Ил Түмэн социальнай эйгэ сокуоннарыгар уларытыылары киллэрэргэ үлэлэһэр. IV пленарнай мунньахтарыгар 2032 сылга диэри СӨ социальнай-экономическай сайдыытын стратегиятын бигэргэттилэр.
Ил Түмэн дьиэ кэргэн уонна оҕо кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Алена Атласова 1,2 группалаах инбэлииттэр хапытаалынай өрөмүөн пуондатыгар төлүүртэн босхолоноллорун туруорсар. “Ил Дархан бу сокуон барылын биһирээбитэ. Боппуруос сааскы сессияҕа көрүллүөҕэ”, — диэн дьокутаат этэр.
Алена Атласова бэлиэтииринэн, демографияҕа, оҕо хаачыстыбалаах медицинскэй көмөнү ыларыгар, хат дьахталлар эрдэ учуокка туралларыгар, доруобуйаларын көрүнэн, доруобай оҕону төрөтөллөрүгэр, инбэлииттэр үөрэнэллэригэр, үлэ булалларыгар туһуламмыт бырагыраамаларга, бырайыактарга болҕомто ууруллуо.
Холобур, элбэх оҕолоох дьиэ кэргэттэргэ улахан оҕолоро 18 сааһын туолла да, испииһэктэн сотуллар. Оччотугар бу ыал элбэх оҕолоохтор ахсааннарыгар киирбэт, чэпчэтиилэринэн туһаммат буолан хаалар. Онон бу боппуруоһу уларытарга этии киирдэ.
Төрүүр дьиэттэн тахсарга бастакы кэмҥэ туттуллар мал-сал, таҥас кэмпилиэгин хас биирдии оҕоҕо биэрэр туһунан этиллэр. Холобур, манна Финляндия уопутун туһаныахха сөп. Кинилэргэ оҕо төрөөтөҕүнэ, ийэҕэ улахан хоруопка бэриллэр. Хоруопкаҕа оҕо бастакы кэмҥэ наадыйара барыта баар буолар.
Стратегияҕа үөрэнээччилэри ыраас уунан, хаачыстыбалаах аһынан хааччыйыы боппуруоһа киирбит. Ону тэҥэ, оскуолаларга медкабинеттар үчүгэйдик үлэлиэхтээхтэр. Оскуолаҕа диспансеризация кэмигэр оҕолорго искэн ыарыытын эрдэ булан, эмтээн үтүөрдүбүт түгэннэрэ баар.
Элбэх оҕолоох ыалларга босхо учаастак бэриллэр. Ол эрээри бу учаастактарга уот ситимэ тардыллыбатах, суол суох буолан, дьон дьиэ тутталларыгар ыарахаттардаах. Стратегияҕа бу кыһалҕаны быһаарарга 400 мөл. солк. көрүллэр диэн суруллубут. Ол иһигэр, Дьокуускай куоракка 2019 сылга 120 мөл. солк. тыырыллар.
Биэстэн элбэх оҕолоох ыаллар олорор усулуобуйаларын тупсаралларыгар өрөспүүбүлүкэттэн үп көрүллэр. Ол эрээри, уочарат улахан. СӨ Үлэҕэ, социальнай сайдыыга министиэристибэтин дааннайынан, 2018 сыллаахха биэстэн элбэх оҕолоох 1601 дьиэ кэргэн уочаракка турар эбит. 2019 сылга бүддьүөккэ 100 мөл. солк. көрүллүбүт, бу 41 ыал кыһалҕатын быһаарар. Уочараты кыччатарга, бүддьүөккэ эбии үп булан, манна ыытыллар сууматын улаатыннарыахтааҕын туһунан кэмитиэт Ил Түмэн уурааҕар киллэрдэ.
Биллэрин курдук, РФ бэрэсидьиэнэ 2017 сылтан Оҕо саас уон сылын биллэрбитэ. Онон дьиэ кэргэттэри, оҕолору өйүүр кэлим миэрэлэр салҕаныахтара.
Ангелина ВАСИЛЬЕВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru