Элбэх өҥөнү оҥорор киин сыыппараҕа көһүөҕэ

Бөлөххө киир:

Тус бэйэм «Мои документы» Дьокуускайдааҕы киин офиһыгар биирдэ эрэ сылдьыбытым. Манна сэттэ уон сэттэ араас докумуону биир сиргэ оҥорон биэрэллэрин үгүстүк истэр этим.

edersaas.ru

Киирдэххэ, килэрийэн-халары­йан ырааһа дьикти, утаппыт киһиэхэ чэй-кофе атыылыыллар, кыһыҥҥы кэмҥэ халыҥ таҥаскын устар гардеробнайдаах, аан айаҕар эдэр кыыс ким туох наадалаах кэлбитин сураһан, ханна тиийэргин ыйан-кэрдэн биэрэр. Бэйэҥ кэлэ сатаабакка, электроннай уочаракка төлөпүөнүнэн да суруттарыаххын сөп уонна ыйыллыбыт бириэмэҕэр тиийэҕин. Аны тугу эрэ умнан кэбистэххинэ, тута олорон үлэлииргэр бэлэм көмпүүтэрдэр кэчигирэһэн тураллар. Барыта лоп бааччы чаһы курдук, дьон туһугар кичэйэн оҥоһуллубут.

ЭЛБЭХ ӨҤӨНҮ ОҤОРОР КИИҤҤЭ – 874 АРААС ӨҤӨ

Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр су­­даарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥөнү оҥорор элбэх салаалаах киин (МФЦ) аан бастаан 2010 сыллаахха тэриллибитэ. Тоҕус сыл анараа өттүгэр нэһилиэнньэҕэ уопсайа  89 өҥө оҥоһуллар этэ, оттон билигин ол ахсаана 874 тиийэн, 10 төгүл улаатта. Олох араас түгэнигэр киһи быраабын, сууту-сокуону билбэтэ үгүс, ол иһин манна босхо юридическай көмө оҥоһуллар.

2010 сылтан күн бүгүҥҥэ диэри Элбэх өҥөнү оҥорор киин өҥөтүнэн 3,8 мөлүйүөн киһи туһанна. Бу кэм иһигэр дьон докумуон оҥорторо кэлиитэ 105,4 төгүл улааппыт. Социологическай чинчийии түмүгүнэн, 2018-2019 сылларга нэһилиэнньэ 94,2% бу тэрилтэ тэрийэр үлэтин астынарын, үрдүктүк сыаналыырын  биллэрбит.

Судаарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥөнү оҥорор элбэх салаа­лаах киин бары улуустарга баар. Холобур, Дьокуускайга биир киин уонна 6 эбии офис үлэлиир. Тэрилтэ 34 улууска 38 салаалардаах. 520 «түннүк» нэһилиэнньэ туох докумуоҥҥа наадыйарын оҥорон биэрэр.

Ону таһынан, Элбэх өҥөнү оҥорор киин «түннүктэрэ» урбаанньыттарга анаан, «Сбербааҥҥа», «Алмаасэргиэнбааҥҥа» бааллар, оттон «ВТБ» бааҥҥа, “Газпромбааҥҥа» эбии үлэһиттэр тахсан үлэлииллэр.

ДОЙДУ ҮРДҮНЭН – ИННИКИ КҮӨҤҤЭ

Кэлиҥҥи кэмҥэ докумуон эргиирэ электроннай көрүҥҥэ көһөн, нэһилиэнньэ тустаах араҥатын көмпүүтэргэ үлэлииргэ үөрэтэллэр. Судаарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥө эрэгийиэннээҕи порталыгар сайаапка хааллардахха, наадалаах докумуоннары Элбэх өҥөнү оҥорор киин тиийэн ылыахха сөп. Оччотугар уочаракка олорор наадата суох, дьон бириэмэтин харыстыыр.

Өрөспүүбүлүкэтээҕи киин сыл ахсын Арассыыйа таһымыгар биир идэлээхтэрин күрэҕэр кыттан, өрүү бастыҥнар кэккэлэригэр киирэр. 2018 сыллаахха «Элбэх өҥөнү оҥорор киин – су­­даарыстыбаннай өҥөнү цифровизацияҕа көһөрөр драйвер» диэн үлэтэ дойду үрдүнэн бастыҥ бырайыак быһыытынан бэлиэтэммитэ. 2017 сыллаахха «Элбэх өҥөнү оҥорор киин — информатизациялыыр бастыҥ холобур» диэн түһүмэххэ РФ Бырабыыталыстыбатын Махтал суругун ылбыта.

2.0 САҤА КЭНСИЭПСИЙЭ

Инникитин тэрилтэ былаана киэҥ, ол курдук, омук сиригэр тахсарга саҥа пааспары Дьокуускайдааҕы кииҥҥэ биэ­риэхтэрэ. Миграционнай сулууспа өҥөтүн хааччыйарга омук сириттэн кэлбит дьону кытта үлэлэһиэхтэрэ. Эрэгийиэҥҥэ оҥоһуллар судаарыстыбаннай өҥө 65% электроннай көрүҥҥэ көһөрөн, докумуону цифровой киэпкэ түһэрэн биэриэхтэрэ.

Бүтүн Арассыыйа үрдүнэн су­­даарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥөнү оҥорор элбэх хайысхалаах кииннэр 2015 сылтан биир идэлээхтэрин ортолоругар форум тэрийэн ыыталлар. Урукку өттүгэр итинник тэрээһин Московскай уобалас Красногорскай куоратыгар, Воронежка, Калининградскай уобалас Светологорскайыгар, Дагестаҥҥа ыытыллыбыта. Быйыл Сибиир уонна Уһук Илин эрэгийиэнигэр аан бастаан форум Дьокуускайга Элбэх өҥөнү оҥорор киин үлэһиттэрин түмүөҕэ.

Маннык форум сокуоҥҥа туох уларыйыы киирбитин, Элбэх өҥөнү оҥорор киин инники сайдыытын тосхоллорун дьүүллэһэргэ, эрэгийиэннэр икки ардыларыгар уопут атастаһарга төгүрүк ос­­туол тэрийэргэ, судаарыстыбаннай бы­­лаас федеральнай уорганнарын кытта санаа үллэстэргэ ананан ыытыллар. Ону таһынан, форумҥа Элбэх өҥөнү оҥорор киин үлэһиттэрин Арассыыйатааҕы күрэҕин түмүгүн таһаараллар.

Бүтүн дойду үрдүнэн судаарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥөнү оҥорор элбэх хайысхалаах кииннэр V форумнара Дьокуускайга Суорун Омоллоон аатынан опера уонна балет тыйаатырыгар уонна СӨ Идэлээх сойуустарын дьиэтигэр бэс ыйын 20-21 күннэригэр ыытыллыаҕа.

Форум кэмигэр салаа саҥа кэнсиэпсийэтин билиһиннэриэхтэрэ, «Харыстабыллаах оҥорон таһаарыы» саҥа саҕалааһын бырайыагын көрүөхтэрэ, аан дойду үрдүнэн өҥөнү оҥорууга аныгы сүүрээннэри ырытыһыахтара. Биир үөрүүлээх түгэн быһыытынан, 2018 сыл түмүгүнэн «Бастыҥ Элбэх өҥөнү оҥорор киин» лауреаттарын наҕараадалыахтара.

ЦИФРОВОЙ ТҮМЭЛ ДОКУМУОНУ БЭЙЭТЭ БЭЛЭМНИЭ

Элбэх өҥөнү оҥорор киин 8-800-100-22-16 нүөмэригэр эрийэн, ким баҕарар электроннай уочаракка суруттарыан, наадатын ситиһиэн сөп. Билигин көтөҕүнэн кумааҕы докумуону цифровой бааза түмэлэ солбуйуоҕа. Автоматизированнай ситим хас биирдии киһи туһунан дааннайы бэрэбиэркэлээн, чопчулаан, чөкөтөн, холобур, оҕо төрөөтүн кытта сибидиэтэлистибэни бэйэтэ бэлэмниир буолуоҕа. Хаһан төрөппүттэр кэлэн сайабылыанньа суруйалларын күүппэккэ докумуон оҥоһуллуута эрдэттэн былаан быһыытынан баран иһиэ.

Майя Данилова, СӨ экэниэмикэтин миниистирэ:

— Сыл ахсын өрөспүүбүлүкэтээҕи Элбэх өҥөнү оҥорор киин араас хайысхаларынан Бүтүн Арассыыйа үрдүнэн бастыҥнар кэккэлэригэр киирэр. Ол курдук, РФ Экэнэмиичэскэй сайдыытын министиэристибэтэ тэрийэн ыытар бэһис үбүлүөйдээх форума Дьокуускайга ыытыллыаҕа. Манна Элбэх өҥөнү оҥорор киин тэрийэр кэнсиэпсийэтигэр биһиги федеральнай киин ыйан-кэрдэн биэрбит эрэ өҥөтүн буолбакка, бастатан туран, тыа сиригэр дьоҥҥо наадалаах, туһалаах буолуо диэбит өҥөлөрбүтүн эбии киллэрбиппит. Холобур, босхо юридическай көмөнү дьон ордук улуустарга улаханнык сэҥээрбитэ. Билигин ону бүтүн Арассыыйа үрдүнэн бары кииннэригэр киллэриэхтэрэ.

Икки сыл иһигэр электроннай өҥөнү оҥоруу алта төгүл улаатта. Билигин дьон дьиэтиттэн тахсыбакка эрэ араас өҥөнөн туһанар кыахтанна.

Наталья Андросова, Дьокуускай олохтооҕо: 

— Булгуччулаах мэдиссиинэ страховкатын полиһын түөрт сыллааҕыта сүтэрбитим. Оттон билигин ТФОМС саайтыгар тус кэбиниэппэр киирэн, полиһым нүөмэрин көрүөхпүн сөп. Хас биирдии поликлиника Булгуччулаах мэдиссиинэ страховкатын испииһэгэр эмиэ киирэр буолан, миигиттэн аны кумааҕы полиһы көрдөөбөттөр, нүөмэрин эрэ ыйыталлар. Ол иһин кумааҕы докумуон сүттэҕин аайы кыһаммаппын. Оттон пааспарбар ордук харыстабыллаахтык сыһыаннаһабын эрээри, араспаанньабын уларыттарарбар, болдьоҕо бүтэригэр, тиэхиньиичэскэй алҕас тахсан, кыыспын кытта омук сиригэр тахсар пааспарбытын тоҕус төгүл төхтүрүйэн уларытан турардаахпыт. Сырыы аайы госпошлина төлөөн туран. Бу кэннэ gosuslugi.ru саайт миэхэ абыраллаах атаһым, бары түгэҥҥэ наадалаах эрэллээх доҕорум буолбута. Бары сайабылыанньаны күнүстэри-түүннэри онлайн биэрэбин, тэрилтэҕэ ыйыллыбыт чааһыгар тиийэбин, госпошлина 30 бырыһыан чэпчэтиилээх, кумааҕы докумуоннааҕар быдан түргэнник наадаҕын оҥорон биэрэллэр. Кэнники сэттэ сыл иһигэр сэттэ аадырыска көһөрбөр ити судаарыстыбаннай өҥө саайтын нөҥүө оҥорторон, прописка бэчээтин пааспарбар үс күн иһигэр туруортарбытым.

Татьяна Николаева, эдэр ийэ:

— Мин үс оҕолоохпун, оҕо босуобуйатын оҥорторо кэлэн олоробун. Социальнай харысхал тэрилтэлэригэр уһун күнү быһа уочараттаан олоруох оннугар Элбэх өҥөнү оҥорор киин туохха наадыйбыккын биир сиргэ кэлэн быһаартарар ордук. Босуобуйаны уонна да атын наадалаах докумуону оҥотторорго судаарыстыбаннай өҥө порталыгар, эбэтэр http://mfcsakha.ru/ саайтка электроннай көрүҥүнэн суруттарыахха сөп. Оҕо босуобуйатын ыйга 1 076 солкуобайы биэрэллэр, хайыахпытый, ол да харчы дьиэ кэргэҥҥэ эбиискэ буолар. Урут өссө 500 солкуобай этэ. Элбэх өҥөнү оҥорор киин үлэтин, кырдьык, дьоҥҥо табыгастаах буоллун диэн тэрийбиттэр, бириэмэтэ суох киһи төлөпүөнүнэн суруттаран баран кэлиэн сөп.  Докумуон бэлэм буоллаҕына, суотабайгар SMS кэлэр. Аны булгуччу куорат киинигэр айаннаабакка, дьиэҕиттэн чугас хонтуораларыгар тиийиэххэ син. Оҕо босуобуйатын таһынан, омук сиригэр тахсарга пааспар оҥотторбуппут. Биир ыйынан биэрэллэр. Анараа миграционнайга сарсыарда 6-7 чаастан уочаракка турардааҕар ордук. Олохпут сайдан, докумуону барытын “биир түннүккэ” оҥороллоро эргиччи табыгастаах.

Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0