«Экология» национальнай бырайыак хайдах толоруллан иһэрий?

Экология,  айылҕа баайын туһаныы уонна ойуур хаһаайыстыбатын миниистирэ Сахамин Афанасьев иһитиннэрбитинэн, эрэгийиэннээҕи «Ыраас дойду» бырайыакка икки тэрээһин үлэ былааннаммыт. Ол курдук, Дьокуускай куорат Бүлүүлүүр аартыгын 9 килэмиэтиригэр баар бөҕү-саҕы рекультивациялааһын уонна Усуйаанаҕа Кулаардааҕы ЗИФ хвостохранилищены суох гыныы. Дьокуускай куорат бөҕүн-саҕын (сыбаалкатын) ыраастааһын туһунан бырайыактыыр-сметнай докумуон толору оҥоһуллубут, экологическай эспэртиисэ түмүгүн туппуттар. » Үлэлэр бөх тоҕор саҥа полигон оҥоһуллубутун кэннэ саҕаланыахтара», — диэтэ миниистир.

Оттон Кулаардааҕы ЗИФ хвостохранилищены суох гыныы бырайыагар 2020 сылга 2 мөлүйүөн солк. көрүллүбүт. Бырайыактыыр-сметнай докумуон оҥоһуллубут, госэспэртиисэ түмүгүн туппуттар. Үлэни ыытарга сайаапка РФ Экологияҕа министиэристибэтигэр ыытыллыбыт. Сахамин Миланович эппитинэн, үлэ 2021 сылтан саҕаланар.

«Ойууру харыстааһын» бырайыагынан ойуур баһаарыгар туһанарга 25 тиэхиньикэ, ойуур хаһаайыстыбатыгар туһаныллар аҕыс тэрил ылыллыбыт. Оттон 67 093,31 га сиргэ ойууру чөлүгэр түһэрэр үлэлэр ыытыллыбыттар.

Айсен Николаев «Ыраас дойду» бырайыакка толоруллуохтаах үлэ болдьоҕо уһаан иһэрин кириитикэлээтэ. «Бүлүүлүүр аартык 9 килэмиэтиригэр баар сыбаалканы ыраастааһын туһунан этиллибитэ ыраатта эрээри, үлэ баччааҥҥа диэри саҕаламмакка турар. Онно кэмиттэн-кэмигэр бөх умайан, салгыны буортулуур, куораты бүрүйэр. Бу боппуруоһу быһаарарга быстах да кэмнээх схеманы тобулан быһаарыҥ», — диэтэ уонна СӨ Бырабыыталыстыбатыгар сорудах биэрдэ.

«Ойууру харыстааһын» бырайыакка, Ил Дархан өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар ситиһиилээх үлэлээхтэри холобурдуур наадатын ыйда. «Биһиэхэ баһаары утары өйдөтөр, профилактическай үлэлэргэ, ботурууллуур-рейдэлээх тэрээһиннэри тэрийэргэ, уопсастыбаннаһы мобилизациялыырга, эрдэттэн сөптөөх миэрэлэри ыларга үөрүйэхтээх улуустар да, нэһилиэктэр да бааллар», — диэтэ.

«Ыраас уу» уонна «Кытаанах хомунаалынай тобохтору дьаһайыы» бырайыактаргы ыытыллар үлэлэр тустарынан СӨ ОДьКХ уонна энергетика миниистирэ Дмитрий Садовников билиһиннэрдэ. Ол курдук, 2020 сылга Өлүөхүмэ куоракка уунан хааччыйыы тиһигин саҥалыы уларытан оҥорууга уонна  Хаҥалас улууһугар Покровскайга  ууну ыраастыыр ыстаансыйаны тутарга федеральнай бүддьүөттэн 317, 2 мөлүйүөн солк. көрүллүбүт.  Өлүөхүмэҕэ уунан хааччыйар тиһик 75% , оттон Покровскайга ыытыллар үлэ 10% бэлэм буолбуттар.

«Кытаанах хомунаалынай бөҕү дьаһайыы» бырайыагынан Дьокуускай куоракка сылга 150 тыһ. туонна кытаанах тобоҕу наардыыр ыстаансыйаны тутуу 2021 сылга былааннаммыт. Билигин бырайыактыыр-сметнай докумуонун оҥоруу үлэтэ ыытыллар. Маны таһынан, бырайыак быһыытынан, Мэҥэ Хаҥалас улууһугар Аллараа Бэстээххэ кытаанах коммунальнай бөҕү наардыыр-ыраастыыр ыстаансыйа, Алдаҥҥа уонна Ньурбаҕа полигон, Мииринэй оройуонугар, Мэҥэ Хаҥаласка Петровка сэлиэнньэтигэр полигон уонна Нерюнгри оройуонугар бөҕү-саҕы дьаһайар комплекс тутуулара былааннаммыттар.

Сүбэ мунньах түмүгүнэн, Айсен Николаев эрэгийиэн сиригэр-уотугар баар национальнай бырайыактар булгуччу толоруллуохтаахтарын тоһоҕолоото. Маныаха бырайыактар куратордара — эппиэтинэһи сүгэр министиэристибэлэр уонна биэдэмистибэлэр үбүлэммит тэрээһиннэри олоххо киллэриинэн эрэ үлүһүйбэккэ, ороскуоту ирдээбэт эрээри, олох хаачыстыбатын үрдэтэргэ суолталаах хайысхаларга  болҕомтолорун эмиэ ууралларыгар эттэ.

СӨ Ил Дархан уонна Бырабыыталыстыба пресс-сулууспата

Андрей Сорокин (СИА) хаартыскаҕа түһэриилэрэ