Саха өрөспүүбүлүкэтигэр үһүс Аҕа Баһылыгынан талыллан үрдүк таһаарыылаахтык үлэлээбит Егор Афанасьевич Борисов бүгүн 65 сааһын туолла. Бу долгутуулаах күнүнэн саха норуота ытыктыыр киһитин Бырабыыталыстыба дьиэтин Өрөспүүбүлүкэ саалатыгар эҕэрдэлээтилэр.
СӨ култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирэ Юрий Куприянов Егор Афанасьевиһы эппит тылын экчи толорон, туруоруллубут сыалы-соругу түмүгэр тиэрдэн тэйэр сүдү киһинэн үрдүктүк сыаналыырын биллэрдэ. Үлэлээбит кэрчиктэриттэн билиһиннэрдэ итиэннэ истиҥ эҕэрдэлэрин бу долгутуулаах күн бииргэ үлэлээбит, алтыспыт дьоно тиэрдэ кэлбиттэригэр биэрдэ. Сүрүн бэлэҕинэн бүгүн ис сүрэхтэн тыллан тахсар тыллар буолалларын тоһоҕолоон эттэ.
ХИФУ бэрэсидьиэнэ Евгения Михайлова Егор Борисовы «Ыстаал хайдах хатарыллыбытай да, Егор Афанасьевич эмиэ оннук уһаарыллан тахсыбыт киһинэн буолар», — диэтэ. Кини оҕо эрдэҕиттэн төрөппүттэригэр болҕомтотуттан саҕалаан, бииргэ төрөөбүттэригэр кыһамньытын, атахтарыгар туралларыгар көмөтүн истиҥ-иһирэх тылларынан ахтан ааста. Егор Афанасьевич өрөспүүбүлүкэни салайар кэмигэр Арассыйаҕа, Уһук илиҥҥэ үлэтинэн-хамнаһынан инники кэрдиискэ сылдьар эрэгийиэн буолар балаһыанньатын өссө бөҕөргөтөн биэрбитин, бу кини ыарахантан чаҕыйбат, кэннинэн кэхтибэт дьулуурдааҕын туоһулуурун ыйда. Өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар тутуулар тиһиктээхтик ыытыллыылара, чөл, чэгиэн олоххо болҕомто күүһүрүүтэ, нэһилиэнньэ ахсаана элбээһинэ, дьон-сэргэ төрөөбүт сиригэр-уотугар олохсуйуута, социальнай эбийиэктэр элбээһиннэрэ, уо.д.а. үлэлэр киэҥ хабааннаахтык ыытыллыбыттарын сылларынан ахтан-санаан аһарда. Саха норуота уйгулаах олохтоноругар, үлэтэ-хамнаһа тахсыылаах буоларыгар, ылсыбытын ыпсаран, тиһэҕэр тиэрдэн тэйэр үлэһит, мындыр өйдөөх, дириҥ толкуйдаах, ылыннарыылаах ыллыктаах тыллаах салайааччы быһыытынан сыаналаата.
СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Владимир Солодов саха норуотун чулуу, ытык дьонуттан элбэххэ үөрэнэрин бэлиэтээтэ. Улуу физик, математик, астроном Исаак Ньютон «Я видел дальше других только потому, что стоял на плечах гигантов» диэн этиитин холобурга аҕалла. Егор Афанасьевич өрөспүүбүлүкэ үүнэрин-сайдарын туһугар федеральнай таһымҥа кимиилээхтик үлэлээбитин сөҕөрүн, хайгыырын, киниттэн элбэххэ үөрэнэрин ыйда. Кини, бастатан туран, норуотун туһугар кыһамньытын, олоҕу сайыннарарга, тупсарарга, интэриэһи улаатыннарарга бары болҕомтотун уурбутун бэлиэтээтэ. Итини сэргэ, дьоҥҥо-сэргэҕэ чугаһын, ол биир туоһутунан норуоту кытары аһаҕас кэпсэтиигэ, быһа сибээскэ тахсарын эттэ. Үсүһүнэн, дьон-сэргэ, өрөспүүбүлүкэ бүттүүнүн интэриэһин өрө тутарын, туруорсууну олоххо киллэрэргэ дьаныардаах үлэтин бэлиэтээтэ. Борисовтар иллээх дьиэ кэргэннэрэ үтүө холобур буоларын эттэ.
СӨ Конституционнай суутун бэрэссэдээтэлэ Александр Ким-Кимэн Егор Борисов дьоҥҥо-сэргэҕэ тылын сатаан ылыннарарын, хамаанданы тэрийэрин, сатабыллаахтык салайарын, олус үчүгэй өйдүүр дьоҕурдааҕын уонна хайдахтаах да быһаарыыга сөптөөх дакаастабылы оҥорорун ордук чорботон эттэ. СӨ идэлээх сойуустар үлэлэрэ кыһалҕаҕа кыһарыйтарар кэмигэр өйдөөбүтүгэр, өйөөбүтүгэр махтанна.
СӨ Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Александр Жирков: «Уһулуччу киһи өрөспүүбүлүкэни салайар», — диэн этииттэн эҕэрдэтин саҕалаата. Салайааччыга норуот дьылҕатын итэҕэйэрин, кыһалҕатын, туруорсуутун, баҕарар баҕатын бүүс-бүтүннүү сүктэрэрин уонна эрэнэ кэтэһэрин ыйда. Маннык киһиэхэ ураты болҕомто уурулларын, эппиэтинэс оччонон үрдүгүн бэлиэтээтэ. —Биһиги өрөспүүбүлүкэбит сатабыллаах салайааччыларданарынан табыллан иһэр. Үлэҕэ хатарыллыбыт, үөрүйэхтээх дьон муоһаны ылаллар, — диэн туран Егор Афанасьевич тыа сириттэн саҕалаан, 90-с сыллар эриирдээх кэмнэригэр буспутун-хаппытын, оччолортон өрө күүрүүлээхтик үлэлээбитин, ол тэтим билигин да салҕанарын бэлиэтээтэ. Өрөспүүбүлүкэ Бэрэсидьиэннэринэн үлэлээбит Михаил Николаевы, Вячеслав Штыровы, Егор Борисовы, билиҥҥи Ил Дархан Айсен Николаевы киэн туттан ааттаталаата.
Дойдулаахтарыттан бу күн истиҥ эҕэрдэтин Чурапчы улууһун баһылыгын эбээһинэһин толорор Алексей Ноговицын тиэртэ. —Өрөспүүбүлүкэбит туруктаах буоларыгар бары кыһамньыгын сыаналыыбыт. Дойдуҥ чэлгийэ сайдарыгар үлэҕэр ылбыт баай үөрүйэҕиҥ туһалыы туруоҕа, — диэтэ.
Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ Егор Афанасьевич Борисовка кэлбит эҕэрдэ телеграммалары аахтылар. Министиэристибэлэр, Дьокуускай куорат тэрилтэлэрэ бэлиэ күҥҥэ кыттыһан истиҥ-иһирэх эҕэрдэ тылларын анаатылар. Тэрээһини Анастасия Готовцева ырыата ситэрэн-хоторон биэрдэ.
Сардаана БАСНАЕВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru