Ньургуһун
Саха сиригэр эҥин эгэлгэ эмтээх үүнээйи элбэх. Онон, ыалдьан хааллахха, үүнээйи көмөтүнэн эмтэниэххэ сөп.
edersaas.ru
Эмтээх оту да, үүнээйилэри да ардах түһэ турар кэмигэр хомуйбаттар. Буортулааччылар алдьаппыт уонна бэйэлэрэ ыалдьыбыт үүнээйилэри, сибэккилэри эмкэ анаан ылбаттар. Чэгиэн эрэ үүнээйини туһаныллар.
Эмтээх оту куорат уулуссаларын эбэтэр тыа сиригэр элбэх сырыылаах айан суолун кытыытыттан хомуйбаттар. Тоҕо диэтэххэ, маннык отторго ыарахан металлар элбэхтик мусталлар. Онон, эмтээх оту айан суолуттан кырата 100 миэтэрэ тэйиччи сиртэн хомуйуллуохтаах.
Үүнээйини ыраас кумааҕыга эбэтэр чэпчэки таҥаска тэлгээн баран, салгыҥҥа, күлүк сиргэ куурдуллар. Маннык бэлэмнээн, дьиэҕэ куурдуохха эмиэ сөп. Куурдуллар үүнээйи таһыгар бэнсиин, кыраһыын уо.д.а химическэй эттик суох буолуохтаах. Куурдуллубут кэннэ үүнээйи аатын, хомуйуллубут күнүн-ыйын суруйан, таҥас мөһөөччүктэргэ уган харайыллар.
Ньургуһун
Ньургуһун хонууларга, сыһыыларга саас бастакынан тыллар. Ньургуһун болчуохтарын ыам ыйын 23-27 күннэригэр (дьыл кэлиититтэн көрөн, нэдиэлэ урутуон-хойутуон сөп) хомуйаллар.
Сүһүөх, дьарҕа ыалдьар сирдэрин бигээн, ыарыы саамай мустубут туочукатын булан, ньургуһун тыллыан иннинээҕи болчуохтарын баайа түһэн ылаллар. Олор сотору түөн курдук дьөлө сиэн, ыарыы уутун-хаарын таһааран эмтииллэр. Биир күн биир эрэ миэстэни эмтэниллэр.
Ньургуһун тылла илик болчуохтарын хомуйан, буоккаҕа уган сүһүөх ыарыытыгар, остеохондрозка, радикуликка тас өттүттэн оҕунуохтаахтан эмтэнэргэ бэлэмнииллэр.
Ньургуһунунан оҥоһуллубут эми кэмпириэс гынан туттубаттар, бүтэйдии уһуннук баайбаттар. Ити сэрэтиилэри тутуспатахха, тирии улаханнык соллурҕаан бааһырар, үтүөрэн быстыбат.
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru