыстабылыгар, демография балаһыанньатын тупсарарга улахан болҕомто уурулларын иһитиннэрбит. СӨ Доруобуйа харыстабылын миниистирэ Елена Борисова маннык пуорум Дьокуускайга иккис төгүлүн ыытылларын, үтүө үгэскэ кубулуйуоҕун бэлиэтээбит. Тэрээһиҥҥэ араас саастаах, идэлээх, үлэлээх дьон түмсүбүттэр.

Демография, дьиэ кэргэн, оҕо уонна ыал үгэһин харыстааһын боппуруоһугар РФ Уопсастыбаннай палаататын хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ Сергей Рыбальченко арыгы содулуттан өлүүнү намтатарга өрөспүүбүлүкэ улахан үлэни тэрийэрин, манна туһаайан үлэлиир бырайыактара Арассыыйаҕа тарҕатыллар кыахтаахтарын бэлиэтээбит.

«Саха сирин олохтоохторо — маладьыастар, эһиги эр дьон доруобуйатын туһугар олус наадалаах тиэмэни көтөҕөҕүт. Үлэлиир саастаах эр дьоҥҥо өлүү 70 %-на арыгыттан, табахтан, наркотиктан. 2020 сылга РФ гражданнара уопсайа 280 млрд устуука табаҕы тардыбыттар. Ити сылга Арассыыйа үрдүнэн 18 млрд лиитэрэ алкоголь иһиллибит. Бу куһаҕан дьаллыктар эр дьону олохтон туораталлар», — диэбит «Трезвая Россия» бырайыагы салайар Султан Хамзаев. Тоҕоос көһүннэр эрэ, бу боппуруостары дьүүллэһэ кэлэргэ бэлэмин эппит.

Дакылааттары истэн, санааларын үллэстэн баран, пуорум кыттыылаахтара суолталаах боппурус көтөҕүллүбүтүн бэлиэтээбиттэр, үлэ салҕанарыгар эрэнэллэрин биллэрбиттэр.