Ил Түмэҥҥэ соторутааҕыта “Элбэх оҕолоох ыаллары социальнай өйөөһүн миэрэлэрэ” диэн төгүрүк остуол буолан ааста. Мунньаҕы Ил Түмэн дьиэ кэргэн, оҕо-аймах дьыалаларыгар сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Алена Атласова салайан ыытта.
Сүрүн дакылааты СӨ үлэҕэ, социальнай сайдыыга миниистирин солбуйааччы Елена Теплякова оҥордо. Кини элбэх оҕолоох дьиэ кэргэттэргэ туох көмө оҥоһулларын иһитиннэрдэ.
Кэнники кэмҥэ өрөспүүбүлүкэҕэ элбэх оҕолоох ыаллар ахсааннара эбиллэ турар. 2017 сыллаахха 21 249 ыал баар эбит буоллаҕына, быйыл кинилэр ахсааннара 27 тыһыынчаҕа тиийбит. Элбэх оҕолоох ыаллары өйүүргэ быйыл 994,5 мөл. солк. (миллиард кэриҥэ!) көрүллүбүт.
2019 сыл кулун тутар 21 күнүгэр “Элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн статуһун туһунан” диэн сокуон барыла Ил Түмэҥҥэ бастакы ааҕыытыгар ылыллыбыта. Төгүрүк остуолга сүрүннээн бу сокуоҥҥа туох уларытыылары, эбиилэри киллэрии туһунан буолла.
Кэпсэтиигэ дьокутааттар, былаас уорганнарын бэрэстэбиитэллэрэ, уопсастыбаннай түмсүүлэр чилиэннэрэ кыттан, бэйэлэрин санааларын тиэртилэр. Сокуон барылын иккис ааҕыытыгар ылынарга оробуочай хамыыһыйа тэриллэрин туһунан иһитиннэрдилэр. Атын эрэгийиэннэр уопуттарын туһанар туһунан этилиннэ.
Чуолаан, хомунаалынай өҥөҕө чэпчэтиилэри, биир төрөппүккэ тырааныспар нолуогуттан босхолооһуну киллэрэргэ эттилэр.
Төгүрүк остуолга саҥа уларытыылары дьүүллэһэн баран, сокуон барыла ылылларыгар этиилэри киллэрдилэр.
Ол курдук:
— хомунаалынай өҥөҕө 30-50% (сокуоннай сааһын туола илик оҕо ахсааныттан көрөн) чэпчэтиилэри көрөргө. Киин ититиигэ холбоммотох дьиэлэргэ олорор ыалларга уматык сыанатыттан көрөн, чэпчэтии олохтуурга. Маннык чэпчэтии РФ 73 эрэгийиэнигэр баар эбит.
— элбэх оҕолоох ыаллар оҕолоро — оскуола үөрэнээччилэрэ куорат иһигэр уонна кытыытыгар уопсастыбаннай тырааныспарынан (такситтан ураты) сылдьалларыгар анаан ый аайы бэриллэр төлөбүр (57 эрэгийиэҥҥэ баар).
— биир төрөппүтү тырааныспар нолуогуттан босхолуурга.
Сокуон барыла ылылыннаҕына, бу миэрэлэр от ыйын 1 күнүттэн олоххо киириэхтэрин сөп. Ил Түмэн тустаах кэмитиэтэ билигин да этиилэри хомуйар, бириэмэ баарынан, ол быраабынан туһанан хаалыахха сөп.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ”, edersaas.ru