«Кэҥкэмэ» резерват сиригэр бэртээхэй лааҕыр үлэлээбит. Оҕолор тугу дьарыктаммыттарын туһунан манна ааҕыҥ:
Бэс ыйыгар «Кэҥкэмэ» резерватын сиригэр-уотугар Аппа Анна күөл үрдүгэр турар экология лааҕырыгар 40-чэ 6-10 кылаас оҕолоро сынньаммыттара. Олору кытта резерват иниспиэктэрдэрэ Оконешников Г.И., Миронов В.Е. ыкса үлэлээбиттэрэ — оҕолору көһөрүүгэ-таһыыга массыынанан, квадроциклынан көмөлөспүттэрэ, экологическай уруоктары ыытан, иниспиэктэрдэр үлэлэрин туһунан кэпсээбиттэрэ.
Экология министиэристибэтин исписэлиистэрэ, Ирбэт тоҥ биология проблемаларын институтуттан баалларын туһанан Аппа Анна күөл кыһалҕаларын көтөхпүттэрэ. Улахан күөл сылтан сылга уолан иһэр, тулатынааҕы экология туруга онтон эмиэ уларыйан иһэр.
Онтон атын биотехническай үлэлэр эмиэ бараллар. Кыһын туйахтаах харамайдары эбии аһатарга хатыҥ лабааларын баайбыттара, оҕолор онно эмиэ көмөлөспүттэрэ. Кыылларга анаан от оттооһуна-бэлэмнээһинэ саҥардыы саҕаланан эрэр. Аны туран чаҕылҕаннаах этиҥтэн ойуур баһаара элбиир буолан ону манааһына. От ыйыгар Бүлүү суолун диэки уот үөскээбитигэр лесничествоны, «Авиалесоохрананы» кытта үлэлэһэн баһаар умуллубута.
Бэлэмнээтэ Виталий Миронов
Хаартыскаҕа: Лааҕыр олоҕуттан (ааптар) тиксэрдэ